مهدی عبداله زاده رافی؛ فاطمه رضایی؛ سعید آریاپوران
چکیده
بهخاطر وجود برخی از ویژگیهای دانشآموزان کمتوان ذهنی و صدق نکردن برخی از معیارهای تشخیصی در مورد نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی در این افراد، ممکن است تشخیص اختلال نقص توجه/بیشفعالی در افراد کمتوان ذهنی مدنظر قرار نگیرد یا شیوع آن خیلی کمتر از میزان واقعی برآورد شود. هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع نشانههای اختلال نقص ...
بیشتر
بهخاطر وجود برخی از ویژگیهای دانشآموزان کمتوان ذهنی و صدق نکردن برخی از معیارهای تشخیصی در مورد نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی در این افراد، ممکن است تشخیص اختلال نقص توجه/بیشفعالی در افراد کمتوان ذهنی مدنظر قرار نگیرد یا شیوع آن خیلی کمتر از میزان واقعی برآورد شود. هدف پژوهش حاضر بررسی شیوع نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی در دانشآموزان کمتوان ذهنی و ارتباط آن با خستگی از دلسوزی مادر بود. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بود. نمونه پژوهش را 105 دانشآموز کمتوان ذهنی تشکیل داده بود. برای گردآوری دادهها از سیاهه رفتاری کودک (آخنباخ و رسکورلا، 2001) و پرسشنامه خستگی از دلسوزی (عبدالهزاده رافی و همکاران، 1401) استفاده شد. نتایج نشان داد که 1/58 درصد دانشآموزان کمتوان ذهنی نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی را در حد بالینی نشان میدهند. همچنین، خستگی از مراقبت، رابطۀ مثبتی با افزایش شدت نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی در دانشآموزان کمتوان ذهنی داشت (05/0>p ). شیوع بالای نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی در دانشآموزان کمتوان ذهنی ضرورت رسیدگی به این مشکل را به ما یادآوری میکند. همچنین، لازم است برای کاهش نشانههای اختلال نقص توجه/بیشفعالی در دانشآموزان کمتوان ذهنی، خستگی از دلسوزی مادران آنها مدنظر قرار بگیرد.
محسن نیازی؛ سیدحسین سیادتیان
چکیده
دوره نوجوانی بهعنوان یکی از دورههای پرچالش در زندگی انسان شناخته میشود که بحرانهای فراوانی در زمینه هیجانی اجتماعی و حتی آموزشی به همراه دارد. این دوره برای نوجوانانی که مبتلا به کمتوانی ذهنی هستند میتواند با چالشها و رنجهای بیشتری روبهرو باشد؛ ازاینرو هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین تجربه زیسته چالشهای ...
بیشتر
دوره نوجوانی بهعنوان یکی از دورههای پرچالش در زندگی انسان شناخته میشود که بحرانهای فراوانی در زمینه هیجانی اجتماعی و حتی آموزشی به همراه دارد. این دوره برای نوجوانانی که مبتلا به کمتوانی ذهنی هستند میتواند با چالشها و رنجهای بیشتری روبهرو باشد؛ ازاینرو هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین تجربه زیسته چالشهای نوجوانان کمتوانی ذهنی بود. جامعه موردپژوهش شامل تمامی نوجوانان پسر مبتلا به کمتوانی ذهنی در مدرسه پیش حرفهای و حرفهای شهر کاشان که در سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل بودند، است که از بین آنان 9 نفر به شیوه هدفمند برای پژوهش انتخاب شدند. دادهها با استفاده از مصاحبههای نیمه ساختاریافته جمعآوری و با روش 7 مرحلهای کلایزی تجزیهوتحلیل شد. نتایج حاکی از استخراج 3 مضمون اصلی و 9 مضمون فرعی بود. مضمونهای اصلی عبارتاند از: 1-چالش اجتماعی (1- شغل و آینده شغلی و نگرانی از آن، 2- اوقات فراغت، 3- شرم و خجالت از شناسایی، 4- دغدغه ازدواج)، 2- چالش فردی (1-پذیرش منفی، 2- پذیرش مثبت،3-بیماریها و نیاز به دارو، 4-استقلال مالی)، 3- چالش خانوادگی (1- نگرش خانواده) بود که در پژوهش بهتفصیل موردبررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج مشخص گردید که رسیدگی به مشکلات و چالشهای نوجوانان کمتوانی ذهنی ضروری میباشد و ازاینرو ارائه خدمات حمایتی و آموزشی برای نوجوان و خانواده آنان میتواند از مشکلات آنان بکاهد.
