مقاله پژوهشی
شرمین اسمعیلی انور؛ رضا قربان جهرمی؛ امین رفیعی‌پور؛ مهرداد ثابت
چکیده
چکیده پژوهش حاضر به شرح زیر می باشدچکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مولفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در ...
بیشتر
چکیده پژوهش حاضر به شرح زیر می باشدچکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مولفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته بودند، به صورت غیرتصادفی در دسترس، ۳۰ نفر انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمع‌آوری دادهها از آزمون دست برتری ادینبرگ، جدول عصبی-رشدی دلاکاتو، آزمون ادراک دیداری TVPS-R و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف استفاده شد. نتایج نشان داد که بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر کارکردهای اجرایی (01/0p< و 47/8=F) و ادراک دیداری )01/0p<و 20/10(F= کودکان با اختلال یادگیری خاص تاثیر داشته است. واژههای کلیدی: اختلالات یادگیری خاص، غلبه طرفی، کارکردهای اجرایی، ادراک دیداری، کودکان.
مقاله پژوهشی
مریم محمدی دولت آباد؛ یاسر رضاپور میرصالح؛ آزاده چوبفروش زاده
چکیده
اختلال بیش فعالی-نقص توجه از جمله اختلالاتی است که منجر به بروز مشکلات متعددی برای کودکان مبتلا می‌شود، درمان‌های متعددی نیز برای بهبود این اختلال پیشنهاد شده، اما پرداختن به درمان‌های غیردارویی که فاقد عوارض جانبی باشد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دراین پژوهش اثربخشی تئاتردرمانی بر پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی ...
بیشتر
اختلال بیش فعالی-نقص توجه از جمله اختلالاتی است که منجر به بروز مشکلات متعددی برای کودکان مبتلا می‌شود، درمان‌های متعددی نیز برای بهبود این اختلال پیشنهاد شده، اما پرداختن به درمان‌های غیردارویی که فاقد عوارض جانبی باشد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دراین پژوهش اثربخشی تئاتردرمانی بر پرخاشگری کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی - نقص توجه مورد بررسی قرار گرفته. از طرح نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون _ پس آزمون همراه با گروه کنترل و آزمون پیگیری برای اجرای این مطالعه استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی نقص توجه شهر رفسنجان بود که از این بین تعداد 16 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس به عنوان اعضا نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه 8 نفره آزمایش و کنترل جای گذاری شدند. اعضای گروه آزمایش در جلسات گروهی تئاتردرمانی شرکت کردند، درحالی که برای گروه کنترل مداخله‌ای صورت نگرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه پرخاشگری کودکان دبستانی شهیم (1385) بود که در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها نیز از آزمون واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته‌ها حاکی از این بود که میزان پرخاشگری گروه آزمایش پس از انجام مداخله‌ی تئاتردرمانی و همچنین بعد از گذشت یک ماه (مرحله پیگیری)، نسبت به گروه کنترل کاهش یافته بود . (001/0>P) بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که تئاتر درمانی موجب کاهش میزان پرخاشگری در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی – نقص توجه می‌شود.
