شهروز نعمتی
چکیده
اختلال نقص توجه/بیش فعالی یک شرایط عصب-تحولی چالش‌برانگیز است که پژوهش‌های متعددی در زمینه کارکردهای اجرایی در این حوزه انجام شده است. هدف این پژوهش تعیین جایگاه کارکردهای اجرایی از منظر کتاب‌سنجی و بررسی اهمیت و یافتههای کلیدی این سازه به‌صورت مرور نظام‌مند بود. دادههای مورد نیاز از پایگاه اسکوپوس با استفاده از کلیدواژه‌های ...
بیشتر
اختلال نقص توجه/بیش فعالی یک شرایط عصب-تحولی چالش‌برانگیز است که پژوهش‌های متعددی در زمینه کارکردهای اجرایی در این حوزه انجام شده است. هدف این پژوهش تعیین جایگاه کارکردهای اجرایی از منظر کتاب‌سنجی و بررسی اهمیت و یافتههای کلیدی این سازه به‌صورت مرور نظام‌مند بود. دادههای مورد نیاز از پایگاه اسکوپوس با استفاده از کلیدواژه‌های مرتبط استخراج شد. نتایج نشان داد که پژوهش‌ها بین سال‌های 1957 تا 2024 وجود دارد و 27 حوزه موضوعی مرتبط شناسایی شد. حوزه‌های پزشکی، روانشناسی و علوم اعصاب شناختی از مهم‌ترین آنها هستند. بیشترین تولید علمی در سال 2023 با 7995 مدرک و کمترین در سال‌های 1957 تا 1982 با یک مدرک ثبت شده است. روند تولیدات علمی در این حوزه رشد داشته و زبان‌های انگلیسی، اسپانیایی و چینی پرکاربردترین زبان‌ها هستند. کشورهای پیشرو شامل آمریکا، انگلستان، آلمان، کانادا و چین هستند. افراد دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی عملکرد ضعیفی در کارکردهای اجرایی مانند حافظه کاری و خودتنظیمی دارند. نظریه بارکلی بیان می‌کند که این اختلال بیشتر ناشی از نقص در خودتنظیمی است و نه تنها مشکل توجه. این دیدگاه تأکید بر رویکرد کلی‌نگر به درمان دارد و نیاز به مداخلات هدفمند و اصلاحات محیطی را برجسته می‌کند.
کیمیا ریگی؛ منصوره شهریاری احمدی؛ پریسا تجلی؛ پروانه قدسی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی مداخله بازشناسی هیجانی بر خودتنظیمی هیجانی و همدلی دانشآموزان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای انجام پذیرفت. طرح پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون – پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل نابرابر و جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان دوره دوم ابتدایی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی مداخله بازشناسی هیجانی بر خودتنظیمی هیجانی و همدلی دانشآموزان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای انجام پذیرفت. طرح پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون – پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل نابرابر و جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان دوره دوم ابتدایی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره و خدمات روانشناسی شهر مشهد در سال تحصیلی 1401-1400 بود که به شیوه نمونهگیری در دسترس انتخاب شد. از بین این کودکان نمونه‌ای شامل 30 نفر بر اساس ملاک‌های ورود انتخاب و سپس در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از سیاهه رفتاری کودک آخنباخ (CBCL، 1991)، پرسشنامه خودتنظیمی هیجانی (تحصیلی زیمرمن و پونز، 1986) و پرسشنامه همدلی کودکان و نوجوانان (اورگاوو و همکاران، 2017) استفاده شد. جهت تجزیه‌وتحلیل آماری از آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که مداخله‌ای بازشناسی هیجانی بر بهبود خودتنظیمی و همدلی در مراحل پسآزمون و پیگیری تأثیر معنی‌دار داشته است. (01/0P<). شواهد به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که مداخله بازشناسی هیجانی در افزایش خودتنظیمی هیجانی و همدلی دانشآموزان دارای اختلال نافرمانی مقابلهای مؤثر است.
حمیده اداوی؛ عزت اله قدم پور؛ محمد عباسی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل انگیزش خواندن و آموزش روش فنوگرافیکس بر کارکردهای اجرایی و عملکرد خواندن در دانشآموزان دارای مشکلات خواندن بود. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه دانشآموزان (دختر و پسر) پایه‌های چهارم و پنجم دوره ابتدایی دارای ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل انگیزش خواندن و آموزش روش فنوگرافیکس بر کارکردهای اجرایی و عملکرد خواندن در دانشآموزان دارای مشکلات خواندن بود. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه دانشآموزان (دختر و پسر) پایه‌های چهارم و پنجم دوره ابتدایی دارای مشکلات خواندن شهر الیگودرز بود که در سال تحصیلی 99-1398 مشغول به تحصیل بودند که از میان آنها به روش نمونهگیری هدفمند، تعداد 45 نفر (30 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) به‌عنوان حجم نمونه و به طریق تصادفی انتخاب گردید. ابزار مورداستفاده در پژوهش شامل کارکردهای اجرایی کولیج و همکاران (2002) و آزمون خواندن و نارساخوانی (نما) کرمینوری و مرادی (1384) بود. داده‌ها با استفاده از روشهای آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس تکمتغیره) تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت معنیداری میان پکیجهای آموزشی استفادهشده در پژوهش بر متغیرها وجود ندارد (45/0P: 57/0:F)؛ بنابراین بر اساس یافتههای این پژوهش بهکارگیری هر دو روش مداخله برای دانشآموزان دارای مشکلات خواندن اثربخش است.
