مقاله پژوهشی
نیره زمانی؛ سعید حسن زاده؛ محسن شکوهی یکتا
چکیده
مداخله اولیه برای کاستن از مشکلات پایدار در زبان و ابعاد مرتبط با آن در کودکان در معرض خطر برای آسیب زبان از اهمیت برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآیی برنامه داستان‌خوانی مشارکتی بر رشد مهارت‌های زبانی کودکان پیش‌دبستانی با تبار اقتصادی و اجتماعی پایین انجام گرفت. این مطالعه به شیوه شبه آزمایشی با طرح دو گروهی با پیش‌آزمون، ...
بیشتر
مداخله اولیه برای کاستن از مشکلات پایدار در زبان و ابعاد مرتبط با آن در کودکان در معرض خطر برای آسیب زبان از اهمیت برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی کارآیی برنامه داستان‌خوانی مشارکتی بر رشد مهارت‌های زبانی کودکان پیش‌دبستانی با تبار اقتصادی و اجتماعی پایین انجام گرفت. این مطالعه به شیوه شبه آزمایشی با طرح دو گروهی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری اجرا شد. از دو مرکز پیش‌دبستانی در شهرک احمدآباد مستوفی طی غربالگری چند مرحله‌ای، 30 نفر از کودکانی که نمره آزمون رشد زبان آنها یک تا دو انحراف معیار زیر میانگین (85-70) بود با تشخیص مشکلات زبانی انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. آزمودنی‌ها در گروه آزمایش (15 نفر) در قالب 4 گروه کوچک، طی 30 جلسه 45 دقیقه‌ای به صورت سه جلسه در هفته برنامه داستان‌خوانی مشارکتی را دریافت کردند. برای گردآوری داده‌ها، نسخه فارسی آزمون رشد زبان و گفتار روایتی اجرا شدند . داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیری و تک متغیری با اندازه‌گیری‌های مکرر تحلیل شدند. نتایج حاکی از تاثیر معنادار (001/0P=) برنامه در افزایش مهارت‌های معنی‌شناسی، نحو و به طور کلی رشد زبان و بهبود گفتار روایتی در آزمودنی‌های گروه آزمایشی است. بررسی نمرات تفاضلی مرحله پس‌آزمون و پیگیری حاکی از پایداری اثربخشی برنامه مداخله است . بر این اساس برنامه داستان‌خوانی مشارکتی به عنوان یک برنامه پیشگیرانه و پلی در جهت کم کردن شکاف واژگانی برای کودکان در معرض خطر توصیه می شود.
مقاله پژوهشی
منصوره مقتدایی؛ سالار فرامرزی؛ امیر قمرانی؛ احمد عابدی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تدوین برنامۀ فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص (SLD) و ارزیابی اثربخشی آن بر استرس فرزندپروری و هیجانات تحصیلی کودکان بود. در مرحلۀ اول «برنامۀ فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص (SLD)» تدوین شد. بخش دوم پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تدوین برنامۀ فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص (SLD) و ارزیابی اثربخشی آن بر استرس فرزندپروری و هیجانات تحصیلی کودکان بود. در مرحلۀ اول «برنامۀ فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص (SLD)» تدوین شد. بخش دوم پژوهش، نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون، پیگیری با گروه گواه بود. نمونه پژوهش در این بخش، شامل 30 مادر دارای فرزند مبتلا به اختلال یادگیری خاص (SLD) بودند که به روش دردسترس انتخاب و به شیوۀ تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامۀ استرس فرزندپروری (PSI) و پرسشنامه هیجانات تحصیلی بود. برنامۀ فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص (SLD) در طی هشت جلسه (هر هفته یک جلسه) برگذار شد و مدت هر جلسه، 60 دقیقه بود. داده‌ها با آزمون واریانس اندازه‌گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-23 تحلیل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بین آزمودنی‌های گروه آزمایش و کنترل از نظر استرس فرزندپروری و هیجانات تحصیلی کودکان در مرحله پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنی‌داری وجود دارد (05/0 > P). با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان اظهار داشت که برنامۀ فرزندپروری مبتنی بر تجارب زیسته مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری خاص (SLD) بر استرس فرزندپروری و هیجانات تحصیلی کودکان تأثیرگذار است.
