مقاله پژوهشی
سمیه رباط میلی؛ احمد برجعلی؛ حمید علیزاده؛ مصطفی نوکنی؛ نورعلی فرخی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه‌یار بر بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال نارساییتوجه-بیشفعالی با تظاهر بی‌توجهی بود. در این پژوهش بازتوانی شناختی رایانه‌یار به وسیله نرم‌افزار گاگنی‌پلاس برای 6 کودک دارای اختلال نارساییتوجه-بیشفعالی (نوع اغلب بی‌توجه) در قالب پژوهش موردی اجرا شد که آزمودنی‌ها به شکل ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی بازتوانی شناختی رایانه‌یار بر بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال نارساییتوجه-بیشفعالی با تظاهر بی‌توجهی بود. در این پژوهش بازتوانی شناختی رایانه‌یار به وسیله نرم‌افزار گاگنی‌پلاس برای 6 کودک دارای اختلال نارساییتوجه-بیشفعالی (نوع اغلب بی‌توجه) در قالب پژوهش موردی اجرا شد که آزمودنی‌ها به شکل دو به دو با خطوط پایه 3، 5 و 7 گانه به مدت 15 جلسه سی دقیقهای وارد مرحله درمان شدند و سپس مرحله پیگیری 1 ماهه اجرا شد. در راستای سنجش تغییرات از آزمون "برو- نرو" و مقیاس درجهبندی شدت مشکلات رفتاری کانرز (فرم والدین و فرم معلم) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که درصد کاهش برای هر یک از خردهمقیاسهای بازداری پاسخ (خطای ارایه و بازداری) برای کل آزمودنی‌ها به ترتیب برابر با 71/42% و 91/57% است. به نظر میرسد که بازتوانی شناختی رایانه‌یار در قالب جلسات فردی، میتواند درمان مؤثری در بازداری پاسخ کودکان دارای اختلال نارساییتوجه-بیشفعالی باشد.
مقاله پژوهشی
ملیحه سادات کاظمی؛ شعله امیری؛ مختار ملک پور؛ حسین مولوی
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش گفتار شخصی بر کارکرد اجرایی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله با نارسایی توجه و عادی ، در شهر اصفهان بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمونـپسآزمون با گروههای کنترل بود. روش نمونهگیری دو مرحلهای بود. نمونه نهایی شامل 20 پسر با نارسایی توجه (10 کودک گروه آزمایش و 10 کودک گروه کنترل اول) و 9 ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر آموزش گفتار شخصی بر کارکرد اجرایی دانش آموزان پسر 9 تا 11 ساله با نارسایی توجه و عادی ، در شهر اصفهان بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمونـپسآزمون با گروههای کنترل بود. روش نمونهگیری دو مرحلهای بود. نمونه نهایی شامل 20 پسر با نارسایی توجه (10 کودک گروه آزمایش و 10 کودک گروه کنترل اول) و 9 کودک عادی در گروه کنترل دوم بود. ابزارهای به کار رفته عبارت بودند از مقیاس خزانه لغات تصویری بریتانیا[1]، فرم کوتاه آزمون هوش وکسلر برای کودکان(ویسک-آر[2]) و خرده آزمون برج از آزمون عصب روانشناختی نپسی[3] . به منظور بررسی گفتار شخصی کودکان، از آن ها حین حل خرده آزمون برج فیلمبرداری شد و فیلم ها توسط سه کدگذار مورد تحلیل محتوا قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که کودکان با نارسایی توجه به طور معناداری خطاهای بیشتری را نسبت به گروه کنترل اول و دوم داشتند؛ در حالیکه هم در گروه آزمایش و هم در گروه کنترل دوم (که هر دو آموزش دریافت کرده بودند) میزان گفتار شخصی به طور معناداری در مقایسه با گروه کنترل اول که آموزش دریافت نکرده بود، افزایش یافت. با توجه به یافته پژوهش میتوان نتیجه گیری کرد که گرچه آموزش گفتار شخصی ، میزان گفتار شخصی کودکان با نارسایی توجه را افزایش میدهد اما این افزایش لزوما باعث افزایش کارکرد کودکان نمیشود، بلکه امکان دارد در مورد تکالیف دشوار نتیجه معکوس بدهد. [1] .BPVS_II [2]. WISC_R [3]. NEPSY
مقاله پژوهشی
امیرعباس بوستانی؛ عبدالله شفیع آبادی؛ محمدرضا خبازی راوندی
چکیده
اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی برای بسیاری از کودکان مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و بر عملکرد شناختی، اجتماعی، هیجانی، خانوادگی و سپس در بزرگ‌سالی بر عملکرد شغلی و زناشوئی آنها تاثیر سوء می‌گذارد. جامعه آماری شامل همه مادران دارای کودک پسر مبتلا به این اختلال در دوره مدارس ابتدائی شهر کاشان بود. روش نمونهگیری، ...
