روانشناسی افراد استثنایی

مقاله پژوهشی

Evaluation of Hanen Parent Program on Communication, Interaction and Language Skills in Children with Autism Spectrum Disorder: A Systematic Review

عادل محمدزاده؛ سعید حسن زاده؛ محسن شکوهی یکتا؛ سوگند قاسم زاده

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 1-41

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.67926.2455

چکیده

Autism spectrum disorder (ASD) is a developmental disability that can cause significant communication challenges. Because communication skills are essential to developing other skills, it seems necessary to use early interventions to improve communication skills in children with ASD. Therefore, the aim of this systematic review was to summarize current research about the effect of the Hanen parent program on the communication, interaction, and language skills of children with ASD. Accordingly, it was searched for all articles and dissertations indexed in Persian and foreign databases, in ScienceDirect, ... بیشتر

مقاله پژوهشی

اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری کودکان با اختلال یادگیری خاص

شرمین اسمعیلی انور؛ رضا قربان جهرمی؛ امین رفیعی‌پور؛ مهرداد ثابت

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 43-75

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.69634.2478

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مؤلفه‌های کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیک‌های روانشناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته ... بیشتر

مقاله پژوهشی

1. طراحی و اعتباریابی الگوی بهبود نقص توجه و بیش‌فعالی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی

محمدرضا نوروزی همایون؛ نادر حیدری رضی آباد؛ علی رضایی شریف،؛ علی شیخ الاسلامی؛ مهدی جعفری مرادلو

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 77-120

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.76827.2634

چکیده

هدف از انجام این تحقیق طراحی و اعتباریابی الگوی بهبود نقص توجه و بیش‌فعالی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر اردبیل بود. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده‌ها آمیخته و از نظر شیوه اجرا اکتشافی بود. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و نظریه داده‌بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری بخش کیفی اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران ... بیشتر هدف از انجام این تحقیق طراحی و اعتباریابی الگوی بهبود نقص توجه و بیش‌فعالی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر اردبیل بود. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده‌ها آمیخته و از نظر شیوه اجرا اکتشافی بود. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و نظریه داده‌بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری بخش کیفی اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران حوزه مشاوره مدرسه و علوم‌تربیتی بودند که تعداد 15 نفر از آن‌ها بر اساس اصل اشباع نظر به‌صورت نظری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی نیز کلیه آموزگاران دوره ابتدایی شهر اردبیل در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 2600 نفر بودند که بر اساس جدول مورگان 335 نفر از آن‌ها بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته منتج از مفاهیم پالایش‌شده به‌دست‌آمده از کدهای اولیه بودند. مجموعه داده‌های به‌دست‌آمده بعد از طی فرآیند مستمر کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی در قالب 156 کد باز، 146 مفهوم، 12 مقوله و 6 طبقه بر اساس رویکرد سامان‌مند سازمان‌دهی شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد الگوی بهبود نقص توجه و بیش‌فعالی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهر اردبیل تحت مقولات ویژگی‌های فردی و روان‌شناختی، مهارت‌های حرکتی، مهارت‌های اجتماعی، اختلال نقص توجه، راهبردهای آموزشی در سطح فردی، راهبردهای آموزشی در سطح بین فردی و ارتباطی، مداخلات دارویی و تغذیه‌ای، مداخلات فیزیولوژیکی و رفتاری، کنترل روان‌شناختی، تقویت توانایی‌های حرکتی و جسمانی، رشد روان‌شناختی و مشارکت اجتماعی دسته‌بندی و از نظر اعتباریابی برازش شدند (p<0.05). درنهایت پیشنهاد می‌شود از نتایج یافته‌های این پژوهش به‌عنوان یک راهنما و مسیر کلی برای بهبود نقص توجه و بیش‌فعالی توسط متخصصان در مدارس و نیز در سایر مراکز همچون مراکز خدمات روان‌شناختی، کلینیک‌های مشاوره و روان‌درمانی، مراکز بهزیستی، دانشگاه‌ها و ... متناسب با موقعیت‌ها و زمینه‌های موجود استفاده شود.