مقاله پژوهشی
علی شریفی؛ حمید علیزاده؛ باقر غباری بناب؛ نور علی فرخی
چکیده
پژوهش حاضر باهدف بررسی نیمرخ عملکردی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، کودکان با اختلال یادگیری و کودکان با شرایط همبود اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و اختلال یادگیری در انواع حافظه و توجه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پس-رویدادی بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 30 دانش‌آموز عادی، 30 دانش‌آموز ...
بیشتر
پژوهش حاضر باهدف بررسی نیمرخ عملکردی کودکان دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، کودکان با اختلال یادگیری و کودکان با شرایط همبود اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و اختلال یادگیری در انواع حافظه و توجه انجام گرفت. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پس-رویدادی بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 30 دانش‌آموز عادی، 30 دانش‌آموز دارای اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی، 30 دانش‌آموز دارای اختلال یادگیری و 30 دانش‌آموز با شرایط همبود پس از شناسایی، ارزیابی و تشخیص؛ در انواع مولفه های حافظه و توجه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. از روش تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون تعقیبی شفه به همراه رسم نیمرخ عملکرد گروه ها به منظور تحلیل داده های گردآوری شده استفاده شد. نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین عملکرد کودکان عادی با هر سه گروه کودکان دارای اختلال در همه زیر نوع‌های حافظه و توجه بود (01/0 > p). همچنین ضعیفترین عملکرد در کارکرد حافظه متعلق به گروه همبود و ضعیفترین عملکرد در زیر مقیاس‌های توجه نیز در گروه کودکان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی مشاهده شد. همچنین مقایسه دو به دویی در همه مولفه ها حاکی از وجود تفاوت بین چهار گروه بود. با توجه به این یافته‌ها به نظر می‌رسد که همراه بودن دو اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی و اختلال یادگیری می‌تواند ضعف بیشتر در عملکردهای مبتنی بر حافظه را برای فرد به همراه داشته باشد هرچند این همبودی درزمینهٔ توجه نقش تعدیل‌کننده داشته و می‌تواند منجر به بهبود عملکرد فرد با اختلال همبود در مقایسه با زمانی شود که فرد تنها اختلال نارسایی توجه/بیش‌فعالی را دارد.
مقاله پژوهشی
ایوب ناعمی؛ علیرضا محمدی آریا
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف تعیین رابطه ابرازگری هیجان (مثبت و منفی) با سازگاری و دلزدگی زناشویی و مقایسه آنها در زوج‌های نابینا و زوج‌های بینا در شهر تهران انجام شد. روش پژوهش همبستگی و علّی مقایسه‌ای بود. نمونه‌ای متشکل از 180 زوج (90زوج نابینا و 90 زوج بینا)به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شد. داده‌های گردآمده، با استفاده از مقیاس دلزدگی پاینز، ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف تعیین رابطه ابرازگری هیجان (مثبت و منفی) با سازگاری و دلزدگی زناشویی و مقایسه آنها در زوج‌های نابینا و زوج‌های بینا در شهر تهران انجام شد. روش پژوهش همبستگی و علّی مقایسه‌ای بود. نمونه‌ای متشکل از 180 زوج (90زوج نابینا و 90 زوج بینا)به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شد. داده‌های گردآمده، با استفاده از مقیاس دلزدگی پاینز، سازگاری زناشویی لاک و والاس و ابرازگری هیجان کینگ و اموز، به روش رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندراهه با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که ابرازگری مثبت هیجان با سازگاری زناشویی، و ابرازگری منفی با دلزدگی زناشویی رابطه مثبت و معنی دار دارند(01/0p <). میانگین ابرازگری هیجان سازگاری و دلزدگی زناشویی در زوج‌های نابینا و زوج‌های بینا به طور معناداری متفاوت است و زوج‌های نابینا از ابرازگری مثبت و سازگاری کمتر و ابرازگری منفی و دلزدگی زناشویی بالاتری نسبت به زوج‌های بینا برخوردارند. . با توجه به پیچیدگی روابط زناشویی امروزی و توقعات رو به افزایش افراد از یک رابطه دوجانبه در جامعه مدرن، این مسائل در زندگی زناشویی، زوج‌های نابینا را نیز دگیر کرده است، از این رو باید درگام نخست زمینه مهارتمندی نابینایان جهت کسب استقلال و همسرگزینی آگاهانه و درگام بعدی در بهبود روند زندگی مشترک این گروه در جامعه تدابیر لازم اندیشیده شود