بیشتر
اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی برای بسیاری از کودکان مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و بر عملکرد شناختی، اجتماعی، هیجانی، خانوادگی و سپس در بزرگ‌سالی بر عملکرد شغلی و زناشوئی آنها تاثیر سوء می‌گذارد. جامعه آماری شامل همه مادران دارای کودک پسر مبتلا به این اختلال در دوره مدارس ابتدائی شهر کاشان بود. روش نمونهگیری، داوطلبانه و جایگزینی اعضای نمونه تصادفی بود. 36 نفر از 80 مادر مراجعه‌کننده به مراکز که بر پایه ملاک‌های تشخیص راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی- نسخه چهارم و مقیاس کانرز والدین، دارای کودکان با اختلال نارساییتوجه- بیشفعالی بودند؛ به صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش (18 نفر) و گروه کنترل (18نفر) جایگزین شدند. در مرحله پیشآزمون، مقیاس کانرز والدین برای کل مادران اجرا شد. گروه آزمایش طی هشت جلسه تحت درمان شناختی– رفتاری قرار گرفت. پس از پایان جلسات دوباره مقیاس کانرز والدین برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که نشانه‌های نارسایی توجه- بیشفعالی در کودکانی که مادران‌شان در گروه آزمایش قرار داشتند نسبت به گروه کنترل کاهش پیدا کرد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که درمان شناختی- رفتاری والد محور در کاهش نشانه‌های اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی کودکان موثر است.
مقاله پژوهشی
علی فرهودیان؛ مسیب یارمحمدی واصل؛ ماندانا صادقی؛ محمد اسمعیل ساوری؛ لیلا سلیمانی نیا؛ حمیدرضا مقامی
چکیده
این پژوهشبا هدف شناسایی مشکلات گروه‌هایدارای نیازهای ویژه در ابعاد روانی، اجتماعی، معنوی و جسمی در ایران انجامشد. این پژوهش کیفی با روش نظریه زمینهای اجرا شد. در این پژوهش نخست پس از بررسی و مطالعة متون و مرور منابع موجود درسراسر دنیا 10 گروه به عنوان افراددارای نیازهای ویژه منظور شده و 100 نفر از این افراد یا نزدیکان‌شان، براساس ...
بیشتر
این پژوهشبا هدف شناسایی مشکلات گروه‌هایدارای نیازهای ویژه در ابعاد روانی، اجتماعی، معنوی و جسمی در ایران انجامشد. این پژوهش کیفی با روش نظریه زمینهای اجرا شد. در این پژوهش نخست پس از بررسی و مطالعة متون و مرور منابع موجود درسراسر دنیا 10 گروه به عنوان افراددارای نیازهای ویژه منظور شده و 100 نفر از این افراد یا نزدیکان‌شان، براساس نمونه‌گیریهدفمند تا زمان اشباع نظری دادهها مورد پژوهش قرار گرفتند. این گروه ها شامل کودکان؛ سالمندان؛ افراد با ناتوانی‌های حسی-حرکتی؛ بیماران شدید روان‌پزشکی و کم‌توانی‌ذهنی؛ افراد دارای نیازهای ویژه پزشکی؛مصرف کنندگان مواد؛ زندانیان؛ افرادی که تحت شرایط اجتماعی به حاشیه رانده شدهاند(اقلیتها)؛ افرادی که در طبقات پایین اقتصادی- اجتماعی قرار دارند و زنان باردار میباشند. به منظور جمعآوری دادهها از روش مصاحبة نیمهساختاریافته استفاده شد و سپس با روش کدگذاری استراس و کوربین یا مقایسه مداوم تحلیل شد.مهمترین حوزههای استخراج شده از مشکلات و نیازهای ویژه گروههای مورد بررسی عبارتبودند از خانواده، آموزش (فضا و امکانات)، تفریحات و سرگرمی، جابجایی و حمل و نقل،بناها و فضاها (منازل و اماکن عمومی)، مشارکت اجتماعی و اشتغال، خدمات درمانی وتوانبخشی، و نگرش سایر افراد به مشکلات آنها. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که عبارت "نیازهای ویژه" در ارتباط باناتوانی معنا می‌یابد، که محصول ویژگی‌های فرد و موانعی است که توسط اجتماع ایجادشده است. در راه برطرف کردن آن نیازها موانع متعددی به چشم میخورد که به طورعمده توسط بشر ایجاد شدهاند. برخی از این موانع عبارتند از خدمات و سیستم‌هایناکارآمد، سیاست‌گذاری‌های تبعیض‌آمیز، نگرش‌های اجتماعی، برچسب‌ها و غیره.
