نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

علاوه بر نقایص جسمانی و محرومیت‏های ناشی از آن، ضعف مهارت‏های اجتماعی در کودکان استثنایی می‏تواند منشأ بسیاری از اختلالات رفتاری آنان شود. بنابراین هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تأثیر آموزش مهارت‏های اجتماعی بر کاهش اختلالات رفتاری این کودکان است. مطالعه حاضر به شیوه نیمه آزمایشی با بهره‏گیری از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه انجام شده است. جامعه آماری آن تمام دانش‏آموزان استثنایی پایه پنجم ابتدایی مدرسه مختلط کوثر شهر زاهدان در سال تحصیلی90-1389 می‏باشد که تعداد 24 دانش‏آموز دختر و پسر به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه و در دو مرحله (قبل و 45 روز پس از اجرای برنامه مهارت‏های اجتماعی) مورد مطالعه قرار گرفتند. در هر دو مرحله (پیش و پس از دوره آموزشی) پرسشنامه به صورت مصاحبه انفرادی تکمیل گردید. ابزار سنجش شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیکی و بخشی از آزمونSCL-90-R  جهت سنجش پرخاشگری و اضطراب بود. داده‏ها از طریق آزمون T مستقل و با استفاده از نرم افزار SPSS 17 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته‏ها نشان داد دانش‏آموزان آموزش دیده در مقایسه با دانش آموزان آموزش ندیده اختلالات رفتاری کمتری داشتند. در نتیجه آموزش صحیح و مداوم مهارت‏های اجتماعی خصوصاً در مؤلفه‏های همکاری، ابراز وجود و خودکنترلی می‏تواند راه حل مناسبی برای کاهش اختلالات رفتاری کودکان استثنایی باشد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Efficacy of Social Skills Training on Behaviour Disorders among Fifth Grade Exceptional Students in Kosar Elementary School of Zahedan in Academic Year 89-90

نویسنده [English]

  • Hossein Jenaabadi

چکیده [English]

Objective: In addition to physical defects, poor social skills in exceptional children can be the source of many behavioral disorders. This study investigated the impact of social skills training on reducing behavioral disorders among exceptional children.
Method: The research is an experimental study (pre-test and post-test) with a control group. The statistical population included all the fifth grade exceptional students in Kosar mixed elementary school of Zahedan in the academic year of88-89. The sample of 24 exceptional students (boys and girls) of the fifth grade was tested in two different stages (one before and one 45 days after the social skills training). A questionnaire consisting of two parts: demographic information and selected parts of the SCL-90-R test was adapted to measure aggression and anxiety. For the data analysis, T test was used.
Results: The results show children trained compared with untrained children had fewer behavioral disorders.
Conclusion and suggestions: Thus proper and continuous social skills training, especially in the components Cooperation, assertiveness, and self-control, can be the perfect solution for reducing behavioral disorders of exceptional children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social skills
  • Aggression
  • anxiety and exceptional children
منابع فارسی
به پژوه، احمد، غباری بناب، باقر، حسین خانزاده فیروزجاه، عباس علی، حجازی، الهه. (1384). مقایسه مهارت‏های اجتماعی دانش‏آموزان کم‏شنوا در مدارستلفیقی و استثنایی. فصلنامه روان‏شناسی و علوم تربیتی، 35(2):63-83.
به پژوه، احمد، سلیمانی، منصور، افروز، غلامعلی، غلامعلی لواسانی، مسعود.(1389). تأثیر آموزشمهارت‏هایاجتماعیبرسازگاریاجتماعیو عملکردتحصیلیدانش‏آموزاندیرآموز. فصلنامه نوآوری‏های آموزشی، 9(33):186-163.
حسن زاده، سعید. (1377). ارزشیابیمقدماتیآموزشو پرورشتلفیقیدانش آموزاندچارآسیبشنوایی. تهران: پژوهشکده کودکان استثنایی.
ساعی منش، صمد. (1382). آموزش فراگیر چیست؟ ماهنامه تعلیم و تربیت استثنایی (18-19):3-1.
سخاوت، جعفر. (1381). بررسی عوامل مؤثر بر ناهنجاری رفتاری دانش‏آموزان استانلرستان. مجله جامعه شناسی ایران،  4(2):76-55.
شهیم، سیما. (1381). بررسی مهارت اجتماعی در گروهی از دانش آموزان نابینا ازنظر معلمان. فصلنامه روان‏شناسی و علوم تربیتی، 32(1):139-121.
فتحی، داود، کشاورزی ارشدی، فرناز و جمالی فیروزآبادی، محمود. (1390). مقایسه میزان اختلالات رفتاری و رفتارهای سازشی و میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان استثنایی نظام آموزشی ویژه با نظام آموزشی تلفیقی. فصلنامه توانبخشی، 12(1):53-46.
کریمی مرید،کیخاونی ستار، محمدی محمدباقر. (1389). تأثیر آموزش مهارت‏های اجتماعی بر اختلالات رفتاری کودکان دبستانی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 18(3):68-61.
متسون، جانی و اولندیک، توماس.(1384). بهبودبخشیمهارت‏هایاجتماعیکودکان: ارزیابیوآموزش. ترجمه احمد به پژوه. تهران: انتشارات اطلاعات. (تاریخ انتشار به زبان اصلی 1998).
 