مقاله پژوهشی
مرتضی زیبایی ثانی؛ محمد محمدی پور؛ ابوالقاسم شکیبا
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مغز‌محور و روش چندحسی بر حافظه کاری دانش‌آموزان پایه سوم با اختلال ریاضی انجام‌گرفته است. این مطالعه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری آن تمامی دانش‌آموزان پایه سوم با اختلال ریاضی مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی و توان‌بخشی مشکلات ویژه یادگیری آموزش‌وپرورش ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش یادگیری مغز‌محور و روش چندحسی بر حافظه کاری دانش‌آموزان پایه سوم با اختلال ریاضی انجام‌گرفته است. این مطالعه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری آن تمامی دانش‌آموزان پایه سوم با اختلال ریاضی مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی و توان‌بخشی مشکلات ویژه یادگیری آموزش‌وپرورش سبزوار در سال تحصیلی 1401-1400 بود که 45 نفر از آنها به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس انتخاب و به‌تصادف در سه گروه مساوی قرار گرفتند. گروه‌های آزمایش 8 جلسه 60 دقیقه‌ای به تفکیک تحت آموزش یادگیری مغز‌محور و روش چندحسی قرار گرفتند و گروه گواه آموزشی ندید. ابزار پژوهش مقیاس حافظه کاری دانیمن و کارپنتر(1983) بود و دادهها با روش تحلیل واریانس با طرح اندازهگیریهای مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی تحلیل شد. نتایج حاکی از اثربخشی مثبت هر دو روش بر حافظه کاری بود. همچنین اثربخشی روش یادگیری مغز‌محور هم در پس‌آزمون و هم در دوره پیگیری بیش از آموزش چندحسی بود(05/0>P). بر همین اساس می‌توان از این دو روش در جهت ترمیم مشکلات حافظه کاری دانش‌آموزان با نقص یادگیری ریاضی استفاده نمود
مقاله پژوهشی
مهسا ذوالفقاری؛ محسن شاکری نسب
چکیده
بعضاً وجود رفتارهای تکانشی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی باعث می‌گردد تا مشکلات اجتماعی در آنان افزایش یابد که میزان تعامل با والد می‌تواند موجب افزایش توانمندی‌های آنان گردد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی مشترک والد و کودک بر کاهش تکانشگری و افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش ...
بیشتر
بعضاً وجود رفتارهای تکانشی در کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی باعث می‌گردد تا مشکلات اجتماعی در آنان افزایش یابد که میزان تعامل با والد می‌تواند موجب افزایش توانمندی‌های آنان گردد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی بازی مشترک والد و کودک بر کاهش تکانشگری و افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی انجام پذیرفت. در این پژوهش از روش نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه استفاده شد و جامعه آماری آن را تمامی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی شهر بجنورد و مادران آنها در سال 1401 تشکیل دادند که 30 نفر آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و به‌تصادف در دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایدهی شدند برای هر دو گروه پیش‌آزمون، شامل مقیاس تکانشگری بارت (1995) و مقیاس مهارت‌های اجتماعی ماتسون (1983) به اجرا درآمد و گروه آزمایش به مدت 8 جلسه دوساعته به‌صورت هفتگی تحت بازی مشترک والد و کودک قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکردند. هر دو گروه مجدداً پس‌آزمون را تکمیل نموده و نتایج از طریق تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد؛ بازی مشترک والد و کودک در کاهش تکانشگری و افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی مؤثر است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان از بازی مشترک والد و کودک در کاهش مشکلات رفتاری و افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی استفاده نمود
مقاله پژوهشی
فاطمه حسین جانی؛ مهدی زمستانی
چکیده
اختلال طیف اُتیسم یکی از اختلالات عصبی-تحولی حائز اهمیت است که همواره با سایر اختلالات روانپزشکی همبودی بالایی دارد. یکی از راه‌های بررسی این همبودی، شناسایی مکانیسم‌های زیربنایی دخیل در آن می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی در ایجاد اختلالات برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف ...
بیشتر
اختلال طیف اُتیسم یکی از اختلالات عصبی-تحولی حائز اهمیت است که همواره با سایر اختلالات روانپزشکی همبودی بالایی دارد. یکی از راه‌های بررسی این همبودی، شناسایی مکانیسم‌های زیربنایی دخیل در آن می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گر تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی در ایجاد اختلالات برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم انجام شد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات همبستگی با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری (تحلیل مسیر) بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم در محدوده سنی 8 تا 18 سال از مدارس استثنایی و مراکز اُتیسم و انجمن‌های اُتیسم در شهرهای تهران، تبریز و میانه بود. نمونه پژوهش حاضر شامل 117 نفر کودک و نوجوان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. داده‌های پژوهش حاضر به صورت آنلاین از والدین جمع‌آوری شدند. برای تحلیل آماری داده‌های پژوهش از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و روش تحلیل مسیر توسط نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که علائم اُتیسم به صورت مستقیم و معناداری ایجاد آسیب‌های طیف برون‌نمود را در کودکان مبتلا به طیف اُتیسم تبیین می‌کند. همچنین تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی به عنوان عوامل میانجی‌گر، شدت آسیب‌های طیف برون‌نمود را در کودکان مبتلا به اختلال اُتیسم تبیین می‌نمایند. با توجه به این یافته‌های می‌توان نتیجه‌گیری کرد که متغیرهای تنظیم هیجان و عدم تحمل بلاتکلیفی به عنوان عوامل فراتشخیصیِ آسیب‌زا نقش واسطه‌ای مهمی در تشدید علائم آسیب‌های برون‌نمود در کودکان مبتلا به اختلال طیف اُتیسم ایفا می‌کنند.