فاطمه نورکجوری؛ نرگس پورطالب؛ الناز موسی نژاد
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر میزان نقص‌توجه و تکانشگری دانشآموزان مبتلا به نقص‌توجه بیش‌فعالی بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان پسر 8 تا 10 ساله مبتلا به اختلال نقص‌توجه بیش‌فعالی در شهر تبریز، در سال تحصیلی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر میزان نقص‌توجه و تکانشگری دانشآموزان مبتلا به نقص‌توجه بیش‌فعالی بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان پسر 8 تا 10 ساله مبتلا به اختلال نقص‌توجه بیش‌فعالی در شهر تبریز، در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. نمونه آماری شامل 30 دانش‌آموز مبتلا به اختلال نقص‌توجه بیش‌فعالی بود که به‌وسیله معرفی مشاور مدرسه و ارزیابی با پرسشنامه علائم مرضی کودکان- ویرایش چهارم (CSI-4) شناسایی شدند و با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. هر دو گروه در دو مرحله پیشآزمون و پسآزمون با نسخه نرم‌افزاری آزمون واژه- رنگ استروپ (SCWT) و نسخه نرم‌افزاری آزمون برو- نرو مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه، 60 دقیقه‌ای یک روز در هفته، بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی گروهی را دریافت کردند. دادههای حاصل از پژوهش از طریق تجزیه‌وتحلیل کوواریانس چندمتغیره موردبررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد، در متغیر نقص‌توجه تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و کنترل وجود داشت؛ اما در متغیر تکانشگری این تفاوت معنادار نبود. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده در این پژوهش، بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی و ارائه مداخلات متمرکز بر ارتقای کارکردهای اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نقص‌توجه بیش‌فعالی، می‌تواند مشکلات نقص‌توجه این کودکان را بهبود بخشد.
شرمین اسمعیلی انور؛ رضا قربان جهرمی؛ امین رفیعی‌پور؛ مهرداد ثابت
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مؤلفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مؤلفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته بودند، به‌صورت غیرتصادفی در دسترس، ۳۰ نفر انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون دست برتری ادینبرگ، جدول عصبی-رشدی دلاکاتو، آزمون ادراک دیداری TVPS-R و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف استفاده شد. نتایج نشان داد که بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر کارکردهای اجرایی (01/0p< و 47/8=F) و ادراک دیداری )01/0p<و 20/10(F= کودکان با اختلال یادگیری خاص تأثیر داشته است.
مریم ویسمه؛ مهناز استکی؛ نوید میرزاخانی
چکیده
نارساخوانی شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری است، حدود 80 درصد مشکلات یادگیری را در برمی‌گیرد. هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی تقویت کارکردهای اجرایی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای در مقایسه با تقویت یکپارچگی حسی بود. مطالعه حاضر در قالب یک طرح آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با کنترل و پیگیری انجام شد. جامعه آماری، تمام دانشآموزان ...
بیشتر
نارساخوانی شایع‌ترین نوع اختلال یادگیری است، حدود 80 درصد مشکلات یادگیری را در برمی‌گیرد. هدف پژوهش حاضر مطالعه اثربخشی تقویت کارکردهای اجرایی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای در مقایسه با تقویت یکپارچگی حسی بود. مطالعه حاضر در قالب یک طرح آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون با کنترل و پیگیری انجام شد. جامعه آماری، تمام دانشآموزان با اختلال یادگیری دوره ابتدایی منطقه 2 و 5 تهران در سال 1400-1399 بودند. تعداد 30 دانش‌آموز 8 تا 11 ساله نارساخوان که معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند به‌صورت نمونهگیری در دسترس انتخاب، از لحاظ سن، جنسیت، هوشبر همگن شدند، به‌صورت تصادفی ساده در سه گروه 10 نفره قرار گرفتند. شرکت‌کنندگان در پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری با استفاده از مقیاس هوش وکسلر کودکان نسخه چهارم، آزمون نارساخوانی، ان بک و نیمرخ حسی ارزیابی شدند. بعد از 4 ماه مرحله پیگیری اجرا شد. به‌طور تصادفی، گروه آزمایش اول، مداخله آموزش کارکردهای اجرایی مبتنی بررایانه و گروه آزمایش دوم مداخله یکپارچگی حسی حرکتی را به مدت 20 جلسه 30 دقیقه‌ای دریافت کردند. پس از اتمام پژوهش مداخله‌ها بر روی کنترل اجرا شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس دوعاملی آمیخته بررسی شد. نتایج نشان دادند علائم نارساخوانی در مرحله پسآزمون و پیگیری، بین گروههای (بازی رایانه‌ای، یکپارچگی حسی، کنترل) تفاوت معنادار داشتند (p<.001). هر دو مداخله بر علائم نارساخوانی دانشآموزان مؤثر بودند، مداخله تمرین‌های یکپارچگی حسی تأثیر پایدارتری بر علائم نارساخوانی داشت. درنهایت، توجه به الگوهای پردازش حسی و راهبردهای درمانی در تشخیص و آموزش دانشآموزان نارساخوان نتایج مؤثری دارد.
کریم عبدالمحمدی؛ فرهاد غدیری
چکیده
افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم و از بین رفتن علایق قبلی می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای کارکردهای اجرایی و ضرب‌آهنگ شناختی کند در افراد با اختلال افسردگی و عادی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش افراد دارای اختلال افسردگی مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر تبریز ...
بیشتر
افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس غم و اندوه مداوم و از بین رفتن علایق قبلی می‌شود. هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای کارکردهای اجرایی و ضرب‌آهنگ شناختی کند در افراد با اختلال افسردگی و عادی بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع علی-مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش افراد دارای اختلال افسردگی مراجعه‌کننده به مراکز بهداشت شهر تبریز که از میان آنها 100 نفر به شیوه هدفمند انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه مهارت‌های اجرایی (استریت و همکاران،2019)، پرسشنامه ضرب‌آهنگ شناختی کند بزرگ‌سالان (بکر و همکاران، 2017) و پرسشنامه غربالگری افسردگی (PHQ-9) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که افراد با افسردگی در تمامی مؤلفه‌های کارکردهای اجرایی (برنامه‌ریزی، مدیریت زمان، تنظیم هیجان، سازماندهی و تنظیم رفتار) عملکرد ضعیف‌تری نسبت به گروه سالم از خود نشان داده‌اند (001/0) و همچنین ضرب‌آهنگ شناختی کند در افراد افسرده به‌صورت معنیداری بالاتر از افراد عادی بود (001/0)؛ بنابراین بر اساس نتایج این پژوهش میتوان نتیجه‌گیری کرد افراد با اختلال افسردگی در کارکردهای اجرایی نواقص جدی از خود نشان می‌دهند و همچنین در مؤلفه ضرب‌آهنگ شناختی کند نیز نسبت به گروه سالم مشکلات بیشتری را تجربه می‌کنند.