 
منابع لاتین
Anne, H. (2002). Teacher’s attitudes toward the international of disabled student in to their classrooms. Teaching Exceptional Children, 3(45): 95-110.
Boberg, MJ. (2007).The effects of a social skills training program on preadolescent prosocial behavior and self control. Research in developmental disabilities, 28(40):109-11.
Brown, M.; Bergen, D. (2002). Play and social interaction of children with disabilities at learning / activity center in an inclusive preschool. J of Research in Childhood Education, 17 (1): 26-7.
Caldarella, P.; Merrell, KW. (2008). Common dimensions of social skills of children and adolescents: taxonomy of positive behaviors. School Psychology Review, 26(2): 264-78.
Celest, M. (2007).Social skills intervention for a child who is blind. J of Visual Impairment and Blindness, 100(9):521-532.
Colombi, C.; Kristin Liebal, K.; Tomasello, M.; Young, G.; Warneken, F. and Rogers, J. (2009). Examining correlates of cooperation in autismimitation, joint attention, and understanding intentions. Autism, 13(2): 143-163.
Eva, B.(2003). School adjustment of borderline intelligence pupils. PhD thesis. University of cluj–Napoca, Faculty of psychology and education sciences.
Gitanjali, S.(2004). A comparative study of the personality characteristics of primary-school students with learning disabilities and their non learning disabled peers. Learning Disability Quarterly, 27(3):127-44.
Gomes, R.; McLaren, S. (2007). The inter-relations of mother and father attachment, self-esteem, and aggression during late adolescence. Aggressive Behavior, 33(2):160-69.
Hernandez, H. (2007). Social skills training: a comparison of a 12- week training program to a 24- week training program. California State University.
Hyatt, KH.; Filler, YW.(2007). A comparison of effects of two social skills training approaches on teacher and child behavior. J of Research in Childhood Education, 22(2):85-93.
Johnson, CP.; Myers, SM.(2007). Identification and evaluation of children with autism spectrum disorders. Pediatrics, 120(5):1183-215.
Koenigsberg, J. (2003). Social skills training: an entry from Thomson Gale's gale encyclopedia of mental disorders. (1 ed), Thomson Gale.
Sadock, BI.; Sadock, VA.(2007). Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: behavioral sciences/clinical psychiatry. (10 ed), Lippincott Williams & Wilkins.
Short, BA. (2006). Social skills training to increase self- concept in children with ADHD. J of Clinical Child and Adolescent Psychology, 50 (1):140-53.
Teodoro, ML.; Kappler, KC.; Rodrigues, JL; de Freitas, PM.;  Haase, VG. (2005). The Matson Evaluation of Social Skills with Youngsters (MESSY) and its Adaptation for Brazilian children and adolescents. International Journal of Psychology, 39(2): 239-246.