مقاله پژوهشی
محمد عاشوری؛ سوگند قاسم زاده؛ فرزانه صفرپور
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان در نوجوانان و بزرگسالان برای اولین بار در ایران انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را متخصصان و نوجوانان و بزرگسالان در سال 1398 تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل 9 متخصص و 461 شرکت‌کننده می‌شد که با روش نمونه‌گیری تصادفی ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان در نوجوانان و بزرگسالان برای اولین بار در ایران انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر را متخصصان و نوجوانان و بزرگسالان در سال 1398 تشکیل دادند. نمونه پژوهش شامل 9 متخصص و 461 شرکت‌کننده می‌شد که با روش نمونه‌گیری تصادفی از شهر تهران و اصفهان انتخاب شدند. فرآیند ترجمه و ترجمه معکوس برای تهیه نسخه فارسی پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان انجام شد. برای تعیین روایی صوری و محتوایی از نظر 9 متخصص استفاده شد. شاخص روایی محتوایی به روش لاواشه و روش والتز و باسل به دست آمد و شاخص روایی سازه به روش تحلیل عاملی محاسبه شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی به دست آمد. پرسشنامه در پنج خرده‌مقیاس شامل 20 سوال پنج گزینه‌ای طراحی شد. روایی صوری و محتوایی (شاخص روایی محتوایی کل= 84/0) تائید شد. شاخص روایی محتوایی برای هر یک از خرده‌مقیاس‌های اقدام به کارهای دیگر، کناره‌گیری، رویارویی فعال، جستجوی حمایت اجتماعی و نادیده گرفتن به ترتیب 82/0، 87/0، 86/0، 87/0 و 83/0 بود. پایایی هر یک از خرده‌مقیاس‌های پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 88/0، 90/0، 91/0، 89/0 و 87/0 و همچنین با روش بازآزمایی در دامنه 59/0 تا 66/0 به دست آمد. پرسشنامه تنظیم رفتاری هیجان برای نوجوانان و بزرگسالان، ابزاری روا و پایا است.
مقاله پژوهشی
لیلا کاشانی وحید؛ سمیرا وکیلی؛ حوریه بخشی تکانلو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه خانواده محور مبتنی بر بازی‌های شناختی برحافظه کاری و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان دبستانی با اختلال ریاضی انجام شد. در قالب یک طرح شبه آزمایشی با پیش‌آزمون- پس‌آزمون همراه با گروه گواه، از بین دانش‌آموزان پسر پایه چهارم تا ششم مدارس ابتدایی منطقه شش تهران بر اساس نمره هوشبهر متوسط و کسب نمره حداقل ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه خانواده محور مبتنی بر بازی‌های شناختی برحافظه کاری و عملکرد ریاضی دانش‌آموزان دبستانی با اختلال ریاضی انجام شد. در قالب یک طرح شبه آزمایشی با پیش‌آزمون- پس‌آزمون همراه با گروه گواه، از بین دانش‌آموزان پسر پایه چهارم تا ششم مدارس ابتدایی منطقه شش تهران بر اساس نمره هوشبهر متوسط و کسب نمره حداقل یک و نیم انحراف استاندارد پایین‌تر از میانگین در آزمون ریاضی کی‌مت، با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 30 دانش‌آموز انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه تخصیص یافتند. گروه آزمایش 12 جلسه، هفته‌ای 2 جلسه یک ساعته به مدت یک ماه، مداخله دریافت کردند و آزمون های ریاضی کی‌مت و خرده مقیاس حافظه کاری وکسلر (فراخنای ارقام) در مراحل پیش‌آزمون، پس‌آزمون برای دو گروه اجرا و یافته‌های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد بین دو گروه آزمایش و گواه در حافظه کاری و عملکرد ریاضی تفاوت معناداری وجود داشت. بدین معنی که حافظه کاری و عملکرد ریاضی شرکت‌کنندگان گروه آزمایش بعد از آموزش بازی‌های شناختی افزایش یافت. بنابراین، مداخلاتی که به منظور توانبخشی توانایی‌های شناختی به کار می‌روند، می‌توانند به عنوان مداخلات تکمیلی در بهبود مشکلات دانش‌آموزان با اختلال ریاضی به کار گرفته شوند.