مقاله پژوهشی

اثربخشی بازی‌درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب اجتماعی و خودپنداشت تحصیلی دانش‌آموزان دارای لکنت زبان

زهرا عزآبادی؛ فاطمه بهجتی اردکانی؛ الهه شیروی

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 121-147

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.77489.2662

چکیده

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی بازی‍درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب اجتماعی و خودپندارۀ تحصیلی دانش‍آموزان مقطع ابتدایی دارای لکنت زبان انجام شد. روش از لحاظ هدف، کاربردی و از جنبه گردآوری اطلاعات، نیمه‍آزمایشی از نوع پیش‍آزمون، پس‍آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل کلیۀ دانش‍آموزان مقطع ابتدایی دارای لکنت زبان ... بیشتر پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی بازی‍درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب اجتماعی و خودپندارۀ تحصیلی دانش‍آموزان مقطع ابتدایی دارای لکنت زبان انجام شد. روش از لحاظ هدف، کاربردی و از جنبه گردآوری اطلاعات، نیمه‍آزمایشی از نوع پیش‍آزمون، پس‍آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری، شامل کلیۀ دانش‍آموزان مقطع ابتدایی دارای لکنت زبان شهر شیراز بودند که از این تعداد، 30 نفر به‌صورت نمونه‍گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامۀ اضطراب اجتماعی (LSAS-SR) و پرسشنامۀ خودپندارۀ تحصیلی بر روی هر دو گروه اجرا شد و گروه آزمایش به مدت 10 جلسۀ 60 دقیقه‍ای تحت مداخله قرار گرفت. داده‍ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره در SPSS-24 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‍ها نشان داد که بین میانگین نمرات گروه‍های مورد مقایسه تفاوت معناداری در اضطراب اجتماعی در پس‍آزمون وجود دارد که بیانگر این است که میانگین نمرات اضطراب اجتماعی در گروه آزمایش (93/53) نسبت به گروه گواه (06/57) به‌طور معناداری کاهش یافته است دارد. همچنین بین میانگین نمرات گروه‍های مورد مقایسه تفاوت معناداری در خودپنداره تحصیلی در پس‍آزمون وجود دارد که بیانگر این است که میانگین نمرات خودپنداره تحصیلی در پس‍آزمون در گروه آزمایش (66/47) نسبت به گروه گواه (36/43) به‌طور معناداری افزایش یافته است. لذا فرض تحقیق مبنی بر اثربخشی بازی‍درمانی شناختی- رفتاری بر اضطراب اجتماعی و خودپنداره تحصیلی دانش‍آموزان مقطع ابتدایی دارای لکنت زبان تأیید می‍گردد.

مقاله پژوهشی

تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی

احمد ناصری؛ مهناز خسروجاوید؛ سید موسی کافی ماسوله

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 149-178

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.70870.2510

چکیده

اختلال اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی می‌شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع ‌تجربی با طرح پیش‌آزمون _ پس‌آزمون و گروه کنترل ... بیشتر اختلال اضطراب جدایی از شایع‌ترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی می‌شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسم‌های دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع ‌تجربی با طرح پیش‌آزمون _ پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را کلیه دانشآموزان پسر دوره متوسطه دوم دارای اختلال اضطراب جدایی شهرستان خلخال در سال تحصیلی 1400-1401 تشکیل دادند. از این میان تعداد 30 دانش‌آموز دارای اختلال اضطراب جدایی بر اساس پرسشنامه اضطراب جدایی مارچ و همکاران (1997) و مصاحبه بالینی ساختار یافته و سایر ملاک‌های ورود به پژوهش انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جای‌دهی شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 60 دقیقهای تحت برنامه روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت دوانلویی قرار گرفتند. برای هر دو گروه در مرحله پیش و پس‌آزمون از پرسشنامه‌های روابط موضوعی بل (1995) و مکانیسم‌های دفاعی آندروز و همکاران (1993) استفاده شد. داده‌های پژوهش با تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که روان‌درمانی پویشی فشرده کوتاه‌مدت می‌تواند به‌طور معناداری موجب بهبود کیفیت روابط موضوعی و کاهش مکانیسم‌های دفاعی ناسازگار در نوجوانان شود. بر این اساس استفاده از روان‌درمانی پویشی کوتاه‌مدت فشرده دوانلویی می‌تواند به دانش آموزان دارای اختلال اضطراب جدایی در کاهش مشکلات روان‌شناختی و افزایش کیفیت روابط کمک کند.