مقاله پژوهشی
مریم ابراهیمی؛ محبوبه طاهر؛ عباسعلی حسین خانزاده
چکیده
اختلالات طیف اوتیسم اثرات شدیدی بـر زندگی خانوادگی می‌گذارد. بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی واقعیت‌درمانی مبتنی بر پذیرش‌مثبت بی‌قید و شرط خود بر نگرش به باروری و فرزندآوری مادران فرزند با اختلالات طیف‌اوتیسم انجام گرفت. پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران ...
بیشتر
اختلالات طیف اوتیسم اثرات شدیدی بـر زندگی خانوادگی می‌گذارد. بر این اساس این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی واقعیت‌درمانی مبتنی بر پذیرش‌مثبت بی‌قید و شرط خود بر نگرش به باروری و فرزندآوری مادران فرزند با اختلالات طیف‌اوتیسم انجام گرفت. پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش‌آزمون_پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران دارای فرزند مبتلا به اوتیسم شهر ساری در سال 1401-1400 تشکیل دادند که از بین آنها نمونه‌ای به حجم 30 نفر روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به روش تصادفی در دو گروه (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه) جایدهی شدند. افراد حاضر در گروه آزمایش مداخله واقعیت‌درمانی مبتنی بر پذیرش‌مثبت بی‌قید و شرط خود را طی دو ماه در 8 جلسه 60 دقیقه‌ای دریافت نمودند. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس نگرش به باروری و فرزندآوری سودربرگ و همکاران (2013) بود. نتایج آزمون نشان داد که واقعیت‌درمانی مبتنی بر پذیرش‌مثبت بی‌قید و شرط خود بر نگرش به باروری و فرزندآوری مادران فرزند با اختلالات طیف‌اوتیسم تاثیر معنادار دارد. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که آموزش واقعیت‌درمانی مبتنی بر پذیرش‌مثبت بی‌قید و شرط خود با بهره‌گیری از آموزش روش‌های مناسب برای پذیرش واقعیت و انتخاب‌های اخلاقی و مسئولانه، ارتباطات خود را بر اساس کنترل درونی کیفی ساخته و زندگی خود را به سوی شادکامی و سعادت هدایت کنند و به عنوان یک روش کارآمد جهت بهبود نگرش به باروری و فرزندآوری مورد استفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
جلال دهقانی زاده؛ میرجواد مجردآذر
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر تمرینات مربع گام‌برداری بر حافظه‌کاری و تعادل کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 6 تا 12 سال مبتلا به اوتیسم خفیف شهرستان ارومیه بود که به صورت تصادفی هدفمند 30 نفر از آنها انتخاب و در دو گروه 15 نفری ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر تمرینات مربع گام‌برداری بر حافظه‌کاری و تعادل کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 6 تا 12 سال مبتلا به اوتیسم خفیف شهرستان ارومیه بود که به صورت تصادفی هدفمند 30 نفر از آنها انتخاب و در دو گروه 15 نفری آزمایش (میانگین سنی: 56/1±12/8) و کنترل (میانگین سنی:58/1± 78/7) قرار گرفتند. آزمون لک لک جهت سنجش تعادل ایستا، آزمون راه رفتن پاشنه به پنجه جهت سنجش تعادل پویا و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف فرم والدین بالستر جراردو همکاران (2000) در پیش‌آزمون و پس‌آزمون به طور مشابه انجام دادند. گروه آزمایش طی 12 هفته، هفته‌ای سه جلسه و هر جلسه 70 دقیقه به اجرای تمرینات مربع گام‌برداری پرداختند. دادهها از طریق آزمون تحلیل کوواریانس یکراهه تحلیل شد. نتایج نشان داد که با کنترل نمرة پیش‌آزمون، بین نمرات آزمون تعادل ایستا و پویا، حافظه‌کاری دو گروه تجربی و کنترل در پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد (001/0p=). بنابراین انجام این تمرینات می‌تواند راهبردی موثر برای بهبود تعادل، و حافظه‌کاری در کودکان مبتلا به اوتیسم خفیف باشد.
