روانشناسی افراد استثنایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

فایل های ضروری

راهنمای ارسال مقالات

داوران سال 1399

داوران سال 1400

داوران سال 1401

تأثیر آموزش مهارت‌های خودتنظیمی بر مهارت‌های اجتماعی و کارکرد‌های اجرایی کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به کم‌توانی ذهنی خفیف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، شاهرود، ایران

2 استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های خودتنظیمی بر مهارت‌های اجتماعی و کارکرد‌های اجرایی کودکان پیش‌دبستانی مبتلا به کم‌توانی ذهنی خفیف بود. طرح پژوهش آزمایشی از نوع تک‌آزمودنی با پیگیری دو هفته‌ای بود. جامعه آماری شامل کودکان پسر پیش‌دبستانی مبتلا به کم‌توانی‌ذهنی خفیف (هوشبهر بین 50 – 70) 8 تا 10 ساله شهرستان شاهرود در سال 97- 1396 بود که از بین آنها نمونه‌ای به حجم 4 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه مهارت‌های اجتماعی گرشام و الیوت (1999) و پرسشنامه عصب‌روان‌شناختی کولیج (2002) توسط مربیان تکمیل ‌شد. برنامه آموزش خودتنظیمی به مدت یک ماه در 8 جلسه 45 دقیقه‌ای با روش‌های بازی، قصه‌گویی و نمایش آموزش داده شد. یافته‌های بدست آمده از تحلیل دیداری نمودارها، درصد تمامی داده‌های غیرهمپوش و اندازه اثر بیانگر تأثیر آموزش خودتنظیمی در افزایش مهارت‌های اجتماعی و کاهش مشکلات کارکرد‌های اجرایی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی مقطع پیش‌دبستانی بود. بنابراین می‌توان گفت آموزش خودتنظیمی با بهبود توانایی برنامه‌ریزی، خودبازبینی و سازماندهی دانش‌آموزان با کم‌توانی ذهنی خفیف در افزایش مهارت‌های اجتماعی و کاهش مشکلات کارکرد‌های اجرایی آنها مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Self-Regulation Skills Training on Social Skills and Executive Functions of Preschool Students with Mild Mental Disability

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ebrahimi 1
  • Mahboobe Taher 2

1 M.A. in Psychology, Shahrood Branch, Islamic Azad University, Shahrood, Iran.

2 Assistant Professor of Psychology, Islamic Azad University, Shahrood Branch, Shahrood, Iran

چکیده [English]