مقاله پژوهشی

مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی

فرهاد غدیری؛ کریم عبدالمحمدی؛ عسگر علیمحمدی

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 179-200

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.73269.2564

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهش‌های علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌ای ... بیشتر

مقاله پژوهشی

اثربخشی طرح‌واره درمانی گروهی بر تنظیم شناختی و رفتاری هیجان در مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری

لیدا ملک زاده؛ سیده زهرا عمادی؛ زهرا نقش

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 201-227

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.71499.2524

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی اثربخشی طرح‌واره درمانی بر تنظیم شناختی و رفتاری هیجان در مادران دارای فرزند با اختلال یادگیری بود. این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی با طرح نیمه‌آزمایشی همراه با پیش‌آزمون ـ پـس‌آزمـون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش مـادران دارای کـودک با اختلال یادگیری شهر تهران در شش‌ماهه اول سال 1400 بود. نمونه ... بیشتر

مقاله پژوهشی

برنامه پاسخ به مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی بر مشکلات رفتاری، ناگویی خلقی، پیوند مدرسه و تنظیم هیجانی: رویکردی سنتزپژوهانه

شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ محمد ارشد طالشمکاییل

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 229-261

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.75356.2605

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نظام‌مند و ارائه فراترکیبی از پژوهش‌های مرتبط با مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری ویژه بود. پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب با رویکردی سنتز پژوهانه بود. داده‌های موردنیاز از طریق جستجوی واژگان کلیدی یادگیری اجتماعی هیجانی، اختلال یادگیری ... بیشتر هدف این پژوهش بررسی نظام‌مند و ارائه فراترکیبی از پژوهش‌های مرتبط با مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری ویژه بود. پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب با رویکردی سنتز پژوهانه بود. داده‌های موردنیاز از طریق جستجوی واژگان کلیدی یادگیری اجتماعی هیجانی، اختلال یادگیری ویژه، اختلال عصب تحولی در منابع کتابخانه‌ای، پایان‌نامه‌ها و مقالات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی ERIC،GoogleSchoolar، PubMed، Science Direct، Scopus، springer Magiran، Irandoc در بین سال‌های 1990 تا 2021 جمع‌آوری شد. به‌منظور جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی به‌صورت جداگانه و ترکیبی استفاده شد. پایه‌های نظری و مضامین اصلی و ترکیبی استخراج، تحلیل مضمون و طبقه‌بندی شدند. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل مطالعات و پژوهش‌های انجام‌شده نشان داد که برنامه مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی در حوزه‌های مشکلات و اختلالات روان‌شناختی اثربخش بوده است. یافته‌های این پژوهش با مشخص نمودن ماهیت برنامه مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی نشان می‌دهد که با توجه به پیشینه نظری و تجربی موجود، این ایده به‌عنوان یک بسته آموزشی برای دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه قابل‌طرح است.

مقاله پژوهشی

تأثیر مداخله روانشناسی مثبت بر خودکارآمدی، تاب‌آوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی

الهام محمدی بلبان آباد؛ مهدی قدرتی میرکوهی؛ امین فرجی

دوره 14، شماره 53 ، فروردین 1403، صفحه 263-291

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.73876.2575

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های روانشناسی مثبت نگری بر خودکارآمدی، تاب‌آوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیش‍آزمون-پس‍آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونه‌ای به حجم 20 نفر از مادران دارای کودک کم‍توان ذهنی به روش هدفمند انتخاب شد و این افراد در دو گروه آزمایش ... بیشتر

تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی

نسترن سیداسماعیلی قمی؛ فرنگیس کاظمی؛ شهلا پزشک

دوره 5، شماره 17 ، فروردین 1394، ، صفحه 133-148

https://doi.org/10.22054/jpe.2015.1465

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی بود. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با طرح پیش‏آزمون-پس‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‏ی‏ آماری این پژوهش را کلیه‏ی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی دوره‏ی آمادگی شهر مارلیک در سال تحصیلی 92-1391 تشکیل می‏دادند ... بیشتر هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی بود. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با طرح پیش‏آزمون-پس‏آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‏ی‏ آماری این پژوهش را کلیه‏ی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی دوره‏ی آمادگی شهر مارلیک در سال تحصیلی 92-1391 تشکیل می‏دادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونه‏گیری تصادفی ساده، 24 نفر از مادرانی که نمره‏های فشار روانی‏شان یک انحراف معیار بالاتر از میانگین گروه بود، انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (12 نفر) و گروه کنترل (12 نفر) جایگزین شدند. به گروه آزمایش، 8 جلسه برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی آموزش داده شد. برای جمع‏آوری داده‏ها از فرم 52 سوالی پرسشنامه‏ی منابع فشار روانی فردریک استفاده شد. داده‏ها از طریق آزمون آماری کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‏ها نشان داد که فرضیه‏ی پژوهش مبنی بر تأثیر آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی بر میزان فشار روانی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی مورد تأیید قرار گرفته است و مادران گروه آزمایش نسبت به مادران گروه کنترل در پس‏آزمون، به طور معناداری فشار روانی کمتری داشتند (01/0>p). بنابراین، می‏توان نتیجه گرفت که آموزش برنامۀ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‏آگاهی در کاهش فشار روانی مادران کودکانِ کم‏توان‏ذهنی تأثیر معناداری دارد.

مقایسۀ نشانه‌های اضطراب و افسردگی در نقاشی آدمکِ دانش‌آموزان کم‌توان‌ذهنی و عادی

نسترن سیداسماعیلی قمی؛ علی شیخ الاسلامی

دوره 3، شماره 10 ، تیر 1392، ، صفحه 113-128

چکیده

در بین فعالیت‌های کودکان،نقاشی فعالیتی است که از تحول شناختی، عاطفی و اجتماعی تاثیر می پذیرد و به همین دلیلبه مقیاس وسیع در تشخیص روانی و روان‌درمانگری به کار گرفته می‌شود. هدف پژوهشحاضر مقایسه نشانه‌های اضطراب و افسردگی در نقاشی آدمکِ دانش‌آموزان کم‌توان ذهنیو عادی بود. نوع پژوهش، توصیفی از نوع علّی-مقایسه‌ای بود. جامعه‌ آماری ... بیشتر در بین فعالیت‌های کودکان،نقاشی فعالیتی است که از تحول شناختی، عاطفی و اجتماعی تاثیر می پذیرد و به همین دلیلبه مقیاس وسیع در تشخیص روانی و روان‌درمانگری به کار گرفته می‌شود. هدف پژوهشحاضر مقایسه نشانه‌های اضطراب و افسردگی در نقاشی آدمکِ دانش‌آموزان کم‌توان ذهنیو عادی بود. نوع پژوهش، توصیفی از نوع علّی-مقایسه‌ای بود. جامعه‌ آماری این پژوهشعبارت بود از کلیه‌ دانش‌آموزان 11 ساله‌ کم‌توان ذهنی و عادی شهر شهریار در سالتحصیلی 91-1390 که از میان آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس 33 دانش‌آموزکم‌توان ذهنی و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای 33 دانش‌آموز عادی بهعنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از آزمون ترسیم آدمک استفاده شد. داده‌هااز طریق آزمون آماری u مان‌ویتنیمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که بین میزان اضطراب و افسردگیدر نقاشی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و عادی تفاوت معناداری وجود دارد (0.05p<)؛ به این معنا که دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی نشانه‌های اضطراب وافسردگی بیشتری را نسبت به دانش‌آموزان عادی در آزمون ترسیم آدمک نشان داده بودند.در نتیجه، می‌توان با بررسی نقاشی‌های کودکان به حالات عاطفی آنها از قبیل اضطرابو افسردگی پی برد و از آزمون ترسیم آدمک به عنوان یک ابزار تشخیصی یا کمک تشخیصیهم در کودکان کم‌توان ذهنی و هم کودکان عادی استفاده نمود

تأثیر ‌بازی‌های ‌آموزشی ‌رایانه‌ای بر‌انگیزش تحصیلی مفاهیم ریاضی دانش‌آموزان پسر با ناتوانی یادگیری ریاضی