مقاله پژوهشی
ندا خداکرمیان؛ محسن نیازی؛ الهام شفائی
چکیده
در دهه‌های اخیر طرد اجتماعی افراد کم‌توان تبدیل به مبحثی به‌روز برای تحلیل مسائل و مشکلات در سطوح و ابعاد مختلف شده است. در واقع، بارزترین مشخصه وضعیت اجتماعی افراد کم‌توان مسئله طرد اجتماعی آنان می‌باشد. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان طرد اجتماعی افراد کم‌توان و میزان تفاوت آن بر مبنای نوع کم‌توانی ، شدت و علت کم توانی ...
بیشتر
در دهه‌های اخیر طرد اجتماعی افراد کم‌توان تبدیل به مبحثی به‌روز برای تحلیل مسائل و مشکلات در سطوح و ابعاد مختلف شده است. در واقع، بارزترین مشخصه وضعیت اجتماعی افراد کم‌توان مسئله طرد اجتماعی آنان می‌باشد. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان طرد اجتماعی افراد کم‌توان و میزان تفاوت آن بر مبنای نوع کم‌توانی ، شدت و علت کم توانی در بین آنان می‌باشد. این تحقیق بر اساس روش پیمایش اجتماعی انجام شده است. حجم نمونه متشکل از 528 نفر از افراد کم‌توان می‌باشد که با توجه به مشکلات دسترسی به آنان به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که میزان طرد اجتماعی در اکثریت افراد مورد بررسی در حد متوسط به بالا می‌باشد. یافته‌های آزمون تحلیل واریانس یک‌طرفه بیانگر عدم تفاوت معنادار میانگین طرد اجتماعی افراد کم‌توان بر مبنای نوع و علت کم‌توانی آنان می‌باشد. اما نتایج آزمون فیشر در ارتباط با تفاوت میانگین طرد اجتماعی در بین کم‌توانان بر مبنای شدت کم‌توانی با مقدار (0.05=sig و 2.942=F) در سطح خطای کوچک‌تر از 0.05 و با اطمینان 95 درصد معنی‌دار می‌باشد. بر این اساس، شدت کم‌توانی افراد کم‌توان باعث کاهش مشارکت در زندگی اجتماعی، حاشیه‌ای شدن و طرد اجتماعی آنان گردیده است. در این خصوص لازم است جامعه با اتخاذ رویکردهای زمینه حضور و مشارکت کم‌توانان را در جامعه فراهم کند تا آنان به‌واسطه کم‌توانی از عرصه‌های اجتماعی طرد نشوند.
مقاله پژوهشی
خسرو رشید؛ لیلا علی بلندی؛ احمد بیات
چکیده
آموزش در مدارس ویژه دشواری‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد. از این رو، هدف این پژوهش مقایسۀ وضعیت خستگی از دلسوزی در آموزگاران مدارس آموزش ویژه شهر همدان (شامل ناتوانی هوشی، اختلال یادگیری ویژه، نابینا، ناشنوا، و اوتیسم) براساس سن، جنسیت و تحصیلات بود. روش پژوهش همبستگی بود. 100 نفر از آموزگاران مدارس ویژه شهر همدان به روش نمونه-گیری ...