فاطمه کارگر؛ امیر قمرانی؛ قاسم نوروزی
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی پیشایندها و پیامدهای کارکردهای اجرایی در نوجوانان با اختلال سلوک، در قالب یک مدل علی بود. روش پژوهش، از نوع توصیفی و طرح همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان پسر متوسطه اول مشغول به تحصیل استان قم در سال 1400 بودند. از این جامعه، 451 نفر که با استفاده از پرسشنامه علائم مرضی (4SCI-) کودکان با اختلال ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی پیشایندها و پیامدهای کارکردهای اجرایی در نوجوانان با اختلال سلوک، در قالب یک مدل علی بود. روش پژوهش، از نوع توصیفی و طرح همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانشآموزان پسر متوسطه اول مشغول به تحصیل استان قم در سال 1400 بودند. از این جامعه، 451 نفر که با استفاده از پرسشنامه علائم مرضی (4SCI-) کودکان با اختلال سلوک تشخیص داده‌شده و حاضر به همکاری بودند با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه شیوه فرزندپروری، کارکردهای اجرایی و صفات سنگدلی-بی‌رحمی استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روشهای ضریب همبستگی پیرسون و آزمون تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج ماتریس همبستگی نشان داد که بین متغیرهای پژوهش همبستگی معناداری در سطح p <05/0 و p < 01/0 وجود داشت. در ادامه، نتایج تحلیل مسیر حاکی از معناداری نقش واسطهای کارکردهای اجرایی در رابطه میان شیوه‌های فرزندپروری و صفات سنگدلی-بی‌رحمی بود. بهطورکلی، کارکردهای اجرایی و شیوه‌های فرزندپروری دو مورد از عوامل اصلی برای بررسی صفات سنگدلی-بی‌رحمی هستند.
عسگر علیمحمدی؛ کریم عبدالمحمدی؛ ابوالفضل قدمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهش‌های روانسنجی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشآموزان پسر 12 تا 18 ساله استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می‌دادند که از این جامعه تعداد 1000 دانش‌آموز به روش نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پژوهش‌های روانسنجی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی دانشآموزان پسر 12 تا 18 ساله استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل می‌دادند که از این جامعه تعداد 1000 دانش‌آموز به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند و والدین آنها پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی نوجوانان (TEXI) و مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی- ویراست دوم را تکمیل کردند که درنهایت پرسشنامه 602 والد تحلیل شد. جهت بررسی پایایی، روش همسانی درونی، آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی بین سؤالات با نمره کل به کار گرفته شد و همچنین برای سنجش روایی از تحلیل عاملی تأییدی به روش مؤلفه‌های اصلی و روایی ملاکی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه دوعاملی نارسایی کارکردهای اجرایی از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است. همچنین روایی ملاکی پرسشنامه نیز تائید شد (05/0p). بنابراین، میتوان نتیجه‌گیری کرد که پرسشنامه حاضر ابزار مناسبی برای ارزیابی نارسایی کارکردهای اجرایی در نوجوانان میباشد.
ابوالفضل فرید؛ رامین حبیبی کلیبر؛ بیتا مشتری صحنه
چکیده
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی و نوروفیدبک بر کارکردهای اجرایی دانشآموزان دختر با اختلال یادگیری مقطع ابتدایی بود. روش پژوهش، آزمایشی با کارآزمایی بالینی و با طرح پیشآزمون و پسآزمون چند گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشآموزان دختر مقطع ابتدایی مراجعه‌کننده به مرکز اختلالات یادگیری شهرستان مراغه در ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌درمانی و نوروفیدبک بر کارکردهای اجرایی دانشآموزان دختر با اختلال یادگیری مقطع ابتدایی بود. روش پژوهش، آزمایشی با کارآزمایی بالینی و با طرح پیشآزمون و پسآزمون چند گروهی بود. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشآموزان دختر مقطع ابتدایی مراجعه‌کننده به مرکز اختلالات یادگیری شهرستان مراغه در سال تحصیلی 1399-1398 بودند که دانشآموزان با اختلال یادگیری تشخیص داده‌شده بودند. از بین این دانشآموزان، 30 دانش‌آموز به‌صورت نمونهگیری در دسترس به‌عنوان نمونه آماری انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه به‌صورت تصادفی جایگزین شدند. ابزار مورداستفاده جهت جمع‌آوری داده‌ها، آزمون عصب‌روان‌شناختی کانرز (2004) بود. برای تحلیل دادههای جمع‌آوری‌شده از آزمون تحلیل کوواریانس تکمتغیری و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که کارکردهای اجرایی گروههای آزمایش و گواه تفاوت معناداری باهم دیگر دارند (05/0P<). نتایج آزمون تعقیبی LSD، نشان داد که مداخله بازی‌درمانی و نوروفیدبک بر کارکردهای اجرایی اثر معنی‌دار دارند؛ و نیز، مداخله بازی‌درمانی در مقایسه با نوروفیدبک، در بهبود کارکردهای اجراییِ دانشآموزان ابتدایی با اختلال یادگیری، اثربخشی بیشتری دارد.
اعظم قزی؛ مهدی سهرابی؛ حمیدرضا طاهری تربتی؛ مهدی قهرمانی مقدم
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تمرینات شناختی و حرکتی Wii بر کارکردهای اجرایی کودکان کم‌توجه/بیش‌فعال انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان پسر 8 تا 11 سال مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعال شهر مشهد بود. از جامعه مذکور، نمونه‌ای به حجم 27 نفر از بین مراجعه‌کنندگان به مرکز رشد آوند که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند ،انتخاب و ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تمرینات شناختی و حرکتی Wii بر کارکردهای اجرایی کودکان کم‌توجه/بیش‌فعال انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان پسر 8 تا 11 سال مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعال شهر مشهد بود. از جامعه مذکور، نمونه‌ای به حجم 27 نفر از بین مراجعه‌کنندگان به مرکز رشد آوند که واجد شرایط ورود به مطالعه بودند ،انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و کنترل، قرار گرفتند. تمرینات گروه تجربی، به مدت هشت هفته، هر هفته سه جلسه و هر جلسه یک ساعت اجرا شد. همه آزمودنی‌ها قبل و بعد از مداخله، توسط آزمون های بلوک های تپنده کورسی، آزمون برو/نرو و آزمون برج لندن مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نرم افزار R جهت تحلیل داده‌ها و از آزمون تحلیل کواریانس یکراهه و تحلیل کواریانس چندمتغیری برای بررسی تفاوت بین میانگین دو گروه استفاده شد. یافتههای این تحقیق حاکی از عملکرد بهتر گروه آزمایشی در متغیرهای حافظه کاری و متغیر بازداری پاسخ، در مرحله پسآزمون بود. در متغیر برنامه‌ریزی و حل مسئله، فقط در مولفه امتیاز کلی، بین دو گروه تفاوت معنیداری وجود داشت اما در مولفه‌های مرتبط با زمان و سرعت برنامه‌ریزی، هیچ تفاوت معنیداری بین دو گروه مشاهده نشد (05/0p>). نتایج این تحقیق، پیشتهاد می‌کند که بازی‌های شناختی-حرکتی Wii می‌تواند به عنوان روشی آسان، کم هزینه و جذاب به بهبود کارکردهای اجرایی کودکان کم‌توجه/بیش‌فعال کمک کند.