رحیم مرادی؛ حسن ملکی

دوره 5، شماره 18 ، تیر 1394، ، صفحه 27-44

https://doi.org/10.22054/jpe.2015.1543

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی‌های ‌آموزشی رایانه‌ای بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه سوم ابتدایی با ناتوانی یادگیری ریاضی بود. به همین منظور با اجرای یک پژوهش آزمایشی از بین تمامی دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی مدارس شهر خرم آباد، 40 نفر از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوه تصادفی به دوگروه آزمایش وکنترل ... بیشتر هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی‌های ‌آموزشی رایانه‌ای بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه سوم ابتدایی با ناتوانی یادگیری ریاضی بود. به همین منظور با اجرای یک پژوهش آزمایشی از بین تمامی دانش آموزان پسر پایه سوم ابتدایی مدارس شهر خرم آباد، 40 نفر از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوه تصادفی به دوگروه آزمایش وکنترل تقسیم شدند. ابزار پژوهش، پرسش‌نامه انگیزشی ولرند بود. پیش‌آزمون انگیزش تحصیلی در هر دو گروه آزمایش و کنترل توسط پژوهش‌گر اجرا شد. در گروه آزمایش، نخست معلم درس خود را ( چهار عمل اصلی) به طور کامل به دانش‌آموزان ارایه داد و از بازی رایانه‌ای به عنوان مکملی برای مفهوم آموزش داده شده استفاده کرد. اما معلم در گروه کنترل برای آموزش مفاهیم ریاضی، به روش مرسوم خود ادامه داد. سپس پس‌آزمون انگیزش تحصیلی توسط پژوهش‌گر اجراء شد. تحلیل داده ها با استفاده از اندازه‌گیری مکرر نشان داد که پس از آموزش تفاوت معناداری در انگیزش تحصیلی گروه آزمایشی درمقایسه با گروه کنترل ایجاد شد(001/0 p≥). نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از بازی‌های رایانه‌ای آموزشی ریاضی در مفهوم جمع، تفریق، ضرب و تقسیم باعث افزایش انگیزش تحصیلی دانش آموزان با ناتوانی یادگیری ‌ریاضی می‌شود. براساس یافته‌های پژوهش پیشنهاد می شود که در‌ آموزش مفاهیم ریاضی از فناوری‌های نوین آموزشی به ویژه بازی های رایانه‌ای استفاده شود.

تدوین برنامۀ آموزش والدین برای خانواده‌های دارای فرزندان با اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی و تأثیر آن برکاهش نشانه‌ها و کارکرد خانواده*

حمید علیزاده

دوره 2، شماره 7 ، مهر 1391، ، صفحه 43-70

چکیده

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، تدوین برنامه‌ای برای آموزش والدین دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و بررسی میزان اثربخشی این برنامه بر کاهش نشانه‏های این اختلال و کارکرد خانواده (شیوه‏های فرزند¬پروری و استرس والدینی) است. روش: در این پژوهش نیمه آزمایشی، تعداد 24 نفر از والدین دارای کودکان با اختلال نارسایی توجه با روش ... بیشتر هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، تدوین برنامه‌ای برای آموزش والدین دارای فرزند با اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی و بررسی میزان اثربخشی این برنامه بر کاهش نشانه‏های این اختلال و کارکرد خانواده (شیوه‏های فرزند¬پروری و استرس والدینی) است. روش: در این پژوهش نیمه آزمایشی، تعداد 24 نفر از والدین دارای کودکان با اختلال نارسایی توجه با روش نمونه‏گیری خوشه¬ای چند مرحله¬ای به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (12 نفر) و کنترل (12 نفر) شرکت داشتند. برای جمع‏آوری داده¬های مربوط به تشخیص اختلال از مقیاس درجه‏بندی نشانه‏های اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی که بر مبنای کتاب راهنمای تشخیصی و آماری بیماری‏های روانی (2000) ساخته شده است و نیز به منظور بررسی کارکرد خانواده از مقیاس استرس والدینی (PSI/SF) و پرسشنامۀ سبک‌های فرزند پروری رابینسون و همکاران (2000) استفاده شده است. با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس (با اندازه گیری مکرر)، به کمک نرم افزار SPSS تأثیر آموزش والدین بر کاهش نشانه‏های اختلال و کارکرد خانواده مورد بررسی قرار گرفت. یافته¬ها: نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که آموزش والدین توانسته است بر کاهش میزان استرس والدین، افزایش شیوۀ فرزندپروری مقتدرانه (پدر و مادر) و کاهش شیوۀ فرزندپروری سهل‏گیر پدر در سطح (05/0 > P) تأثیر معنادار داشته باشد. همچنین لازم به ذکر است که آموزش والدین بر کاهش نشانه‏ها، شیوۀ فرزندپروری خودکامه (پدر و مادر) و سهل‏گیر (مادر) در سطح )05/0 <P) تأثیر معنادار نداشت. نتایج مربوط به آزمون پیگیری نیز نشان داد که شیوۀ فرزندپروری خودکامه مادر در سطح (01/0>P) افزایش یافته است. به طور کلی می¬توان نتیجه¬گیری کرد که برنامه مذکور می¬تواند برای بهبود کارکرد خانواده تأثیر داشته باشد.