بیشتر
آموزش در مدارس ویژه دشواری‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد. از این رو، هدف این پژوهش مقایسۀ وضعیت خستگی از دلسوزی در آموزگاران مدارس آموزش ویژه شهر همدان (شامل ناتوانی هوشی، اختلال یادگیری ویژه، نابینا، ناشنوا، و اوتیسم) براساس سن، جنسیت و تحصیلات بود. روش پژوهش همبستگی بود. 100 نفر از آموزگاران مدارس ویژه شهر همدان به روش نمونه-گیری دردسترس انتخاب شدند و پرسشنامۀ 40 گویه‌ای خستگی از دلسوزی (پرتنوی، 1996) را پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل، ضریب همبستگی، و تحلیل واریانس یک‌راهه تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که بین خستگی از دلسوزی و سن همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد (05/0 > P و 7/0 = r). اما بین تحصیلات با خستگی از دلسوزی همبستگی معناداری به دست نیامد (05/0 < P). تفاوت بین خستگی از دلسوزی آموزگاران زن و مرد مدارس ویژه معنادار بود؛ همچنین بین آموزگاران دانش‌آموزان گروه‌های ناشنوا و اختلال یادگیری ویژه با آموزگاران دانش‌آموزان گروه‌های ناتوانی هوشی، اوتیسم، و نابینا از نظر خستگی از دلسوزی تفاوت معنادار به دست آمد (05/0 > P). بنابراین، خستگی از دلسوزی با سن رابطۀ معنادار داشت، اما با تحصیلات ارتباط معناداری نداشت. خستگی از دلسوزی در بین آموزگاران آموزشگاه‌های گروه‌های ناتوانی هوشی، اوتیسم، و نابینا به طور معناداری بالاتر از گروه‌های ناشنوا و اختلال یادگیری ویژه است. پس توجه به سن آموزگاران و نیز گروه دانش‌آموزان استثنایی که آموزگار با آنان کار می‌کند، اهمیت بیشتری در خستگی از دلسوزی دارد.
مقاله پژوهشی
زهره ولیئی؛ احمد امانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر رابطه والد-فرزندی، استرس والدگری، و سخت‌رویی در مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی-بیش فعالی بود. روش پژوهش نیمه تجربی با شیوه پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل تمام مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/بیش‌فعالی بود که کودکان‌شان ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شیوه گروهی بر رابطه والد-فرزندی، استرس والدگری، و سخت‌رویی در مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی-بیش فعالی بود. روش پژوهش نیمه تجربی با شیوه پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل تمام مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/بیش‌فعالی بود که کودکان‌شان در مدارس شهر سنندج مشغول به تحصیل بودند. از میان آنها به روش نمونه گیری در دسترس ابتدا 30 نفر که ملاک‌های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب و سپس با گمارش تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسشنامه رابطه مادر-کودک (پیانتا، 1992)، شاخص تنیدگی والدینی (آبیدین، 1995) و پرسشنامه سخت‌رویی (کوباسا، 1979). گروه آزمایش تحت درمان گروهی پذیرش و تعهد، طی 8 جلسه دو ساعته قرار گرفت و گروه کنترل، هیچ‌گونه مداخله ای دریافت نکرد. در مرحله پس‌آزمون، پرسشنامه‌های فوق روی هردو گروه مجدداً اجرا شد. همچنین برای پیگیری اثرات مداخله، پس از2 ماه ابزارهای پژوهش دوباره اجرا شدند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که در مرحله پس‌آزمون، نمرات استرس والدگری کاهش یافته، رابطه والد فرزندی و سخت‌رویی در مادران گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به‌طور معنی‌داری افزایش یافته است و این افزایش در مدت پیگیری دو ماهه تغییر چشمگیری نیافته است. بنابراین درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر استرس والدگری، سخت‌رویی، و رابطه والد فرزندی مادران دارای فرزند با اختلال کم توجهی/ بیش‌فعالی مؤثر بوده است.