جعفر محمودی؛ ایمان مصباح؛ علی رضایی شریف،
چکیده
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی رویکرد مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام در مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری، مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی در شهر مرند بود که از سال 1396 تا 1401 در اداره بهزیستی برای فرزندان خود ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف اثربخشی رویکرد مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام در مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی انجام شد. مطالعه حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری، مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی در شهر مرند بود که از سال 1396 تا 1401 در اداره بهزیستی برای فرزندان خود پرونده معلولیت داشتند و تعداد 30 نفر از آنها که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آموزش رویکرد مبتنی بر شفقت طی 8 جلسه برای گروه آزمایش به اجرا درآمد و گروه کنترل در لیست انتظار قرار گرفتند. دادهها بهوسیله مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (1994) و احساس انسجام آنتونوسکی (1987) در سه مرحله ارزیابی جمعآوری و از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر و با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درمان مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام اثربخش بوده است (05/0P<). همچنین نتایج مرحله پیگیری نشان داد که اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر ناگویی هیجانی و احساس انسجام مادران دارای فرزند کمتوان ذهنی پایدار بوده است. با توجه به نتایج بهدستآمده، متخصصان حوزه روانشناسی و مشاوره میتوانند بهمنظور کاهش ناگویی هیجانی و افزایش احساس انسجام مراقبان فرزندان کمتوان ذهنی از برنامههای آموزشی مبتنی بر رویکرد شفقت استفاده نمایند.
سید سینا شمس اسلامی؛ سید ولی الله موسوی؛ سجاد رضائی
چکیده
کمتوانی ذهنی شاخهای از اختلالات عصبی- تحولی است که نقایص شناختی و ارتباطی موجود در این افراد موجب شبکه اجتماعی محدودتر در مقایسه با جمعیت عمومی میشود، از سوی دیگر تغییرات رشدی که در طول سالهای نوجوانی اتفاق میافتد آسیبپذیری در برابر تنهایی را در نوجوانان کمتوان ذهنی افزایش میدهد. هدف پژوهش حاضر تبیین تجارب زیستةتنهایی ...
بیشتر
کمتوانی ذهنی شاخهای از اختلالات عصبی- تحولی است که نقایص شناختی و ارتباطی موجود در این افراد موجب شبکه اجتماعی محدودتر در مقایسه با جمعیت عمومی میشود، از سوی دیگر تغییرات رشدی که در طول سالهای نوجوانی اتفاق میافتد آسیبپذیری در برابر تنهایی را در نوجوانان کمتوان ذهنی افزایش میدهد. هدف پژوهش حاضر تبیین تجارب زیستةتنهایی در نوجوانان کمتوان ذهنی بر اساس رویکرد پدیدارشناسی وجودی بود. طرح این پژوهش از نوع کیفی و به روش هرمنوتیک بوده و دادهها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 23 نفر از نوجوانان کمتوان ذهنی خفیف (هوشبر 50 تا 70) و مرزی (هوشبهر 70 تا 85) مشغول به تحصیل در مدارس استثنایی شهرستان بندرانزلی به دست آمد. تجزیهوتحلیل دادهها همزمان با جمعآوری دادهها، بهصورت دستی و با استفاده از روش دیکلمن انجام شد. در تحلیل دادهها چهار مضمون اصلی «تنهایی بهعنوان تجربةجدایی»، «پیامدهای تنهایی»، «چیستی تنهایی» و «تنهایی بهعنوان تجربةاساسی زندگی» استخراج شد که هر یک از این مضامین اصلی، از طریق تحلیل چندین زیر مضمون پدیدار گشت. نتایج پژوهش حاضر همسو با مبنای نظری و پژوهشهای پدیدارشناسی وجودی، دلالت بر درک تنهایی بهعنوان یک سازةوجودی در نوجوانان کمتوان ذهنی دارد. این یافتهها در کنار سایر شواهد پژوهشی مربوط به موضوع تنهایی وجودی، بینشی عمیق برای متخصصان آموزشی و درمانی فراهم میکند که در طرحریزی برنامههای آموزشی، خدماتی و درمانی برای نوجوانان کمتوان ذهنی، درک این افراد نسبت تنهایی وجودی را لحاظ نمایند.
سیده سمیه جلیل آبکنار؛ غلامعلی افروز؛ علی اکبر ارجمندنیا؛ باقر غباری بناب
چکیده
کمتوانی ذهنی تمام جنبههای زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد در حالی که استفاده از برنامه اوقات فراغت با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه اوقات فراغت عرش بر حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارتهای ارتباطی دانشآموزان کمتوان ذهنی بود. این پژوهش، یک مطالعه آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و گروه کنترل ...
بیشتر
کمتوانی ذهنی تمام جنبههای زندگی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد در حالی که استفاده از برنامه اوقات فراغت با نتایج مؤثری همراه است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه اوقات فراغت عرش بر حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارتهای ارتباطی دانشآموزان کمتوان ذهنی بود. این پژوهش، یک مطالعه آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون و گروه کنترل بود. در این پژوهش 30 دختر کمتوان ذهنی که به روش نمونهگیری تصادفی از مدارس استثنایی شهر اصفهان انتخاب شده بودند، شرکت داشتند. آزمودنیها به دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه اوقات فراغت عرش را در 16 جلسه دریافت کردند، در حالیکه به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. ابزارهای پژوهش، مجموعه آزمون حافظه کاری برای کودکان (1396)، آزمون هوشی وکسلر کودکان (2003) و پرسشنامه مهارتهای ارتباطی (1990) بود. دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که برنامه اوقات فراغت عرش بر حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارتهای ارتباطی آزمودنیها تاثیر معناداری معناداری داشت (0/001>p). بر اساس یافتهها، برنامه اوقات فراغت عرش حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارتهای ارتباطی دانشآموزان کمتوان ذهنی را بهبود بخشید. بنابراین، میتوان از این برنامه بهمنظور ارتقای حافظه کاری، ظرفیت شناختی و مهارتهای ارتباطی چنین دانشآموزانی بهره برد و برنامهریزی برای استفاده از برنامه اوقات فراغت عرش برای آنها اهمیت ویژهای دارد.
لیلا فریس آبادی؛ معصومه خسروی؛ پرویز صباحی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی و حل مسئله اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر با کمتوانیذهنی دوره ابتدایی شهر قم انجام شد .روش این پژوهش، آزمایشی از نوع پیشآزمون _ پسآزمون _ پیگیری با گروه کنترل بود. نمونهگیری به روش در دسترس انجام شد. نخست از همه مدارس استثنایی موجود، ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی و حل مسئله اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر با کمتوانیذهنی دوره ابتدایی شهر قم انجام شد .روش این پژوهش، آزمایشی از نوع پیشآزمون _ پسآزمون _ پیگیری با گروه کنترل بود. نمونهگیری به روش در دسترس انجام شد. نخست از همه مدارس استثنایی موجود، 2 مدرسه به صورت در دسترس انتخاب، سپس 30 نفر از دانشآموزانی که ملاکهای ورود را داشتند، انتخاب گردیدند و در دو گروه آزمایش و گواه قرار داده شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل آزمون هوش وکسلر، مقیاس سازگاری اجتماعی واینلند، فهرست اجتماعی ماتسون، و اجرای برنامه آموزشی مهارتهای ارتباطی بینفردی و حلمسئله اجتماعی بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره و تکمتغیره با اندازهگیری مکرر استفاده شد.نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری در میانگین سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی (05/0p<)، بین گروه کنترل و آزمایش وجود دارد. آموزش مهارتهای ارتباطی موجب کاهش رفتارهای نامناسب دانشآموزان دختر با کمتوانیذهنی و افزایش سازگاری اجتماعی آنها در تمامی خرده آزمونهای سازگاری اجتماعی و نیز بهبود عملکرد تحصیلی آنها شده بود. این برنامه آموزشی بیشترین تأثیر را بر بهبود مهارتهای زندگی نشان داد. میتوان نتیجه گرفت که آموزش مهارتهای ارتباطی بینفردی و حلمسئله اجتماعی موجب بهبود سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان با کمتوانیذهنی میشود.
ربابه رستمی؛ مونا رضایی؛ سوسن جباری
چکیده
هدف این پژوهش تعیین اثر بازخورد تطبیقی- اجتماعی براجرای تکلیف تولید نیرو در دختران با کمتوانیذهنی بود. روش پژوهش، آزمایشی با طرحپیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. از بین دانشآموزان دختر با کمتوانیذهنیشهرستان شیراز46 دانشآموز دختر به روشنمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. شرکتکنندگان بر اساس آزمون بیشترین ...
بیشتر
هدف این پژوهش تعیین اثر بازخورد تطبیقی- اجتماعی براجرای تکلیف تولید نیرو در دختران با کمتوانیذهنی بود. روش پژوهش، آزمایشی با طرحپیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. از بین دانشآموزان دختر با کمتوانیذهنیشهرستان شیراز46 دانشآموز دختر به روشنمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. شرکتکنندگان بر اساس آزمون بیشترین انقباض ارادیکه در نخستین جلسه به وسیله دینامومتر دستی از آنها به عمل آمد به دو گروهآزمایشی 22 نفری در گروه بازخورد (هنجاری مثبت) و 24 نفری در گروه کنترل (بدوندریافت بازخورد) تقسیم شدند. تحلیل کواریانس، عملکرد بهتر گروه آزمایشی را درتکلیف تولید نیرو نسبت به گروه کنترل نشان داد. یافتههای این پژوهش شواهدی رابرای اهمیت نقش انگیزشی بازخورد فراهم میآورد. بنابراین به علت تأثیر ویژهای کهبازخورد تطبیقی- اجتماعی بر عملکرد تکلیف تولید نیرو در دانشآموزان با کمتوانیذهنیدارد، به عنوان یک راهکار آموزشی مؤثر در زمینه آموزش مهارتها به مربیان دانشآموزانآموزش ویژه توصیه میگردد.
الهه ولایتی؛ اسماعیل زارعی زوارکی؛ محمدحسن امیرتیموری
دوره 3، شماره 9 ، فروردین 1392، ، صفحه 111-128
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر بازی رایانهای آموزشی بر یادگیری، یادداری و انگیزۀ پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمتوانذهنی پایۀ دوم ابتدایی در مفاهیم ریاضی و از نوع کاربردی و روش انجام آن شبه آزمایشی با طرح پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل است. در این پژوهش جامعۀ آماری، کلیۀ دانشآموزان دختر کمتوانذهنی در پایۀ دوم ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر بازی رایانهای آموزشی بر یادگیری، یادداری و انگیزۀ پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمتوانذهنی پایۀ دوم ابتدایی در مفاهیم ریاضی و از نوع کاربردی و روش انجام آن شبه آزمایشی با طرح پیشآزمون – پسآزمون با گروه کنترل است. در این پژوهش جامعۀ آماری، کلیۀ دانشآموزان دختر کمتوانذهنی در پایۀ دوم ابتدایی بودند که در سال تحصیلی 91 - 1390 در مدارس آموزش و پرورش استثنایی شهر تهران تحصیل میکردند که به روش نمونهگیری تصادفی، یک مدرسۀ استثنایی واقع در منطقۀ 15 تهران برای انجام پژوهش انتخاب شد. پیشآزمون یادگیری و پیشآزمون انگیزۀ پیشرفت تحصیلی در هر دو گروه آزمایش و کنترل توسط پژوهشگر اجرا شد. در گروه آزمایش، ابتدا معلم درس خود را در مفهوم مورد نظر(مفهوم جمع) به طور کامل به دانشآموزان ارائه داد و از بازی رایانهای به عنوان تمرینی برای مفهوم آموزش داده شده استفاده کرد. اما معلم در گروه کنترل برای آموزش مفهوم جمع، به روش مرسوم خود ادامه داد. سپس پسآزمون یادگیری و پسآزمون انگیزۀ پیشرفت تحصیلی توسط پژوهشگر انجام شد. پژوهشگر آزمون یادداری را دو هفته بعد از اجرای آزمون یادگیری بر روی دانشآموزان اجرا کرد. دادههای به دست آمده با استفاده از آزمون آماری t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که بازی رایانهای آموزشی ریاضی در مفهوم جمع، باعث افزایش یادگیری و انگیزۀ پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمتوانذهنی در درس ریاضی میشود، اما باعث افزایش یادداری در آنها نمیشود.