بررسی تأثیر درمان ویبروآکوستیک موزیک بر کاهش رفتار چالش‌انگیز افراد با اختلال اتیسم

الهام شفیعی فر؛ فرنگیس کاظمی؛ شیوا دولت ابادی

دوره 4، شماره 15 ، مهر 1393، ، صفحه 187-204

چکیده

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر درمان ویبرواکوستیک موزیکبر کاهش رفتارهای کلیشه‌ای، خود جرحی و پرخاشگرانه افراد با اختلال اتیسم و بررسی تأثیر این درمان بر فعالیت سیستم اعصاب خودمختاراین افراد بود. روش این پژوهش از نوع تکموردی بوده و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، اعضای نمونه که 3 نفر از نوجوانانافراد با اختلال اتیسم با ... بیشتر هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر درمان ویبرواکوستیک موزیکبر کاهش رفتارهای کلیشه‌ای، خود جرحی و پرخاشگرانه افراد با اختلال اتیسم و بررسی تأثیر این درمان بر فعالیت سیستم اعصاب خودمختاراین افراد بود. روش این پژوهش از نوع تکموردی بوده و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، اعضای نمونه که 3 نفر از نوجوانانافراد با اختلال اتیسم با رفتار چالش‌انگیزبودند، انتخاب شدند. به این صورت که نخست به‌وسیله نتایج حاصل از پرسشنامه مشکلاترفتاری و با استفاده از ثبت نمونه‌گیری زمانی و ثبت فاصله زمانی که توسط والدینتکمیل شد، خط پایه رسم گردید و سپس روش درمانی ویبروآکوستیک موزیک به مدت 10 جلسهو هر جلسه 20 دقیقه بر روی هر یک از اعضای نمونه اجراء گردید. در حین ارائه متغیرمستقل نیز میزان رفتار چالش‌انگیز به‌وسیله برگه ثبت داده‌ها ثبت گردید. قبل ازشروع درمان، 10 دقیقه پس از شروع درمان و بلافاصله پس از درمان، فشارخون و ضربانقلب افراد با اختلال اتیسم مورد اندازه‌گیریقرار گرفت. بعد از پایان جلسات درمانی، رفتار چالش‌انگیز (کلیشه‌ای و قالبی، خودجرحی و پرخاشگرانه) افراد با اختلال اتیسم دوباره به‌وسیله پرسشنامه مشکلات رفتاری مورد ارزیابیقرار گرفت. جهت پیگیری نیز بعد از 2 هفته از پایان مداخله پرسشنامه مشکلات رفتاریاجرا گردید. یافته‌ها حاکی از این بود که رفتارهای چالش‌انگیز هر سه آزمودنی در ارزیابی‌هایجلسات درمانی، والدین و اجرای مجدد پرسشنامه مشکلات رفتاری که به منظور بررسی تغییراتاحتمالی انجام شد، کاهش یافت و کاهش فشارخون و ضربان قلب در حین جلسات درمانی نشاناز اثرگذاری این درمان بر سیستم عصبی سمپاتیک به عنوان شاخه‌ای از سیستم اعصابخودمختار دارد با توجه به یافته‌ها می‌توان بیان کرد که درمان ویبروآکوستیک موزیک بااثرگذاری بر سیستم عصبی سمپاتیک، رفتار چالش‌انگیز افراد با اختلال اتیسم را کاهش می‌دهد.

مقاله پژوهشی

سازه‌های روانشناسی مثبت‌محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه: مطالعه مروری نظامند

شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ شهرام واحدی؛ نیلوفر برومندزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 آذر 1402

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.74052.2584

چکیده

اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سال‌های اخیر از منظر روانشناسی مثبت‌محور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافته‌های پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازه‌های روانشناسی ... بیشتر اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سال‌های اخیر از منظر روانشناسی مثبت‌محور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافته‌های پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازه‌های روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، با استفاده از کلیدواژه‌های تخصصی سازه‌های روانشناسی مثبت و اختلال یادگیری ویژه(شامل اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ریاضی)، به جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی از جملهPubmed, Eric, Scopus , Sid, Irandoc ,Noormags Ebsco ,Science Direct ,ProQuest , Springer پرداخته شد و مقالات و اطلاعات مرتبط با عنوان پژوهش حاضر، مورد واکاوی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که سازه‌های روانشناسی مثبت شامل متغیرهای بهزیستی روانی، تاب آوری، خوش بینی، سلامت روان، کیفیت زندگی، شادکامی، امید، رضایت از زندگی، سپاسگزاری و معنویت تأثیرگذارترین کلمات کلیدی در شبکه هم‌رخدادی هستند و پژوهش‌های روانشناسی مثبت محور بر سازه‌های ذکر شده تأکید دارند. شواهد پژوهشی بیانگر این است که تقویت و بهبود سازه‌های روانشناسی مثبت می‌تواند برای دانش‌آموزان با اختلال یادگیری ویژه بسیار مفید واقع شود. این مطالعه‌ نشان‌دهنده‌ی اهمیت سازه‌های روانشناسی مثبت در حوزه‌ی اختلالات یادگیری ویژه بود، لذا برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه اختلال یادگیری ویژه ادغام فعالیت‌های شواهدمحور و پژوهشی با فعالیت‌های بالینی و مداخله‌ای پیشنهاد می‌گردد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

طراحی بسته آموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی آن بر بهبود حل مسأله، بازداری شناختی، نگرش به ریاضی و اضطراب ریاضی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی

زکیه نجاریان؛ شهرام واحدی؛ تورج هاشمی؛ رحیم بدری گرگری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 دی 1402

https://doi.org/10.22054/jpe.2023.75950.2620

چکیده

هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیش‌آزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دارای اختلال ... بیشتر هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیش‌آزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر و پسر دارای اختلال یادگیری ریاضی دوره ابتدایی مراکز اختلالات یادگیری شهر اصفهان بود که در سال تحصیلی 1400-1401 به این مراکز مراجعه نموده‌اند. در این راستا 30 نفر از دانش‌آموزان به روش هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 14 جلسه به مدت 60 دقیقه مداخله‌ی توانبخشی عاطفی مبتنی بر حافظه کاری را دریافت کردند. آزمودنی‌های قبل و بعد از آموزش، به پرسشنامه‌های حل‌مسأله محقق ساخته، آزمون استروپ عددی جان رایدلی (1935)، نگرش به ریاضی آیکن (1971) و اضطراب ریاضی چیو و هنری (1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر افزایش مهارت حل‌مسأله، کاهش بازداری شناختی، افزایش نگرش به ریاضی و کاهش اضطراب ریاضی (در سطح 01/0) اثربخش و معنادار بود. بر اساس اثربخش بودن آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر متغیرهای شناختی- عاطفی دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی، این مداخله می‌تواند به بهبود مهارت‌های شناختی و عاطفی دانش‌آموزان با اختلال یادگیری کمک نموده و زمینه‌ساز شرایط بهتری در یادگیری درس ریاضی باشد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های مدرسه استثنایی موفق در مقطع ابتدایی

فاطمه نیک بین؛ رضا سلطانی شال؛ عباسعلی حسین خانزاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.77200.2652