نسیم سیاوشی فر؛ پریسا تجلی؛ محمد مهدی شریعت باقری
چکیده
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی برنامه داوسون-گویئر و آموزش راهبردهای فراشناختی بر کارکردهای اجرایی (توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری) دانش آموزان دارای اختلال یادگیری با مشخصه خواندن بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص خواندن مقطع ابتدایی ...
بیشتر
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی برنامه داوسون-گویئر و آموزش راهبردهای فراشناختی بر کارکردهای اجرایی (توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری) دانش آموزان دارای اختلال یادگیری با مشخصه خواندن بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون– پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص خواندن مقطع ابتدایی شهر اردبیل در نیمه اول سال تحصیلی 1397-1398 بودند که تعداد 45 نفر از جامعه آماری بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در 3 گروه 15 نفری (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) جایگزین شدند. یک گروه آزمایش 8 جلسه یک ساعته آموزش داوسون-گویئر و یک گروه 10 جلسه 60 تا 75 دقیقه‌ای برنامه آموزش راهبردهای شناختی دریافت کردند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (BRIEF) استفاده شد. تجزیه تحلیل داده ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) و آزمون تعقیبی بنفرونی با نرم افزارآماری SPSS20 صورت گرفت. یافته ها نشان داد هر دو برنامه مداخله ای تأثیر معناداری بر بهبود توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری دانش آموزان دارای اختلال یادگیری با مشخصه خواندن دارد (p <0.01). نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی نشلان داد که تفاوت بین گروه مداخله در هر سه متغیر توجه، حافظه فعال و بازداری رفتاری، معنادار نمی باشد(P>0.05). نتایج حاصله تلویحات مهمی در زمینه آموزش و خدمات مشاوره ای به عنوان بخشی از درمان برای دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری خاص خواندن ارائه می دهد.
نگین معتمدیگانه؛ غلامعلی افروز؛ محسن شکوهی یکتا؛ ریچل وبر
چکیده
اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی از شایع‌ترین اختلال های عصبی تحولی دوران کودکی است. این کودکان در معرض مشکلات زیادی در حوزه ی کارکردهای اجرایی هستند. موضوع انعطاف‌پذیری عصبی اهمیت مداخلات عصب روان‌شناختی را ازآن‌جهت که اختلال در کارکردهای اجرایی در اوایل کودکی ممکن است به اختلالات عملکردی بعدی منجر شود، آشکار می‌سازد. لذا این پژوهش ...
بیشتر
اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی از شایع‌ترین اختلال های عصبی تحولی دوران کودکی است. این کودکان در معرض مشکلات زیادی در حوزه ی کارکردهای اجرایی هستند. موضوع انعطاف‌پذیری عصبی اهمیت مداخلات عصب روان‌شناختی را ازآن‌جهت که اختلال در کارکردهای اجرایی در اوایل کودکی ممکن است به اختلالات عملکردی بعدی منجر شود، آشکار می‌سازد. لذا این پژوهش به‌منظور بررسی اثربخشی برنامه مداخله‌ای طراحی‌شده بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی صورت گرفت. پژوهش حاضر از نوع مطالعات شبه آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون-پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه ی دانش آموزان دختر و پسر 7 تا 10 ساله شهر تهران تشکیل می‌دهند. از بین دانش آموزان واجد شرایط با استفاده از روش نمونهگیری غیر تصادفی هدفمند 40 دانش‌آموز به همراه مادرانشان انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در دو گروه گمارده شدند. گروه آزمایش (20 نفر) تحت آموزش 12 جلسه برنامه مداخله کارکردهای اجرایی فراشناختی قرار گرفتند و گروه گواه (20 نفر) در لیست انتظار باقی ماندند. برای گردآوری داده ها از چک‌لیست مصاحبه بالینی، هوش آزمای نوین تهران استنفورد بینه و مقیاس درجه‌بندی رفتاری کارکردهای اجرایی استفاده شد. نتایج حاکی از تأثیر معنادار آموزش مداخلات عصب روان‌شناختی خانواده محور بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (05/0>p) است. این روش درمانی می‌تواند مداخله ی بالقوه امیدوارکننده‌ای برای کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی باشد.
یوسف دهقانی؛ صادق حکمتیان فرد
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد توجه و بازداری پاسخ در دانشآموزان دارای اختلال ریاضی است. این پژوهش از طرح شبه‌آزمایشی پیشآزمون پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ریاضی مراجعه کننده به مرکز ناتوانی یادگیری آموزش و پرورش شهر بوشهر ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی بر عملکرد توجه و بازداری پاسخ در دانشآموزان دارای اختلال ریاضی است. این پژوهش از طرح شبه‌آزمایشی پیشآزمون پسآزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانشآموزان دچار اختلال یادگیری ریاضی مراجعه کننده به مرکز ناتوانی یادگیری آموزش و پرورش شهر بوشهر به تعداد 143 نفر در سال تحصیلی 98-1397 بود. از میان آنها به روش نمونهگیری در دسترس 40 نفر که ویژگی‌های لازم بر اساس آزمون تشخیص اختلال ریاضی ملک‌پور (۱۳۷۳)، آزمون وکسلر و ملاک‌های ویرایش پنجم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی را داشتند فهرست شدند و سپس در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 20 نفر) گمارش شدند. برای سنجش عملکرد توجه، از خرده مقیاس خطای حذف آزمون عملکرد پیوستة TOVA (رازولد، میرسکی، ساراسون، برانسوم و بک، ۱۹۵۶) و برای ارزیابی عملکرد بازداری پاسخ از خرده مقیاس خطای ارتکاب آزمون TOVA (رازولد، و همکاران، ۱۹۵۶) استفاده شد. گروه آزمایش به مدت یازده جلسه 60 دقیقه‌ای و به‌صورت گروهی تحت آموزش قرار گرفت. دادههای حاصل از پژوهش با آزمون تحلیل واریانس با اندازه-گیری مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد آموزش کارکردهای اجرایی در گروه آزمایش موجب بهبود عملکرد توجه و بازداری پاسخ شده است و این تاثیر در مرحله پیگیری دو ماهه پایدار ماند (۰۵/0˂P). با توجه به یافتههای به‌دست‌آمده از مطالعه حاضر میتوان نتیجه‌گیری کرد که آموزش کارکردهای اجرایی می‌تواند به عنوان یک روش مداخله‌ای در بازداری و بهبود عملکرد توجه دانشآموزان با اختلال یادگیری ریاضی استفاده شود
محمد عاشوری
چکیده
آسیب شنوایی تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد در حالی که استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان دانشآموزان با آسیب شنوایی بود. این پژوهش، یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون ...
بیشتر
آسیب شنوایی تمام جنبه‌های زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد در حالی که استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان دانشآموزان با آسیب شنوایی بود. این پژوهش، یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش 26 دختر با آسیب شنوایی که به روش در دسترس از مدارس شهر اصفهان انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. آزمودنی‌ها به دو گروه 13 نفری آزمایش و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه را در 10 جلسه دریافت کردند، در حالی که به گروه شاهد این آموزش ارائه نشد. ابزارهای پژوهش، پرسشنامه توانایی شناختی نجاتی (1392) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و کرایج (2006) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه بر کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان آزمودنی‌ها تاثیر معناداری داشت. بر اساس یافته‌ها، برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه، کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان دانشآموزان با آسیب شنوایی را بهبود بخشید. بنابراین، میتوان از این برنامه به‌منظور بهبود کارکردهای اجرایی و تنظیم شناختی هیجان چنین دانش‌آموزانی بهره برد و برنامه‌ریزی برای استفاده از برنامه توانبخشی شناختی مبتنی بر حافظه برای آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.
مهدیس مقصودلو؛ وحید نجاتی؛ جلیل فتح آبادی
چکیده
کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی معمولاً نقص در کارکردهای اجرایی دارند. این پژوهش در نظر دارد به بررسی اثر توانبخشی ترمیمی بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای نشانه‌های نارسایی توجه/بیش فعالی پیش از سن مدرسه بپردازد. در مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی حاضر از طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شده است. ...
بیشتر
کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی معمولاً نقص در کارکردهای اجرایی دارند. این پژوهش در نظر دارد به بررسی اثر توانبخشی ترمیمی بر کارکردهای اجرایی کودکان دارای نشانه‌های نارسایی توجه/بیش فعالی پیش از سن مدرسه بپردازد. در مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی حاضر از طرح پیشآزمون، پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کودکان دارای نشانه‌های نارسایی توجه/بیش فعالی پیش‌از سن مدرسه مراجعه کننده به کلینیک های مشاوره شهر تهران در سال 1396-1395 می شد. ابزار سنجش پرسشنامه اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی (گدو و اسپرافکین، 1998) و پرسشنامه رفتاری کارکردهای اجرایی کودکان پیش‌از سن مدرسه (جیویا، اپسی و اسکوئیت، 2002) بود. پس از اجرای اولیه پرسشنامه اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی، 32 کودک که به طور معناداری نشانه‌ها را داشتند، با استفاده از نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره مداخله و 17 نفره کنترل جای گرفتند. گروه مداخله برنامه توانبخشی ترمیمی آرام را در 12 جلسه 20 دقیقه‌ای دریافت کردند در حالیکه گروه کنترل چنین آموزشی را دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه مورد ارزیابی پسآزمون و پیگیری قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر بررسی شدند. تحلیل دادههای پژوهش نشان داد که توانبخشی ترمیمی به طور معناداری منجر به بهبود کارکردهای اجرایی و نشانه‌های نارسایی توجه/بیش فعالی شده است (001/0> p). بنابراین میتوان نتیجه گرفت که توانبخشی ترمیمی با استفاده از تکالیف کامپیوتری منجر به تقویت توانایی‌های شناختی و در کاهش نشانه‌های اختلال شده است.
مجید ابراهیم پور؛ زهرا ایزدی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی فعالیت های موسیقیایی بر کارکردهای اجرایی دانش آموزان با کم توانی ذهنی خفیف انجام شد. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان با کم توانی ذهنی آموزش پذیر 14-11 ساله در دو مدرسه استثنایی شهر کرج در سال تحصیلی 96-1395بود. از میان جامعه آماری، 30 دانش ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی فعالیت های موسیقیایی بر کارکردهای اجرایی دانش آموزان با کم توانی ذهنی خفیف انجام شد. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان با کم توانی ذهنی آموزش پذیر 14-11 ساله در دو مدرسه استثنایی شهر کرج در سال تحصیلی 96-1395بود. از میان جامعه آماری، 30 دانش آموز به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تخصیص داده شدند. در طی مدت تحقیق 4 نفر از گروه آزمایش و 4 نفر از گروه گواه از ادامه مداخله انصراف دادند (11=N ). گروه آزمایش طی هشت هفته در 24 جلسه ی گروهی 1 ساعته فعالیت های موسیقیایی که هفته ای سه بار برگزار می شد، شرکت کردند. گروه گواه طی این مدت مداخله ای دریافت نکردند. همه شرکت کننده ها آزمون رایانه ای دسته بندی کارت ویسکانسین، برای ارزیابی انعطاف پذیری شناختی؛ آزمون برو/نرو برای ارزیابی کنترل مهاری؛ و خرده آزمون فراخنای ارقام از ویرایش چهارم مقیاس هوش وکسلر کودکان برای ارزیابی حافظه فعال را قبل و پس از اجرای مداخله انجام دادند. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس، نشان داد که بین میانگین نمرات پس آزمون در سطح 05/0= α تفاوت معنا داری وجود نداشت. بدین معنا که برنامه فعالیت های موسیقیایی مورد نظر بر بهبود عملکرد گروه آزمایش در آزمون های کارکردهای اجراییِ به کار رفته تأثیر معنا داری نداشته است.
سکینه سلطانی کوهبنانی؛ سمیه زارع نژاد؛ محمدحسین سلطانی کوهبنانی؛ کبری باذری
چکیده
lمقدمه: این پژوهش با هدف تعیین اعتبار، پایایی پرسشنامه کارکردهای اجرایی کودکان و نوجوانان بارکلی (2012) در شهر مشهد است. روش: بررسی این مطالعه روش شناسی و از نوع روان سنجی است و با استفاده از قرارداد استاندارد IQOLA، به فارسی سازی آزمون و بررسی روایی آن می پردازد. این پژوهش شامل مراحل ترجمه، سنجش کیفیت ترجمه، ترجمه روبه عقب، مقایسه نسخه انگلیسی ...
بیشتر
lمقدمه: این پژوهش با هدف تعیین اعتبار، پایایی پرسشنامه کارکردهای اجرایی کودکان و نوجوانان بارکلی (2012) در شهر مشهد است. روش: بررسی این مطالعه روش شناسی و از نوع روان سنجی است و با استفاده از قرارداد استاندارد IQOLA، به فارسی سازی آزمون و بررسی روایی آن می پردازد. این پژوهش شامل مراحل ترجمه، سنجش کیفیت ترجمه، ترجمه روبه عقب، مقایسه نسخه انگلیسی با نسخه فارسی است. سنجش روایی ظاهری برعهده 60 نمونه بود و نمره اثر عبارات سنجیده شد. بدین منظور به روش خوشه ای چند مرحله ای تعداد 1000 دانش آموز مقطع ابتدایی تامتوسطه(6 تا 17 سال) شهر مشهد در سال تحصیلی 96-97 انتخاب و (979) دانش آموز پرسشنامه را تکمیل کردند. ، از 63 نفر از آن ها خواسته شد به فاصله دو هفته در بازآزمون شرکت کنند. پایائی آزمون با استفاده از روش های آلفای کرونباخ90/0 مشخص شد.، ضریب تنصیف، با زآزمون، محاسبه ضریب همبستگی این آزمون با آزمون کولیج (2002؛ زاهدی و علیزiده، 1383) در نمونه 200 نفری مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: پرسشنامه در جامعه ایرانی نیز از پایایی و اعتبار خوبی برخوردار و قابل کاربرد در حیطه های مختلف پژوهش در ایران است. نتیجه گیری: برای کل مقیاس کارکردهای اجرایی و خرده مؤلفه‌های خود مدیریتی زمان ، خودسازمان دهی/ حل مسأله ، خودکنترلی/ بازداری ، خود انگیزشی و خود نظم‌جویی هیجانی ضرایب آلفا به ترتیب برابر 90/0، 85/0، 82/0، 78/0، 76/0 و 72/0 میباشند که بیانگر پایا بودن مقیاس کارکردهای اجرایی میباشند. نتایج روایی آزمون در تمام خرده مقیاسها 79/0 می باشد
زهرا نظری؛ تقی جباری فر؛ کاظم برزگر بفرویی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی آموزش خودگردانی یادگیری بر کارکردهای اجرایی دانشآموزان نارساخوان بود. جامعه آماری پژوهش را دانشآموزان نارساخوان پسر پایه پنجم مقطع ابتدائی ناحیه 1 آموزش و پرورش شهر یزد که در سال تحصیلی 1395-1394 در مدارس دولتی مشغول به تحصیل بودند. روش پژوهش از نوع آزمایشی با پیشآزمون- پسآزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. 30 ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی آموزش خودگردانی یادگیری بر کارکردهای اجرایی دانشآموزان نارساخوان بود. جامعه آماری پژوهش را دانشآموزان نارساخوان پسر پایه پنجم مقطع ابتدائی ناحیه 1 آموزش و پرورش شهر یزد که در سال تحصیلی 1395-1394 در مدارس دولتی مشغول به تحصیل بودند. روش پژوهش از نوع آزمایشی با پیشآزمون- پسآزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. 30 دانش‌آموز نارساخوان با تائید متخصصان مرکز اختلال یادگیری با بهرهگیری از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند و به دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. ابزار پژوهش برای گردآوری داده‌ها، چک‌لیست تشخیص نارساخوان و پرسشنامه عصبشناختی کولیج بود. آموزش خودگردانی یادگیری در نهایت طی ۱4 جلسۀ 45 دقیقه‌ای به تواتر هفتهای دوبار بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. نتایج بررسی فرضیهها از طریق تحلیل کوواریانس (سطح معناداری 05/0) نشان داد که آموزش خودگردانی یادگیری بر کارکردهای اجرایی (برنامه‌ریزی، سازماندهی و بازداری) دانشآموزان نارساخوان مؤثر است. در نتیجه میتوان از آموزش خودگردانی یادگیری برای بهبود کارکردهای اجرایی دانشآموزان نارساخوان استفاده کرد.
رقیه اسدی گندمانی؛ فرنگیس کاظمی؛ ابراهیم پیشیاره؛ ژانت هاشمی آذر؛ عباس نسائیان
چکیده
چکیدههدف این پژوهش تعیین رابطه ی الگوهای پردازش حسی با کارکردهای اجرایی در دانش آموزان با اختلال اوتیسم از دیدگاه معلمان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. تعداد 50 دانش آموز با اختلال اوتیسم پس از بررسی ملاک های ورودی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش الگوهای پردازش حسی از ...
بیشتر
چکیدههدف این پژوهش تعیین رابطه ی الگوهای پردازش حسی با کارکردهای اجرایی در دانش آموزان با اختلال اوتیسم از دیدگاه معلمان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. تعداد 50 دانش آموز با اختلال اوتیسم پس از بررسی ملاک های ورودی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای سنجش الگوهای پردازش حسی از نیمرخ حسی دان فرم مدرسه و برای ارزیابی کارکردهای اجرایی از سیاهه رتبهبندی رفتاری کارکردهای اجرایی استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (توزیع فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای استنباط از داده ها از همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین الگوهای پردازش حسی با کارکردهای اجرایی رابطه منفی معنی‌دار وجود دارد. با استناد به یافته های این پژوهش میتوان پیشنهاد کرد که از مداخله های پردازش حسی بهنگام برای بهبود کارکردهای اجرایی استفاده شود.
نیلوفر میکاییلی؛ معصومه اسمعیلی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسه نظریه ذهن و کارکرد اجرایی در دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری و عادی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر علی- مقایسه ای است. جامعه ی آماری در این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری و دانش آموزان عادی دبستانی شهر اردبیل می باشد که در سال تحصیلی 91-92 در مدارس شهرستان اردبیل مشغول به تحصیل بودند. ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مقایسه نظریه ذهن و کارکرد اجرایی در دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری و عادی انجام گرفت. روش پژوهش حاضر علی- مقایسه ای است. جامعه ی آماری در این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری و دانش آموزان عادی دبستانی شهر اردبیل می باشد که در سال تحصیلی 91-92 در مدارس شهرستان اردبیل مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 60 دانش آموز (30 نفر دانش آموز عادی و 30 نفر دانش آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری) بود. دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری به صورت تصادفی ساده از مرکز توانبخشی دانش آموزان دارای ناتوانی یادگیری شهر اردبیل انتخاب شدند. همچنین 30 دانش آموزان عادی به شیوه همتاسازی بر اساس سن، جنسیت و پایه تحصیلی به صورت تصادفی خوشه‌ای از مدارس عادی استان اردبیل انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده های پژوهش از آزمون باور نادرست دسته اول و دوم، آزمون ایجاد نقش و خرده آزمون حافظه ارقام استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها آزمون تجزیه و تحلیل واریانس چندمتغیری(MANOVA) به کار رفت. نتایج نشان داد که بین دانشآموزان با و بدون ناتوانی یادگیری در سطوح اول و دوم نظریه ذهن تفاوت معنی داری وجود داشت (001/0P<). همچنین بر اساس نتایج، دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری و دانشآموزان عادی در کارکردهای اجرایی تفاوت معنی داری داشتند. (05/0P<). در مجموع میتوان گفت کودکان دارای ناتوانی یادگیری دارای نقص در مهارت‌های نظریه ذهن هستند و اینکه کودکان با ناتوانی‌های یادگیری در مقایسه با کودکان عادی دارای ضعف درکنش‌های اجرایی هستند که باید با ابزارهای استاندارد ارزیابی و مداخلات متناسب برای آنها طراحی شود.
کامبیز پوشنه؛ علی شریفی؛ نگین معتمدیگانه
چکیده
چکیدهپژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی مداخلات بازتوانی شناختی رایانه محور بر کارکردهای اجرایی و عملکرد حافظه فعال دانشآموزان با اختلال یادگیری ریاضی انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشآموزان با اختلال ریاضی شهر تهران بودند و گروه نمونه را 22 دانش‌آموز با اختلال ریاضی که با روش نمونهگیری در دسترس از مدارس ابتدایی ...
بیشتر
چکیدهپژوهش حاضر باهدف تعیین اثربخشی مداخلات بازتوانی شناختی رایانه محور بر کارکردهای اجرایی و عملکرد حافظه فعال دانشآموزان با اختلال یادگیری ریاضی انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانشآموزان با اختلال ریاضی شهر تهران بودند و گروه نمونه را 22 دانش‌آموز با اختلال ریاضی که با روش نمونهگیری در دسترس از مدارس ابتدایی مناطق 1 و 3 شهر تهران انتخاب‌شده‌اند تشکیل می‌دهند. دانشآموزان گروه نمونه به‌صورت تصادفی به دو گروه گواه (12) و آزمایش (10) تقسیم شدند. گروه آزمایش طی 25 جلسه 60-45 دقیقه‌ای به مدت 6 هفته به‌وسیله نرم‌افزار Brain ware safari آموزش دیدند. به‌منظور تشخیص اختلال ریاضی و ارزیابی هوش این دانشآموزان از آزمون ریاضی ایران کی مت و آزمون هوش ریون استفاده شد و به‌منظور سنجش کارکردهای اجرایی و عملکرد حافظه فعال از نرم‌افزار آزمون علائم حیاتی سیستم اعصاب مرکزی (CNSVS) در پیشآزمون و پسآزمون استفاده شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با گروه گواه بود و به‌منظور تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که مداخلات شناختی رایانه محور بر کارکردهای اجرایی (01/0 >p) و عملکرد حافظه فعال (01/0 >p) این گروه از دانشآموزان تأثیر مثبت معناداری بر‌جا گذاشته است. ازاین‌رو به نظر می‌رسد که برنامه‌های مداخله شناختی رایانه محور می‌تواند بهبود عملکرد حافظه فعال و کارکردهای اجرایی را در پی داشته باشد.
سکینه سلطانی کوهبنانی؛ حمید علیزاده؛ ژانت هاشمی؛ غلامرضا صرامی؛ ساجده سلطانی کوهبانی
دوره 3، شماره 11 ، مهر 1392، ، صفحه 1-20
چکیده
تحقیق حاضر به منظور اثربخشی آموزش رایانهیار حافظة کاری بر بهبود کارکردهای اجراییو عملکرد ریاضی دانشآموزان با اختلال ریاضیات انجام گرفت. در تحقیق نیمه آزمایشی حاضر 20 دانش آموز با اختلال ریاضیات دختر پایه سوم تا پنجم ابتدایی به روش نمونهگیری در دسترس از مراکز اختلالهاییادگیری شهر تهران در سال تحصیلی 1390- 1391 انتخاب شدند. ...