The present study investigated the effect of teaching self-regulation skills on executive functions and social skills of preschool students with mild mental disability. The study used a single-subject experimental and a single baseline design with a two-week post-test follow-up. The target population included all preschool children – 8-10 years of age – with mild mental disability (with IQ between 50 and 70) in Shahrood, Iran, in 2017-18. The sample included four students selected through convenience sampling. Gresham and Elliott's (1999) Social Skills Questionnaire and Coolidge's (2001) Neuropsychological Inventory were completed by the instructors. To train the students, the self-regulation package was employed over eight 45-minute sessions in one month using games, storytelling, and role-plays. To assess the results, visual analysis of the diagrams, the percentage of all non-overlapping data (PAND), and effect size were employed. Therefore, it can be concluded that teaching self-regulation skills is effective in increasing social skills and executive functions students with mild mental disability by improving the ability to plan, self- monitoring and organization in students with mild mental disability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self-regulation
  • Social Skills
  • Executive functions
  • Children with mild mental disability
  • Preschool
مراجع
ابراهیمی، ع. ا؛ عابدی، ا؛ یارمحمدیان، ا؛ و فرامرزی، س. (1395). ویژگی‌های روان‌سنجی سیاهه رتبه­بندی رفتاری کارکرد‌های اجرایی (فرم والد) در کودکان پیش‌دبستانی. روا­­ن­شناسی تحولی: روان­شناسان ایرانی، 12(48)، 439- 427.
امیدوار، ا. (1384). نارسایی‌های ویژه یادگیری، مشهد: سخن­گستر.
بیرامی، م.(1392). اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی، 8(29)، 65- 43.
پیری،‌ ر؛ و ادیب، ی. (1388). الگوی بهینه برنامه درسی برای دوره پیش از دبستان. فصلنامه علوم تربیتی، 2(5)، 53-82.
جلوه‌گر، ا؛ کاوشکی، ح؛ و اصغری­نکاح، م. (1392). تأثیر آموزش خود تنظیمی بر حل مسئله کودکان پیش­دبستانی. فصلنامه پژوهش­های نوین روان­شناختی، 8(29)، 131-116.
حسین­خانزاده، ع. (1396). روان­شناسی، آموزش و توانبخشی افراد با نیازهای ویژه. تهران: آوای نور.
خانجانی، ز؛ فرجی، ر؛ و فاروقی، پ. (1394). اثربخشی آموزش خودنظم‌دهی بر کارکرد‌های اجرایی دانش‌آموزان با ناتوانایی‌های یادگیری. روان­شناسی تحولی: روان­شناسان ایرانی، 12(45)، 59-51.
سبزواری، م؛ عابدی، ا؛ و لیاقت­دار، م.(1392). مقایسه یادگیری اجتماعی – هیجانی و مهارت­های اجتماعی مدارس غیردولتی بدون کیف در مدارس دولتی. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز،20(1)، 188- 171.
سرمد، ز؛ بازرگان، ع؛ و حجازی، ا. (1394). روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه.
طاهری، م؛ ظفری، س؛ و مرادپور، ز. (1396). مروری بر راهبردهای خودنظارتی در کودکان استثنایی. فصلنامه مطالعات روا­نشناسی و علوم تربیتی، 2(16)، 197-187
علیزاده، ح؛ و زاهدی‌پور، م. (1383). رابطه کارکردهای اجرایی در کودکانبا و بدون اختلالات هماهنگی رشدی. فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، 6، (3 و 4)، 56-49.
قربان­زاده، ب؛ و لطفی، م. (1394). تأثیر تمرین حرکات موزون بر کارکرد اجرایی کودکان کم­توان ذهنی آموزش­پذیر. مدیریتارتقایسلامت، 4، 4، 31-22.
کرمشائی، آ؛ عابدی، ا؛ و یارمحمدیان، ا. (1393). تحول کارکردهای اجرایی در کودکان بهنجار و فزون­کارکرد از پیش­دبستان تا پایان دبستان. روان­شناسی تحولی: روان­شناسان ایرانی، 11، 42 ، 217- 209.
نظری، ز. (1396). اثربخشی آموزش خودگردانی یادگیری بر کارکرد های اجرایی و عملکرد خواندن دانش‌آموزان نارساخوان دوره ابتدایی پایه پنجم. پایان­نامه منتشرنشده کارشناسی ارشد دانشگاه یزد. دانشکده روان­شناسی و علوم تربیتی.
یاسمی، ص؛ کیان، م؛ و گرامی‏پور، م. (1394). مقایسه مهارت‌های اجتماعی کودکان پیش‌دبستانی 4 تا 5 سال شهرستان ایوان غرب. فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان، 2،1، 120 - 103.
 