مقاله پژوهشی
جعفر محمودی؛ ایمان مصباح؛ علی رضایی شریف،
چکیده
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی رویکرد مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام در مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری، مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی در شهر مرند بود که در فاصله سال‌های 1396 تا 1401 در اداره بهزیستی برای فرزندان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی رویکرد مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام در مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری، مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی در شهر مرند بود که در فاصله سال‌های 1396 تا 1401 در اداره بهزیستی برای فرزندان خود پرونده معلولیت داشتند و تعداد 30 نفر از آنها که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آموزش رویکرد مبتنی بر شفقت طی 8 جلسه برای گروه آزمایش به اجرا درآمد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. دادهها به‌وسیله مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (1994) و احساس انسجام آنتونوسکی (1987) در سه مرحله ارزیابی جمع‌آوری و از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام اثربخش بوده است (05/0P<). همچنین نتایج مرحله پیگیری نشان داد که اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام مادران دارای فرزند کم‌توان ذهنی پایدار بوده است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، متخصصان حوزه روانشناسی و مشاوره می‌توانند به منظور کاهش ناگویی هیجانی و افزایش احساس انسجام مراقبان فرزندان کم‌توان ذهنی از برنامه‌های آموزشی با محتوای آموزشی مبتنی بر رویکرد شفقت استفاده نمایند.
مقاله پژوهشی
زهرا نقش؛ مهدی برزگر بفرویی؛ یاسر حیدری؛ محمد شفیعی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش خوددلسوزی شناختی بر بهزیستی ذهنی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به افسردگی بود. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر افسرده مراجعه‌کننده به هسته مشاوره آموزش و پرورش شهر پلدختر در سال1399 -1398 تشکیل می‌دادند. ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش خوددلسوزی شناختی بر بهزیستی ذهنی و کفایت اجتماعی دانش‌آموزان مبتلا به افسردگی بود. پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر افسرده مراجعه‌کننده به هسته مشاوره آموزش و پرورش شهر پلدختر در سال1399 -1398 تشکیل می‌دادند. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس تعداد 30 نفر از آنها (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه گواه) پس از تشخیص اختلال افسردگی و سپس مصاحبه بالینی، به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری در این پژوهش، پرسشنامههای افسردگی بک- ویرایش دوم، بهزیستی ذهنی تانت و همکاران و کفایت اجتماعی فلنر و همکاران بود. گروه آزمایش طی 8 جلسه یک ساعته، هفته‌ای یک جلسه تحت آموزش خوددلسوزی شناختی قرار گرفت. بعد از اتمام جلسات آموزشی، از هر دو گروه آزمایش و کنترل پس‌آزمون و مجدداً دو ماه بعد، از هر دو دو گروه پیگیری به عمل آمد. دادهها با استفاده از آزمون‌های آماری تحلیل کوواریانس چند‌متغیره تجزیه و تحلیل شدند. در گروه آزمایش افزایش معنی‌داری در بهزیستی ذهنی و کفایت اجتماعی بعد از دریافت آموزش مشاهده شد، این نتایج در مرحله پیگیری نیز حفظ شد. باتوجه به نتایج حاصله، آموزش خوددلسوزی شناختی برای افزایش میزان بهزیستی ذهنی و کفایت اجتماعی در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال افسردگی توصیه می‌شود.
مقاله پژوهشی
محسن نیازی؛ سیدحسین سیادتیان
چکیده
دوره نوجوانی به عنوان یکی از دوره‌های پرچالش در زندگی انسان شناخته می‌شود که بحران‌های فراوانی در زمینه هیجانی اجتماعی و حتی آموزشی به همراه دارد. این دوره برای نوجوانانی که مبتلا به کم‌توانی ذهنی هستند می‌تواند با چالش‌ها و رنج‌های بیشتری رو به رو باشد؛ از اینرو هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین تجربه زیسته چالش‌های نوجوانان ...
بیشتر
دوره نوجوانی به عنوان یکی از دوره‌های پرچالش در زندگی انسان شناخته می‌شود که بحران‌های فراوانی در زمینه هیجانی اجتماعی و حتی آموزشی به همراه دارد. این دوره برای نوجوانانی که مبتلا به کم‌توانی ذهنی هستند می‌تواند با چالش‌ها و رنج‌های بیشتری رو به رو باشد؛ از اینرو هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین تجربه زیسته چالش‌های نوجوانان کم‌توانی ذهنی بود. جامعه مورد پژوهش شامل تمامی نوجوانان پسر مبتلا به کم‌توانی ذهنی در مدرسه پیش حرفه‌ای و حرفه‌ای شهر کاشان که در سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل بودند، است که از بین آنان 9 نفر به شیوه هدفمند برای پژوهش انتخاب شدند. دادهها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته جمع آوری و با روش 7 مرحله‌ای کلایزی تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاکی از استخراج 3 مضمون اصلی و 9 مضمون فرعی بود. مضمون-های اصلی عبارتند از: 1-چالش اجتماعی(1- شغل و آینده شغلی و نگرانی از آن، 2- اوقات فراغت، 3- شرم و خجالت از شناسایی، 4- دغدغه ازدواج)، 2- چالش فردی(1-پذیرش منفی، 2- پذیرش مثبت،3-بیماری‌ها و نیاز به دارو، 4-استقلال مالی)، 3- چالش خانوادگی(1- نگرش خانواده) بود که در پژوهش به تفصیل مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج مشخص گردید که رسیدگی به مشکلات و چالش‌های نوجوانان کم توانی ذهنی ضروری می‌باشد و از اینرو ارائه خدمات حمایتی و آموزشی برای نوجوان و خانواده آنان می‌تواند از مشکلات آنان بکاهد.
مقاله پژوهشی
شهلا زورمند بناب؛ فریده حسین ثابت؛ ابوالقاسم عیسی مراد
چکیده
اختلال طیف اتیسم، ناتوانی تحولی_عصبی پایداری است که چالش‌های مداوم در رشد ارتباط اجتماعی، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و همچنین الگوهای رفتاری کودک دارای این اختلال، می‌تواند تعامل مادر و فرزند را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو، توجه به عوامل مؤثر بر سازگاری مادر، به‌منظور ارتقای سلامت مادر و بهبود روابط مادر_کودک، حائز اهمیت است. ...
بیشتر
اختلال طیف اتیسم، ناتوانی تحولی_عصبی پایداری است که چالش‌های مداوم در رشد ارتباط اجتماعی، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و همچنین الگوهای رفتاری کودک دارای این اختلال، می‌تواند تعامل مادر و فرزند را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو، توجه به عوامل مؤثر بر سازگاری مادر، به‌منظور ارتقای سلامت مادر و بهبود روابط مادر_کودک، حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش صبر و هوش اخلاقی در پیش‌بینی مؤلفه‌های کنترل عمل (جهت‌گیری پویا و ایستا) مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اتیسم انجام شد. جامعۀ آماری شامل حدود 300 مادر دارای کودک با اختلال طیف اتیسم عضو در گروه مردم‌نهاد و خودجوش "پرسش و پاسخ تجربیِ اتیسمِ نگار؛ مادر ایلیا" در شهر تهران بود که از بین آنها 169 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از مقیاس سنجش صبر حسین ثابت (PS)، پرسشنامه هوش اخلاقی لنیک و کیل (MIQ) و پرسشنامه تجدیدنظر شده کنترل عمل (ACS-R) به روش اجرای اینترنتی استفاده گردید. تحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزارspss و فنون آماری توصیفی، تحلیل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیری صورت گرفت. نتایج نشان داد بین صبر و هوش اخلاقی با مؤلفه‌های کناره‌گیری، آغازگری و پافشاری رابطۀ مثبت و معنادار و با مؤلفه‌های اشتغال ذهنی، دودلی و بی‌ثباتی رابطۀ منفی و معنادار وجود دارد. بنابراین یافته‌ها بیانگر نقش صبر و هوش اخلاقی در بالا بردن جهت‌گیری پویا و کاهش جهت‌گیری ایستا در مادران کودکان با اختلال طیف اتیسم می‌باشد.
مقاله پژوهشی
فرهاد غدیری؛ کریم عبدالمحمدی؛ عسگر علیمحمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهش‌های علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌ای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهش‌های علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌ای با حجم 34 نفر (17 دانش‌آموز مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و 17 دانش‌آموز عادی) برای هر گروه انتخاب شدند. گروه دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری توسط معلم و توسط یک متخصص روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص تشخیص دریافت کردند. برای جمع‌آوری دادهها از پرسشنامه ارزیابی انزوای اجتماعی آشر و همکاران (1984) و پرسشنامهی بهزیستی کودکان استرلینگ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها آزمون تحلیل کواریانس به کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص و دانش‌آموزان عادی تفاوت معنیدار دارد (05/0P<).بنابراین می‌توان گفت دانش‌آموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص نیازمند دریافت مداخلات موثر جهت بهبود انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی میباشند.
مقاله پژوهشی
احمد ناصری؛ مهناز خسروجاوید؛ سید موسی کافی ماسوله
چکیده
اختلال اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی می‌شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع تجربی با طرح پیش‌آزمون _ پس‌آزمون و گروه کنترل ...
بیشتر
اختلال اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی می‌شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع تجربی با طرح پیش‌آزمون _ پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را کلیه دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه دوم دارای اختلال اضطراب جدایی شهرستان خلخال در سال تحصیلی 1400-1401 تشکیل دادند. از این میان تعداد 30 دانش‌آموز دارای اختلال اضطراب جدایی بر اساس پرسشنامه اضطراب جدایی مارچ و همکاران (1997) و مصاحبه بالینی ساختار یافته و سایر ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 60 دقیقه‌ای تحت برنامه روان درمانی پویشی کوتاه مدت دوانلویی قرار گرفتند. برای هر دو گروه در مرحله پیش و پس آزمون از پرسشنامه های روابط موضوعی بل (1995) و مکانیسم‌های دفاعی آندروز و همکاران (1993) استفاده شد. داده‌های پژوهش با تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت می‌تواند به‌طور معناداری موجب بهبود کیفیت روابط موضوعی و کاهش مکانیسم‌های دفاعی ناسازگار در نوجوانان شود. بر این اساس استفاده از روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت فشرده دوانلویی می تواند به دانش آموزان دارای اختلال اضطراب جدایی در کاهش مشکلات روان شناختی و افزایش کیفیت روابط کمک کند
مقاله پژوهشی
نجمه ابراهیم زاده؛ سیدمحسن اصغری نکاح؛ سکینه سلطانی کوهبنانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش گروهی افزایش صبر بر خودکارآمدی و نگرش‌مادران دارای کودک‌استثنایی بود. این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی مادران دارای کودک‌استثنایی شهر مشهد بود که در آموزش‌وپرورش استثنایی استان خراسان رضوی ثبت‌نام‌شده بودند، انتخاب نمونه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش گروهی افزایش صبر بر خودکارآمدی و نگرش‌مادران دارای کودک‌استثنایی بود. این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر شامل تمامی مادران دارای کودک‌استثنایی شهر مشهد بود که در آموزش‌وپرورش استثنایی استان خراسان رضوی ثبت‌نام‌شده بودند، انتخاب نمونه به‌صورت داوطلبانه و از روش در دسترس استفاده‌شده است. 32 مادر دارای کودک‌استثنایی انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و گواه جایگزین شد (16 نفر در هر گروه). از پرسشنامههای صبر، خودکارآمدی دومکا و نگرش والدین به کودک‌استثنایی برای سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. پیش‌آزمون از دو گروه گرفته شد. گروه آزمایش 10 جلسه‌ی آموزش صبر را دریافت کردند درحالی‌که گروه گواه هیچ آموزشی را دریافت نکردند. پس از ارایه جلسات‌آموزشی، هر دو گروه مجدداً به پرسشنامه‌ها در پس‌آزمون پاسخ دادند. داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل‌کواریانس تک‌متغیره (ANCOVA) و تحلیل کواریانس چندمتغیری (MONCOVA) مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌داد که آموزش صبر بر خودکارآمدی و تغییر نگرش، ناکامی، ناامیدی و شرم‌زدگی و صبر مادران‌دارای فرزنداستثنایی مؤثر است. در‌نتیجه توصیه می‌شود مشاوران و روان‌شناسان در برنامه‌های آموزش‌خانواده و گروه‌های والدین دارای فرزند استثنایی، آموزش صبر را موردتوجه قرار‌دهند.
مقاله پژوهشی
مریم شکوهی راد
چکیده
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان‌های بیومدیکال بر نشانه‌ها و رضایتمندی خانواده‌ها در اختلال طیف اتیسم بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کودکان اتیسم گروه اتیسم در فضای مجازی بودند که از این جامعه 30 نفر از کودکان اتیسم 4 تا 12 ساله اتیسم، 15 نفر در گروه ...
بیشتر
چکیده
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی درمان‌های بیومدیکال بر نشانه‌ها و رضایتمندی خانواده‌ها در اختلال طیف اتیسم بود. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کودکان اتیسم گروه اتیسم در فضای مجازی بودند که از این جامعه 30 نفر از کودکان اتیسم 4 تا 12 ساله اتیسم، 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل به طور تصادفی گماشته شدند . برای جمع‌آوری داده‌های پژوهش، از چک لیست ارزیابی درمان اتیسم (ATEC) استفاد ه شد. برنامه طی سه ماه توسط والدین و نظارت پژوهشگر انجام و داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد . نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که درمان‌های بیومدیکال در کاهش نشانه‌ها در چک لیست ارزیابی درمان اتیسم (ATEC ) سبب رضایتمندی خانواده‌ها گردیده است. به نظر میرسد با تداوم این روش و دستیابی به مراحل بالاتر درمان، بتوان تغییرهای بیشتری در کاهش نشانه‌های اتیسم و پیرو آن کاهش چالش‌های خانواده‌ها منجر به رضایت خانواده‌ها از درمان گردید .
کلیدواژهها: درمان‌های بیومدیکال، رضایتمندی خانواده‌ها، اختلال طیف اتیسم
مقاله پژوهشی
مهدی رسولی؛ سعید رضایی؛ فاطمه نیکخو؛ پرویز شریفی درآمدی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار بر مولفه‌های حافظة فعال دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام شد.روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش-آزمون_پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر با اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی شهر تهران بود. برای انتخاب نمونه از بین همه ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه یار بر مولفه‌های حافظة فعال دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی انجام شد.روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش-آزمون_پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر با اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی شهر تهران بود. برای انتخاب نمونه از بین همه دانش آموزان پسر دچار اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی شهر تهران، 30 نفر از آن ها که در محدوده سنی 7 تا 12 سال(محصل در مقطع ابتدایی) بودند با توجه به ملاک های ورود با روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه رفتاری کانر و آزمون حافظه ارقام هوش وکسلر کودکان بود. برنامه توان‌بخشی شناختی رایانه یار کاپیتان لاگ به مدت 10 جلسه 60 دقیقه‌ای و دو بار در هفته برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد برنامه بازتوانی شناختی رایانه یار موجب بهبود مولفه‌های حافظة فعال دانش آموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی شده است (05/0>P) و می‌تواند بهعنوان روشی مناسب در بهبود حافظه فعال این دانش آموزان به کار رود.
مقاله پژوهشی
مهدی عبداله زاده رافی؛ فاطمه رضایی؛ سعید آریاپوران
چکیده
به خاطر وجود برخی از ویژگی‌های دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و صدق نکردن برخی از معیارهای تشخیصی در مورد نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در این افراد، ممکن است تشخیص اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در افراد کم‌توان ذهنی مدنظر قرار نگیرد یا شیوع آن خیلی کمتر از میزان واقعی برآورد شود. هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی ...
بیشتر
به خاطر وجود برخی از ویژگی‌های دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و صدق نکردن برخی از معیارهای تشخیصی در مورد نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در این افراد، ممکن است تشخیص اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در افراد کم‌توان ذهنی مدنظر قرار نگیرد یا شیوع آن خیلی کمتر از میزان واقعی برآورد شود. هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و ارتباط آن با خستگی از دلسوزی مادر بود. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بود. نمونه پژوهش را 105 دانش‌آموز کم‌توان ذهنی تشکیل داده بود. برای گردآوری دادهها از سیاهه رفتاری کودک (آخنباخ و رسکورلا، 2001) و پرسشنامه خستگی از دلسوزی (عبداله‌زاده رافی و همکاران، 1401) استفاده شد. نتایج نشان داد که 1/58 درصد دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی را در حد بالینی نشان می‌دهند. همچنین، خستگی از مراقبت، رابطۀ مثبتی با افزایش شدت نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی داشت (05/0p<). شیوع بالای نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی ضرورت رسیدگی به این مشکل را به ما یادآوری می‌کند. همچنین، لازم است برای کاهش نشانه‌های اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی در دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی، خستگی از دلسوزی مادران آنها مدنظر قرار بگیرد.
مقاله پژوهشی
متین فرحبخش دقیق؛ رضوان همایی؛ حمداله جایروند
چکیده
هدف ارائه‌ی مدل ساختاری رضایت زناشویی بر اساس مشارکت پدر در فرزندپروری، مهارت حل مساله و تنظیم شناختی هیجان از طریق میانجی‌گری تاب‌آوری خانواده و همدلی عاطفی در مادران دارای کودک فلج مغزی بود. پژوهش، توصیفی پیمایشی و از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری مادران دارای کودک فلج مغزی شهر رشت به تعداد 240 نفر در سال 1401 بودند. نمونه با ...
بیشتر
هدف ارائه‌ی مدل ساختاری رضایت زناشویی بر اساس مشارکت پدر در فرزندپروری، مهارت حل مساله و تنظیم شناختی هیجان از طریق میانجی‌گری تاب‌آوری خانواده و همدلی عاطفی در مادران دارای کودک فلج مغزی بود. پژوهش، توصیفی پیمایشی و از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری مادران دارای کودک فلج مغزی شهر رشت به تعداد 240 نفر در سال 1401 بودند. نمونه با روش هدفمند و بعد از همتاسازی بر اساس سن و سیستم طبقه بندی عملکرد حرکتی درشت و با جدول کرجسی و مورگان 148 نفر انتخاب شد. دادهها با استفاده از پرسشنامههای، رضایت زناشویی انریچ (ENRICH)، تست فرزندپروری آلاباما (فرم والد)، حل مسئله خانواده، تنظیم هیجان، تاب آوری خانواده، همدلی عاطفی (شاخص واکنش‌گری بین فردی)، جمع‌آوری و با نرم افزارهای (SPSS V. 28) و (Lisrel V. 10)، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین مشارکت پدر در فرزندپروری، مهارت حل مساله، تنظیم شناختی هیجان، تاب آوری خانواده و همدلی عاطفی با رضایت زناشویی رابطه مستقیم وجود داشت. بین مشارکت پدر در فرزندپروری، مهارت حل مساله و تنظیم شناختی هیجان از طریق میانجی تاب آوری خانواده و همدلی عاطفی با رضایت زناشویی رابطه غیرمستقیم وجود داشت. باید با آموزشهای مناسب باعث توسعه و تقویت مشارکت پدر در فرزندپروری، مهارت حل مساله، تنظیم شناختی هیجان، تاب آوری خانواده و همدلی عاطفی شد تا از این طریق بر میزان رضایت زناشویی در این زوجین افزوده شود.