بیشتر
تحقیق حاضر به منظور اثربخشی آموزش رایانهیار حافظة کاری بر بهبود کارکردهای اجراییو عملکرد ریاضی دانشآموزان با اختلال ریاضیات انجام گرفت. در تحقیق نیمه آزمایشی حاضر 20 دانش آموز با اختلال ریاضیات دختر پایه سوم تا پنجم ابتدایی به روش نمونهگیری در دسترس از مراکز اختلالهاییادگیری شهر تهران در سال تحصیلی 1390- 1391 انتخاب شدند. سپس به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم شدند. تمامی آزمودنی‌ها با استفاده از آزمون ریاضیات کیمت و آزمون‌های کارکرد اجرایی (برج لندن، عملکرد مداوم، کارت‌های استروپ)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله بعد گروه آزمایشی (دانشآموزان با اختلال ریاضیات) در معرض آموزش رایانه یار حافظه کاری قرار گرفتند. برنامه آموزشی به مدت 20 جلسه در 7 هفته ارایه شد. پس از این مرحله تمامی آزمودنی‌ها(اعم از گروه آزمایش و کنترل) مجدداً از نظر کارکردهای اجرایی و عملکرد ریاضیمورد سنجش قرار گرفتند. یادآوری می‌گردد که دانشآموزان گروه کنترل در معرض هیچ یک از مداخلات قرار نگرفتند و هر دو گروه فقط آموزش‌های مدرسه را دریافت می‌کردند. با فاصله یک ماه، آزمون پیگیری نیز انجام گرفت. دادههای به دست آمده از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از t وابسته مورد تحلیل قرار گرفت. با توجه به یافتههای تحقیق میتوان بیان کرد که آموزش رایانه یار حافظه کاری تأثیر معنیداری بر کارکردهایاجرایی و عملکرد ریاضی دانشآموزان با اختلال ریاضیات داشته است. کارکردهایاجراییو عملکرد ریاضی دانشآموزان با اختلال ریاضیات در اثر آموزش برنامه رایانهیار حافظهکاری ارتقا می‌یابد. نتایج این تحقیق می‌تواند در مداخلههای عصب شناختی و آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.
مختار ملک پور؛ سارا آقابابایی؛ احمد عابدی؛ مژگان شوشتری
دوره 3، شماره 9 ، فروردین 1392، ، صفحه 1-20
چکیده
دراین پژوهش، اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان با ناتوانی یادگیری املا مورد مطالعه قرار گرفت. روش این پژوهش نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، دانشآموزان دختر پایۀ سوم ابتدایی دارای به ناتوانی یادگیری املا شهر اصفهان در سال تحصیلی 90 - 1389 بود. به منظور انجام پژوهش، 30 دانش‌آموز با ناتوانی ...
بیشتر
دراین پژوهش، اثربخشی آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان با ناتوانی یادگیری املا مورد مطالعه قرار گرفت. روش این پژوهش نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، دانشآموزان دختر پایۀ سوم ابتدایی دارای به ناتوانی یادگیری املا شهر اصفهان در سال تحصیلی 90 - 1389 بود. به منظور انجام پژوهش، 30 دانش‌آموز با ناتوانی یادگیری املا به شیوة نمونهگیری تصادفی چند مرحلهای، انتخاب و با روش تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده عبارتند از آزمون عصب ـ روان‌شناختی نپسی (NEPSY)، مقیاس هوش کودکان وکسلر، چک لیست شناسایی دانشآموزان با ناتوانی یادگیری املا، مصاحبه بالینی وآزمون عملکرد تحصیلی املا بود. آموزش حافظه کاری به صورت گروهی در گروه آزمایش انجام گرفت. برای آزمون فرضیهها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که تأثیر آموزش حافظه کاری بر کارکردهای اجرایی و عملکرد املای دانشآموزان با ناتوانی یادگیری املا به لحاظ آماری معنادار است. آموزش حافظه کاری می‌تواند به عنوان یک روش مداخله ای در بهبود کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانشآموزان با ناتوانی یادگیری املا مورد استفاده قرار گیرد.
مژده جانه؛ صغری ابراهیمی قوام؛ حمید علیزاده
دوره 2، شماره 5 ، فروردین 1391، ، صفحه 21-42
چکیده
هدف: پژوهش حاضر مقایسۀ کارکردهای اجرایی استدلال، برنامه ریزی ـ سازمان دهی و حافظۀ کاری در دانشآموزان مقطع ابتدایی با و بدون اختلال ریاضی است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام گرفتن آن زمینهای است. جامعۀ آماری شامل، دانشآموزان دختر مقطع دبستان با و بدون اختلال ریاضی شهرستان تهران است. 60 دانش آموز دختر مقطع ابتدایی در ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر مقایسۀ کارکردهای اجرایی استدلال، برنامه ریزی ـ سازمان دهی و حافظۀ کاری در دانشآموزان مقطع ابتدایی با و بدون اختلال ریاضی است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش انجام گرفتن آن زمینهای است. جامعۀ آماری شامل، دانشآموزان دختر مقطع دبستان با و بدون اختلال ریاضی شهرستان تهران است. 60 دانش آموز دختر مقطع ابتدایی در دو گروه 30 نفره با و بدون اختلال ریاضی در مقطع سنی 8 تا 11 سال به صورت تصادفی انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری داده‌ها از آزمون‌های کی مت، آزمون آندره ری و خرده آزمون‌های تشابهات و حافظۀ عددی وکسلر کودکان استفاده شد. داده‌ها با آزمون تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته‌ها: نشان داد که این کودکان در کارکردهای اجرایی استدلال، برنامه‌ریزی ـ سازماندهی و حافظۀ کاری با گروه عادی تفاوت داشتند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که: بین دو گروه کودکان عادی و دارای اختلال ریاضی در متغیرهای وابسته ترکیبی استدلال، برنامه‌ریزی ـ سازماندهی و حافظۀ کاری تفاوت معنیداری مشاهده می‌شود. برای تعیین معنادار بودن نتیجۀ نهایی از تصحیح بفرونی استفاده شد که سطح معناداری را که 05/0 بود به 4 تقسیم نمودیم. مقدار 0125/0 شد و برای آزمون معناداری مدنظر قرار گرفت.
نتیجه گیری: با توجه به نظریهها و تحقیقات انجام شده در حوزه‌های مورد بحث و با توجه به نتایج تحقیق حاضر میتوان نتیجه‌گیری نمودکه، بین عملکرد استدلال، حافظۀ کاری و برنامه ریزی ـ سازماندهی دانش آموزان عادی با دانش آموزان دارای اختلال ریاضی تفاوت وجود دارد. البته این پژوهش تنها سه حوزه از کارکردهای اجرایی شامل استدلال، برنامه‌ریزی ـ سازماندهی و حافظه کاری را مورد بررسی قرار داد. پیشنهاد می‌شود در تحقیقات آتی سایر کارکردهای اجرایی نیز مورد بررسی قرار گیرند .