مقاله پژوهشی
اکرم هدی پور؛ پرویز شریفی درآمدی؛ فرنگیس کاظمی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تغییر سبک اسناد بر کاهش میزان افسردگی نوجوانان دختر نابینا بود روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، 30 دختر نوجوان نابینای افسرده که در مقاطع راهنمایی و دبیرستان مدرسه نابینایان نرجس شهر تهران، در سال تحصیلی 91- 1390 مشغول به تحصیل ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تغییر سبک اسناد بر کاهش میزان افسردگی نوجوانان دختر نابینا بود روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، 30 دختر نوجوان نابینای افسرده که در مقاطع راهنمایی و دبیرستان مدرسه نابینایان نرجس شهر تهران، در سال تحصیلی 91- 1390 مشغول به تحصیل بودند و در موقعیتهای منفی سبک اسناد «درونی، پایدار و کلی» قرار داشتند، انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آزمودنیهای گروه آزمایش طی ده جلسه 45 دقیقهای به صورت گروهی تحت آموزش برنامه تغییر سبک اسناد قرار گرفتند اما گروه کنترل هیچگونه آموزشی در این زمینه دریافت نکردند. دادههای پژوهش به وسیله آزمون افسردگی کودکان و نوجوانان و پرسشنامه سبک اسناد کودکان و نوجوانان گردآوری و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس یک راهه (آنکوا) و آزمون تحلیل کواریانس چند راهه (مانکوا) تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که تغییر سبک اسناد از درونی، پایدار و کلی به بیرونی، ناپایدار و اختصاصی بر کاهش میزان افسردگی تأثیر معنادار دارد (0001/0> P). به طور کلی میتوان نتیجه گرفت که تغییر سبک اسناد در کاهش میزان افسردگی نوجوانان دختر نابینا مؤثر بوده است.
محمدرضا ذوقی پایدار؛ ابوالقاسم یعقوبی؛ صفدر نبی زاده
چکیده
هدف پژوهش حاضر پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشآموزان با اختلال نارساییتوجه - بیشفعالی بر اساس استرس و شیوه برخورد والدین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانشآموزان با اختلال نارساییتوجه - بیشفعالی پایه سوم ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی 91-92 بود که از بین آنها 50 نفر به عنوان شرکتکننده ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشآموزان با اختلال نارساییتوجه - بیشفعالی بر اساس استرس و شیوه برخورد والدین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانشآموزان با اختلال نارساییتوجه - بیشفعالی پایه سوم ابتدایی شهر همدان در سال تحصیلی 91-92 بود که از بین آنها 50 نفر به عنوان شرکتکننده در پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. برای غربالگری و گردآوری دادهها، پرسشنامه خانواده- مدرسه(میدگت،2000)، مقیاس کانرز والدین)کانرز، 1998(، مقیاس استرس والدین (بری و جونز، 1995)، مقیاس هوشی ریون کودکان و آزمون عملکرد تحصیلی محقق ساخته مورد استفاده قرار گرفت. جهت تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی مانند میانگین و انحراف استاندارد و آمار استنباطی مانند همبستگی ساده و تحلیل رگرسیون به شیوه گام به گام استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که بین شیوه برخورد ابزاری والدین با عملکرد تحصیلی دانشآموزان با اختلال نارساییتوجه - بیشفعالی ارتباط مثبت و معنادار و بین شیوه برخورد کنترلی و استرس والدین با عملکرد تحصیلی آنها ارتباط معکوس و معناداری وجود دارد. نتایج نشان داد که شیوه برخورد کنترلی و استرس والدین توانستند به طور معناداری عملکرد تحصیلی دانشآموزان با نارساییتوجه - بیشفعالی را پیشبینی کنند. همچنین استرس والدین بهترین پیشبینی کننده عملکرد تحصیلی آنها بود. یافتهها حاکی از آن است که گرچه داشتن کودک با اختلال نارساییتوجه - بیشفعالی چالشهای بسیاری برای والدین دارد، اما با آموزش والدین و کمک گرفتن از مشاوران و روانشناسان میتوان روابط کودکان و والدین را بهبود داده و آنها را در کسب نتایج تحصیلی بهتر یاری داد.