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th Ed.). Washington, D.C. American Psychiatric Association.
Berger, A., Kofman, O., Livneh, U. & Henik, A. (2007). Multidisciplinary perspectives on attention and the development of self-regulation. Progress in Neurobiology, 82, 256–286.
Blair, C., & Razza, R. P. (2007). Relating effortful control, executive function, and false belief understanding to emerging math and literacy ability in kindergarten. Child Development, 78(2), 647-663.
Winfield, C. (2010). Efficacy of a self-monitoring technique to improve academic skill production. Psychology Dissertations.
Cotugno, A. J. (2009). Group Interventions for Children with Autism Spectrum Disorders A Focus on Social Competency and Social Skills. Jessica Kinsley Publishers. London and Philadelphia.
Duckworth, K., Akerman, R., MacGregor, A., Salter, E. & Vorhaus, J. (2009). Self-regulated learning: a literature review. [Wider Benefits of Learning Research Report No. 33]. Centre for Research on the Wider Benefits of Learning, Institute of Education, University of London, London.
Durston, S, Van Belle J, de Zeeuw P. (2011). Differentiating front striatal and Fronto-cerebellar circuits in attention deficit/ hyperactivity disorder. Biological Psychiatry, 69(12), 1178-1184.
Genova-Latham, M. A. (2010). The Relationship between Temperament and Emotion Understanding in Preschoolers: An Examination of the Influence of Emotionality, Self-Regulation, and Attention. Thesis of Master of Arts, University of Maryland.
Hallahan, D. P., Kauffman, J. M., & Pullen, P. (2009). Exceptional Learners: Introduction to special education. Boston: Pearson publication.
Hill, E. L. (2006). Evaluating the theory of Executive dysfunction in Autism. Developmental Review, 24, 189-233.
Howard, J. S., Okely, D. A., & Ellis, G.Y. (2015). Evaluation of a differetiation model of preschoolers, executive functions. Frontiers in Psychology, 6, 285-295.
Cohen, J., Edmunds, D., Brodman, D.M., & Wolk, C. (2013). Using self-Monitoring: implementation of collaborative empiricism in cognitive-behavioral therapy. Cognitive and Behavioral Practice, 20(4), 419-428.
Kratochwill, T. R., Hitchcock, J., Horner, R. H., Levin, J. R., Odom, S. L., Rindskopf, D. M., & Shadish, W. R. (2010). Single-case designs technical documentation. Retrieved from http://ies.ed.gov/ncee/wwc/pdf/wwc_scd.pdf.
Lanfrachi, S., Carreti, B., Spano, G., & Cornoldi, C. (2009). A specific deficit in Visu-spatial simultaneous working memory in Down syndrome. Journal of Intellectual Disability Research, 53(5), 474-483.
Lanfranchi, S., Cornoldi, C., & Vianello, R. (2014). Verbal and visual-spatial working memory deficits in children with Down syndrome. American Journal on Mental Retardation, 109(6), 456-466.
Magno, C. (2010). Assessing Academic Self-regulated Learning among Filipino College Students: The Factor Structure and Item Fit. The International Journal of Educational and Psychological Assessment, 5, 61-76.
Meltzer, L. (2004). Executive function in the classroom: metacognitive strategies for fostering academic success and resilience. Paper Presented at the Learning Differences Conference, Cambridge, MA.
Meyen, E. L & Skretic, T. M. (1988). Exceptional Children and youth: An Introduction (3 rd. Ed.). Denver: Love.
Natalie, A., Kathryn, E., & Karla, J. (2006). Increasing on-task behavior in the classroom: extension of self-monitoring strategies. Psychology in the Schools, 43(2), 211-221. .
Parker, R. I., Hagan-Burke, S., & Vannest, K. J. (2007). Percent of all non-overlapping data PAND: An alternative to PND. Journal of Special Education, 40(4), 194-204.
Pennington, B. F., Moon, J., Edgin, J., Stedron, J., & Nadel, L. (2003). The neuropsychology of Down syndrome: evidence for hippocampus dysfunction. Child Development, 74(1), 75-93.
Pintrich, P. R. (2000). The role of goal orientation in self-regulated learning. In M. Boekaerts, P. R. Pintrich, & M. Zeidner, (Eds.), Handbook of self-regulation: Theory, research, and applications. San Diego, CA: Academic Press.
Prokhorenko, L. (2016). Self-regulation in the training of students with developmental delays. TILTAI, 2, 115-123.
Puustinen, M. & Pulkkinen, L. (2001). Models of self-regulated learning: A review. Scandinavian Journal of Educational Research, 45(3), 269–286.
Ramani, G. B., Brownell, C. A. & Campbell, S. B. (2010). Positive and Negative Peer. Interaction in 3- and 4-year-olds in relation to regulation and dysregulation. The Journal of Genetic Psychology, 171(3), 218–250.
Rosen, J. A., Glennie, E. J., Dalton, B. W., Lennon, J. M. & Bozick, R. N. (2010). No cognitive Skills in the Classroom: New Perspectives on Educational Research. Research Triangle Park, NC: RTI Press.
Schalock, R. L., Borthwick-Duffy, S. A., Bradley, V. J., Buntinx, W. H. E., Coulter, D. L., Craig, E. M., et al. (2010). Intellectual disability: Definition, classification, and systems of supports. Washington, DC: American Association on Intellectual and Developmental Disabilities.
Smith-Donald, R., Raver, C.C., Hayes, T. & Richardson, B. (2007). Preliminary construct and concurrent validity of the Preschool Self-regulation Assessment (PSRA) for field-based research. Early Childhood Research Quarterly, 22(2), 173-187.
Su, C. Y., Lin, Y. H., Wu, Y. Y., & Chen C. C. (2008). The role of cognition and adaptive behavior in employment of people with mental retardation. Research in Developmental Disabilities, 29(1), 83-95.
Walker, O. L. (2011). Preschool Predictors of Social Problem-Solving and Their Relations to Social and Academic Adjustment in Early Elementary School. Thesis of doctor of Philosophy, University of Miami.
Wang, C. B. A. (2004). Self-regulated Learning strategies and beliefs of children learning English as a second language. Thesis of doctor of philosophy, Ohio State University.
روانشناسی افراد استثنایی
دوره 8، شماره 32
اسفند 1397
صفحه 101-125
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار