مقاله پژوهشی
نیره نقدی؛ باقر غباری بناب
چکیده
چکیده مربیان بخش قابل توجهی از روز را با دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی می‌گذرانند و از تجربیات زیستۀ آنها می‌توان اطلاعات مفید و گران‌بهایی استخراج کرد. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر کشف تجربۀ زیستۀ مربیان دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی در ارتباط با ویژگی‌ها، رفتارها، تعاملات، واکنش‌های بین خود و دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی می‌باشد. ...
بیشتر
چکیده مربیان بخش قابل توجهی از روز را با دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی می‌گذرانند و از تجربیات زیستۀ آنها می‌توان اطلاعات مفید و گران‌بهایی استخراج کرد. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر کشف تجربۀ زیستۀ مربیان دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی در ارتباط با ویژگی‌ها، رفتارها، تعاملات، واکنش‌های بین خود و دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی می‌باشد. این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. شیوۀ گردآوری اطلاعات استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود. بر این اساس از بین مربیان دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی، 19 نفر بر اساس معیارهای ورود به پژوهش انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده‌های مصاحبه‌ها از روش کلایزی استفاده شد. پس از استخراج موضوعی و طبقه‌بندی آنها، یافتهها شامل 5 مضمون اصلی (تغییر باورها، عدم هماهنگی در ارائۀ خدمات ، تاثیر شغل در زندگی شخصی، ملزومات مربی‌گری و انتظارات والدین) و 15 مضمون فرعی بود. ارتباط این مضامین اصلی و فرعی در اصل مقاله آورده شده است. واکاوی تجارب مربیان دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی نشان داد که این گروه تأثیرگذار به شیوه‌های مختلفی از این دانش‌آموزان تأثیر می‌پذیرند و قادرند تأثیرات مختلفی نیز بر آنها داشته باشند. بر این اساس می‌توان از تجارب آنان جهت حل مسائل و مشکلات دانش‌آموزان، والدین و مربیان بهره برد.
مقاله پژوهشی
سعید رضایی؛ منا لاری لواسانی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ مهارت‌های حرکتی با مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای چالشی کودکان با اختلال طیف اتیسم انجام شده‌است. روش پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. جامعۀ آماری، شامل کلیۀ کودکان پسر با اختلال مراکز ویژۀ اتیسم شهر تهران در سال 1396- 1395 است. از کل جامعۀ هدف، تعداد 50 پسر با اختلال طیف اتیسم در دامنۀ سنی 5 تا 14 سال ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطۀ مهارت‌های حرکتی با مهارت‌های اجتماعی و رفتارهای چالشی کودکان با اختلال طیف اتیسم انجام شده‌است. روش پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. جامعۀ آماری، شامل کلیۀ کودکان پسر با اختلال مراکز ویژۀ اتیسم شهر تهران در سال 1396- 1395 است. از کل جامعۀ هدف، تعداد 50 پسر با اختلال طیف اتیسم در دامنۀ سنی 5 تا 14 سال به عنوان نمونۀ آماری به روش نمونه‌گیری خوشه تصادفی شدند. از فرم معلم مقیاس مهارت اجتماعی الیوت و گرشام (1999)، مقیاس تجدید نظر شدۀ رفتارهای تکراری (2000) و مقیاس رشد حرکتی درشت اولریخ2 (2000) برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری همبستگی پیرسون، رگرسیون، آزمون t تحلیل شدند. نتایج نشان داد مهارت‌های حرکتی با مهارت‌های اجتماعی همبستگی مثبت و معنادار (05/0 (p<و مهارت‌های حرکتی با رفتارهای چالشی رابطۀ منفی و معنادار (05/0 (p<دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می‌دهد که زیرمقیاس‌های جا‌به‌جایی و کنترل شئ آزمون مهارت حرکتی48 درصد توانایی پیش‌بینی مهارت اجتماعی و 24 درصد توانایی پیش‌بینی رفتارهای چالشی را در کودکان با اختلال اتیسم دارند. با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می‌رسد مهارت‌های حرکتی به عنوان یک عامل پیش‌بینی کنندۀ توانایی ارتباط اجتماعی و کاهش رفتارهای چالشی می‌تواند به عنوان یک عامل مداخله‌ای و درمانی موثر برای بهبود و افزایش مهارت‌های اجتماعی و کاهش رفتارهای چالشی به‌کار برده شود.
مقاله پژوهشی
نعمت الله لدنی فرد؛ ستاره شجاعی؛ قربان همتی علمدارلو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه بازی‌های زبان‌شناختی بر عملکرد خواندن (سرعت، درک‌مطلب و دقت خواندن) دانش‌آموزان پسر با نارساخوانی سنین 8 تا 12 ساله، به روش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. نمونه پژوهش شامل 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) و به روش نمونه‌گیری هدفمند از بین دانش‌آموزان سنین ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه بازی‌های زبان‌شناختی بر عملکرد خواندن (سرعت، درک‌مطلب و دقت خواندن) دانش‌آموزان پسر با نارساخوانی سنین 8 تا 12 ساله، به روش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شد. نمونه پژوهش شامل 30 نفر (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) و به روش نمونه‌گیری هدفمند از بین دانش‌آموزان سنین 8 تا 12 ساله، از مرکز اختلال یادگیری رودکی شیراز انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه‌های آزمایش و کنترل جایگزین شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از آزمون تشخیص خواندن شیرازی- نیلی‌پور، پیش و پس از اجرای مداخله آموزش برنامه بازی‌های زبان‌شناختی استفاده شد. در فاصله بین پیش‌آزمون و پس‌آزمون، افراد گروه آزمایش به مدت 16جلسه 45 دقیقه‌ای، در 8 هفته متوالی تحت آموزش برنامه بازی‌های زبان‌شناختی قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌های پژوهش از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره(MANCOVA) استفاده شد. نتایج حاکی از این بود که آموزش برنامه بازی‌های زبان‌شناختی به طور معناداری بر عملکرد خواندن (سرعت، درک‌مطلب و دقت خواندن) دانش‌آموزان پسر با نارساخوانی تأثیر دارد (0001/0>p). بنابراین می‌توان از برنامه بازی‌های زبان‌شناختی برای بهبود عملکرد خواندن (سرعت، درک‌مطلب و دقت خواندن) دانش‌آموزان با نارساخوانی استفاده کرد.
مقاله پژوهشی
فرزانه امراللهی بیوکی؛ عباسعلی حسین خانزاده
چکیده
نارساخوانی رایج‌ترین مقوله ناتوانی یادگیری است که به تأخیر و نارسایی در توانایی خواندن مربوط می‌شود و با نارسایی قابل ملاحظه در پیدایش مهارت‌های شناخت واژگان و فهم مطالب خوانده‌شده مشخص می‌شود. براین اساس هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر تکنیک خودآموزی بر مهارت‌های خواندن و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان با نشانگان نارساخوانی بود. ...
بیشتر
نارساخوانی رایج‌ترین مقوله ناتوانی یادگیری است که به تأخیر و نارسایی در توانایی خواندن مربوط می‌شود و با نارسایی قابل ملاحظه در پیدایش مهارت‌های شناخت واژگان و فهم مطالب خوانده‌شده مشخص می‌شود. براین اساس هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر تکنیک خودآموزی بر مهارت‌های خواندن و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان با نشانگان نارساخوانی بود. پژوهش با روش نیمه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش، شامل تمامی دانش‌آموزان دختر نارساخوان پایه‌های سوم و چهارم ابتدایی شهرستان کرج بوده است که در سال تحصیلی 93-1392 مشغول به تحصیل بودند. تعداد 30 نفر از این افراد با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه، به شیوه تصادفی، جایدهی شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمون هوش وکسلر، چک لیست نارساخوانی، پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی و آزمون عملکرد خواندن استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس و کوواریانس نشان داد که آموزش تکنیک خودآموزی به دانش‌آموزان نارساخوان گروه آزمایش در بهبود عملکرد خواندن، سرعت خواندن، درک مطلب، خودکارآمدی تحصیلی آنان موثر است. همچنین آموزش با این روش موجب کاهش خطاهای خواندن در دختران نارساخوان شد. براین اساس پیشنهاد می‌شود تا از این تکنیک برای بهبود عملکرد خواندن و کاهش خطاها در این گروه از دانش‌آموزان در مدارس استفاده شود. همچنین از این تکنیک برای بهبود عملکرد تحصیلی و باور به توانمندی در برابر تکالیف و مشکلات تحصیلی در مدارس در این گروه از کودکان استفاده شود.
مقاله پژوهشی
حسن جعفری؛ محمود ابولقاسمی؛ محمد قهرمانی؛ اباصلت خراسانی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف" طراحی الگوی توسعۀ حرفه‌ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی" انجام شد. روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعۀ آماری کلیۀ معلمان ابتدایی گروه کم‌توان ذهنی شهر تهران ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف" طراحی الگوی توسعۀ حرفه‌ای معلمان ابتدایی مدارس استثنایی گروه کم توان ذهنی" انجام شد. روش پژوهش، آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش و علوم تربیتی بود. نمونه آماری برابر 15 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب گردید. در بخش کمی، جامعۀ آماری کلیۀ معلمان ابتدایی گروه کم‌توان ذهنی شهر تهران به تعداد 347 نفر بودند. بر اساس فرمول کوکران تعداد200 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از مصاحبه نیمهساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی، با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های کمی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج حاصل از یافتهها نشان داد که الگوی توسعه حرفه‌ای معلمان، شامل سه مولفۀ محتوا، زمینه و فرایند است. مولفۀ محتوا با بار عاملی(439/0) در جایگاه اول و مولفههای زمینه(309/0) و فرایند(291/0) در مرتبههای بعدی قرار داشتند. شاخص پیش‌بینی کنندگی (631/0) حاکی از آن بود که مولفههای توسعه حرفه‌ای از قدرت بالایی برای پیش بینی توسعه حرفه‌ای معلمان برخوردارند.
مقاله پژوهشی
عادل محمدزاده؛ امیر قمرانی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی برنامه‌ی سال‌های باورنکردنی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان با کم‌توانی‌ذهنی خفیف انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه‌ی دانش آموزان 11-6 سال با کم‌توانی‌ذهنی را شامل می‌شد که در سال تحصیلی 96-95 در مدارس استثنایی شهرستان ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی برنامه‌ی سال‌های باورنکردنی بر مهارت‌های اجتماعی کودکان با کم‌توانی‌ذهنی خفیف انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون همراه گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه‌ی دانش آموزان 11-6 سال با کم‌توانی‌ذهنی را شامل می‌شد که در سال تحصیلی 96-95 در مدارس استثنایی شهرستان خمینی‌شهرمشغول به تحصیل بودند. از جامعه‌ی مذکور، با روش تصادفی ساده 30 کودک همراه با والدین آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفره آزمایش و گواه قرار گرفتند. سپس والدین گروه آزمایش به مدت 12 جلسه و هر هفته 1 جلسه تحت آموزش برنامه‌ی سال‌های باورنکردنی (وبستراستراتون، 2011) قرار گرفت. در این زمان، گروه گواه هیچ‌گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقیاس مهارت‌های اجتماعی (گرشام و الیوت، 1994) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های بدست آمده از پژوهش، از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده گردید. نتایج نشان داد که تأثیر برنامه‌ی سال‌های باورنکردنی بر مهارت‌های اجتماعی و مؤلفه‌های آن در زمینه‌های قاطعیت، خویشتن‌داری و همکاری در سطح 0.05= α معنی‌دار است. بنابر نتایج پژوهش حاضر، می‌توان گفت با فراهم آوردن فرصتی برای آموزش والدین از برنامه‌ی سال‌های باورنکردنی به منظور افزایش مهارت‌های اجتماعی کودکان کم‌توان‌ذهنی خفیف استفاده نمود.
مقاله پژوهشی
کورش امرایی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی پیش بینی خودتنظیمی رفتاری کودکان کاشت حلزون شده‌ی شنوایی بر اساس رشد زبان و دلبستگی ایمن؛ نقش واسطه‌ای گفتار با خود است. در این مطالعه همبستگی، 114 کودک کاشت حلزون شده با دامنه سنی 7-3 سال که حداقل یک سال از برنامۀ کاشت حلزون آن گذشته است بصورت روش در دسترس انتخاب شدند. آزمون رشد زبان (نیوکامل و هامیل، 1997)، مصاحبه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی پیش بینی خودتنظیمی رفتاری کودکان کاشت حلزون شده‌ی شنوایی بر اساس رشد زبان و دلبستگی ایمن؛ نقش واسطه‌ای گفتار با خود است. در این مطالعه همبستگی، 114 کودک کاشت حلزون شده با دامنه سنی 7-3 سال که حداقل یک سال از برنامۀ کاشت حلزون آن گذشته است بصورت روش در دسترس انتخاب شدند. آزمون رشد زبان (نیوکامل و هامیل، 1997)، مصاحبه اختلال در دلبستگی (اسمایک و زینه، 1999)، مشاهده ساختارمند خودتنظیمی ( پونیتز و همکاران، 2008) بر روی کودک، و مقیاس ساختارمند گفتار با خود (امرایی، حسن‌زاده، 1394) بروی مادران آنها اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که رشد زبان (37/0=b، 01/0>P) و دلبستگی ایمن (41/0-= b، 01/0>P) 49/0 واریانس گفتار با خود را پیش‌بینی می‌کنند. همچنین رشد زبان (25/0=b، 01/0>P) و دلبستگی ایمن (43/0-=b، 01/0>P) با میانجیگری گفتار با خود (19/0=b، 01/0>P) توانایی پیش بینی 58/0 از پراکندگی و واریانس خودتنظیمی رفتاری را دارند. پژوهش حاکی از داشتن نقش واسطه‌ای برای گفتار با خود برای رشد زبان و دلبستگی ایمن است که این امر در درجه اول نقش والدگری و دلبستگی را د ر رشد زبان و از طرف دیگر خودتنظیمی نشان می‌دهد و می تواند در راستای کاهش مشکلات رفتاری توجه به فاکتورهای والد محوری و زبان محوری در برنامه‌های پیشگیری و توانبخشی مورد تاکید قرار گیرند.
مقاله پژوهشی
رحیم شالیان؛ سید امیر امین یزدی؛ حسین کارشکی؛ محمود سعیدی رضوانی؛ سیدمحسن اصغری نکاح
چکیده
پژوهش حاضر با هدفِ فهم الزامات تحولی-تعاملی در آموزش دانش آموزانِ با آسیب شنوایی انجام شده است. این پژوهش با رویکردکیفی و استفاده از راهبردهای مطالعه موردی بر روی دوفرد با آسیب شنوایی انجام شد و موردهای مطالعه، با استفاده از تکنیک "بیشترین تفاوت یا تشابه" انتخاب شدند. داده‌ها با ابزار مشاهده فیلم‌ها، بررسی اسناد، مصاحبه‌نیمه‌ساختاریافته ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدفِ فهم الزامات تحولی-تعاملی در آموزش دانش آموزانِ با آسیب شنوایی انجام شده است. این پژوهش با رویکردکیفی و استفاده از راهبردهای مطالعه موردی بر روی دوفرد با آسیب شنوایی انجام شد و موردهای مطالعه، با استفاده از تکنیک "بیشترین تفاوت یا تشابه" انتخاب شدند. داده‌ها با ابزار مشاهده فیلم‌ها، بررسی اسناد، مصاحبه‌نیمه‌ساختاریافته از موارد انتخابی و اطرافیان آنها در خانه و مدرسه، جمع‌آوری و با استفاده از روش تفسیر تأملی تحلیل گردید. ملاک‌های "قابلیت پذیرش"، "اعتماد"، "انتقال" و "تائید" برای اعتبارسنجی مد نظر قرار گرفت. یافتهها: درک و بازنگاری تجربه مشارکت‌کنندگان، این امکان را می‌دهدکه اظهار داریم، موارد انتخابی پژوهش به رغمِ میزانِ آسیب‌شنوایی یکسان و امکان بهره‌مندی از آموزش تلفیقی، توفیقی متفاوت در امر تحصیل داشته اند. این تمایزکه متاثر از الگوهای تعاملی والدین و چگونگی تسلط افراد به قابلیت‌های پایه رشد هیجانی کارکردی حاصل شده است، برخلاف باور رایج، منوط به تقویت حس شنوایی نبوده است. نتیجه‌گیری: تفاوت افرادِ با آسیب‌شنوایی از منظر میزان تسلط به قابلیت‌های پایه رشد هیجانی کارکردی، ماهیتِ نیازهایِ آنان را در محیط آموزشی نه تنها نسبت به افراد سایرگروه های با نیاز ویژه، بلکه نسبت به یکدیگر متفاوت می‌نماید. لذا در راستای تحقق عدالت تربیتی توصیه می‌شود، در انجام مداخلات و تعیین ویژگی عناصر برنامه درسی، بالاخص در دوره دبستان، نسبت به فهم و بهبود کیفیت تجربیات افرادآسیب دیدۀشنوایی در تسلط به قابلیت های پایۀ هیجان کارکردی در تعامل با بافت تحصیلی و خانوادگی توجه شود.
مقاله پژوهشی
کیوان کاکابرایی؛ علیرضا مرادی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش حل مسئله محور بر مشکلات رفتاری دانش آموزان انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون - پیگیری با گروه گواه بود. تعداد 120 دانش‌آموز با میانگین سن و پایه تحصیلی به ترتیب 11 و 5 ، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و با انتساب تصادفی به دو گروه آزمایشی (60 نفر) و گواه (60 نفر) ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر آموزش حل مسئله محور بر مشکلات رفتاری دانش آموزان انجام شد. طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون - پس‌آزمون - پیگیری با گروه گواه بود. تعداد 120 دانش‌آموز با میانگین سن و پایه تحصیلی به ترتیب 11 و 5 ، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و با انتساب تصادفی به دو گروه آزمایشی (60 نفر) و گواه (60 نفر) تقسیم شدند. پس از 10 جلسه آموزش یک ساعته به والدین و معلمان، گروه آزمایشی به مدت سه ماه تحت آموزش برنامه حل مسئله خانواده/ مدرسه محور قرار گرفتند، برای جمع‌آوری داده ها در سه فرم دانش آموزان، والدین و معلمان از مقیاس درجه بندی مشکلات رفتاری (گرشام و الیوت،1990) استفاده شد. طبق گزارش دانش آموزان، والدین و معلمان در سه مرحله پیش‌آزمون- پس‌آزمون (فاصله سهماهه) و پیگیری (فاصله یکماهه) نشان داد در گروه آزمایشی بین نمرات پیش‌آزمون- پس‌آزمون در زیر مقیاسهای مشکلات رفتاری تفاوت معناداری وجود داشت، اما بین نمرات پس‌آزمون - پیگیری در زیر مقیاسهای مشکلات رفتاری تفاوت معنادار نبود. بنابراین آموزش حل مسئله خانواده/ مدرسه محور بر مشکلات رفتاری دانش آموزان اثربخش است و آموزش حل مسئله به عنوان یک برنامه پیشگیرانه از اهمیت فراوانی برخوردار است.