مقاله پژوهشی
زهره آهنگر قربانی؛ عباسعلی حسین خانزاده؛ مهناز خسروجاوید؛ عباس صادقی
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر مهارتهای اجتماعی دانشآموزان با نارساخوانی انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهء آماری شامل همه دانشآموزان با نارساخوانی پایه دوم و سوم شهرستان عباسآباد استان مازندران در طی سال تحصیلی 92- 1391 بود که 20 نفر از آنها بر حسب ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی بر مهارتهای اجتماعی دانشآموزان با نارساخوانی انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهء آماری شامل همه دانشآموزان با نارساخوانی پایه دوم و سوم شهرستان عباسآباد استان مازندران در طی سال تحصیلی 92- 1391 بود که 20 نفر از آنها بر حسب شرایط ورود به پژوهش انتخاب و به طور تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. آموزش کارکردهای اجرایی طی 10 جلسه به مدت 1 ماه به گروه آزمایش ارایه شد، در حالی که گروه کنترل چنین آموزشی را دریافت نکرد. هر دو گروه در پیشآزمون و پسآزمون با پرسشنامهء مهارتهای اجتماعی گرشام ( 1999) مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه از نظر مهارتهای اجتماعی وجود دارد. بدین معنا که آموزش کارکردهای اجرایی توانسته است میزان مهارتهای اجتماعی دانشآموزان با نارساخوانی را افزایش دهد. بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که در آموزش و درمان دانشآموزان با نارساخوانی، تقویت کارکردهای اجرایی باید به عنوان یکی از محورهای اصلی مورد توجه متخصصان و مربیان قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
ابوالفضل فیروزمنش؛ امید شکری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری اندازهگیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی(لری، 1983) در نوجوانان تیزهوش و عادی انجام شد. 680 دانشآموز (325 عادی و 355 تیزهوش) به نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بینگروهی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی از تحلیل عاملی تأییدی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف آزمون تغییرناپذیری اندازهگیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی(لری، 1983) در نوجوانان تیزهوش و عادی انجام شد. 680 دانشآموز (325 عادی و 355 تیزهوش) به نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی بینگروهی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی از تحلیل عاملی تأییدی چندگروهی استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی تکگروهی نشان دادند که در هر دو گروه تیزهوش و عادی، الگوی دو عاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی شامل سوالهای نمرهگذاری شده مثبت و سوالهای نمرهگذاری شده منفی، برازش خوبی با دادهها داشت. نتایج تحلیل عامل تأییدی چندگروهی، تغییرناپذیری بینگروهی ساختار عاملی، بارهای عاملی، مقادیر خطا واریانسها و کواریانسهای بینعاملی نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی را در دو گروه نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد. نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر تغییرناپذیری اندازهگیری نسخة کوتاه مقیاس ترس از ارزیابی منفی در نوجوانان تیزهوش و عادی نشان داد که الگوی ساختاری بُعد شناختی اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی) در دو گروه، از نظر کیفی، یکسان است.
مقاله پژوهشی
فاطمه کشاورزی؛ ستاره شجاعی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی آموزش مهارتهای خودآموزی بر مشکلات دست‌خط دانشآموزان پسر دارای ناتوانی یادگیری ویژه با نوع نارسانویسی انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون -پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانشآموزان پسر دارای ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی آموزش مهارتهای خودآموزی بر مشکلات دست‌خط دانشآموزان پسر دارای ناتوانی یادگیری ویژه با نوع نارسانویسی انجام شد. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون -پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانشآموزان پسر دارای ناتوانی یادگیری ویژه با نوع نارسانویسی پایههای دوم تا ششم ابتدایی مدارس عادی شهرستان خرامه در سال تحصیلی 94-1393 بودند که از بین آنها نمونه‌ای به حجم 32 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جاگماری شدند، به طوری که هر گروه 16 نفر بودند. از هر دو گروه پیشآزمون به عمل آمد و گروه آزمایش مداخله آموزش مهارتهای خودآموزی (مایکنبام و گودمن، 1971) را در 15 جلسه دریافت کردند در حالی که گروه کنترل این مداخله را دریافت نکردند و در پایان برای هر دو گروه پسآزمون اجرا شد. برای سنجش مشکلات دست‌خط از سیاهه محقق‌ساخته مشکلات دست‌خط(کشاورزی، 1394) استفاده شد. دادهها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس تک‌متغیره و تحلیل کوواریانس چندمتغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای خودآموزی بر بهبود مشکلات دست‌خط و خرده‌مؤلفه‌های آن(خطاهای دست‌خط و خطاهای وضعیت بدن هنگام نوشتن) تأثیر معنیدار داشته است (01/0>p). بنابراین اجرای مداخله آموزش مهارتهای خودآموزی در بهبود مشکلات دست‌خط دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری ویژه با نوع نارسانویسی مؤثر است.