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های مدرسه‌ی استثنایی موفق در مقطع ابتدایی در شهرستان رشت انجام شد. روش پژوهش، کیفی و از نوع مطالعه دلفی بود. جامعه پژوهش حاضر متشکل از همۀ متخصصان حیطه آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان استثنایی شهرستان رشت بود و شرکت‌کنندگان در این پژوهش به‌عنوان گروه پانل 20 نفر از اساتید دانشگاه، مشاوران ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های مدرسه‌ی استثنایی موفق در مقطع ابتدایی در شهرستان رشت انجام شد. روش پژوهش، کیفی و از نوع مطالعه دلفی بود. جامعه پژوهش حاضر متشکل از همۀ متخصصان حیطه آموزش‌وپرورش دانش‌آموزان استثنایی شهرستان رشت بود و شرکت‌کنندگان در این پژوهش به‌عنوان گروه پانل 20 نفر از اساتید دانشگاه، مشاوران و معلمان آموزش‌وپرورش بودند. از تحلیل داده‌های کیفی حاصل از پاسخ‌های شرکت‌کنندگان به این سؤال 53 کد، 19 زیرشاخه و 7 شاخص اصلی (نیازهای آموزشی، نیازهای سازمانی، نیازهای فردی دانش آموزان، نیاز به خدمات روان‌شناسی و مشاوره، نیاز به شاداب سازی محیط مدرسه، ویژگی‌های کادر مدیریت و معلمان، در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده دانش آموزان) استخراج شد. در گام دوم با استفاده از کدهای استخراج شده، یک پرسشنامه 51 سؤالی برای تصمیم‌گیری گروه پانل طراحی شد و ملاک برای پذیرش هر گویه کسب ضریب توافق80 درصدی تعیین شد. بر اساس یافته‌ها، مدرسه‌ای موفق است که بتواند نوجوانان را برای زندگی آینده از طریق پرداختن و برنامه‌ریزی در هفت بعد نیازهای آموزشی، نیازهای سازمانی، نیازهای فردی دانش آموزان، نیاز به خدمات روان‌شناسی و مشاوره، نیاز به شاداب سازی محیط مدرسه، ویژگی‌های کادر مدیریت و معلمان، در نظر گرفتن شرایط خاص خانواده دانش آموزان و به‌طورکلی در جهت آماده ساختن آنان برای زندگی و حضور در جامعه آماده کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تدوین برنامه توان‌بخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با اختلال‌های عصب‌تحولی: مطالعه موردی کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی

هدی فرامرزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.77905.2671

چکیده

یکی از بارزترین ویژگی‌های کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی، مشکل در پردازش شنیداری است و عدم ارائه مداخله به‌ موقع برای این کودکان عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه دارد. هدف از این پژوهش تدوین برنامه توان‌بخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ ... بیشتر یکی از بارزترین ویژگی‌های کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی، مشکل در پردازش شنیداری است و عدم ارائه مداخله به‌ موقع برای این کودکان عواقب جبران‌ناپذیری را به همراه دارد. هدف از این پژوهش تدوین برنامه توان‌بخشی شناختی یافتن سریع کلمه و اثربخشی آن بر پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش-آموزان دوره ابتدایی 7 تا 9 ساله شهر تهران با تشخیص نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی که در سال نیمسال دوم تحصیلی 1401 مشغول به تحصیل بودند که 30 نفر داوطب واجد شرایط به شیوه تصادفی در دوگروه آزمایش(15 نفر) و گواه(15 نفر) گمارش شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 45 دقیقه‌ای برنامه توان‌بخشی شناختی یافتن سریع کلمه را دریافت کرد. ابزارهای پژوهش شامل نسخه چهارم آزمون هوش وکسلر، آزمون نارساخوانی مرادی و همکاران(1395)، پرسشنامه کانرز-فرم والدین(1998) و سیاهه مشکلات شنیداری فیشر(1976) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که برنامه توان‌بخشی شناختی یافتن سریع کلمه موثر بوده و موجب بهبود پردازش شنیداری کودکان با نارساخوانی و اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی در گروه آزمایش شده است. با توجه به این یافته‌ها برنامه توان‌بخشی شناختی یافتن سریع کلمه به عنوان یک مداخله موثر به متخصصان پیشنهاد می‌شود

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

اثربخشی فرزندپروری مبتنی بر طرحواره بر خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی نوجوانان نابینا

فاطمه سعیدی؛ شهناز خالقی پور؛ فاطمه طباطبایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 خرداد 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.76524.2630

چکیده

ادراک متفاوت نوجوانان نابینا ‌از دنیـای پیرامـون خود و روابط با والدین باعث بروز مشکلات عاطفی و اجتماعی در آن ها می شود که آگاه سازی والدین از نحوه تعامل با فرزند دارای آسیب دیداری توجه خاص تری را می طلبد.این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی فرزندپروری مبتنی بر طرحواره بر خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی در نوجوانان نابینا انجام شد.روش ... بیشتر ادراک متفاوت نوجوانان نابینا ‌از دنیـای پیرامـون خود و روابط با والدین باعث بروز مشکلات عاطفی و اجتماعی در آن ها می شود که آگاه سازی والدین از نحوه تعامل با فرزند دارای آسیب دیداری توجه خاص تری را می طلبد.این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی فرزندپروری مبتنی بر طرحواره بر خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی در نوجوانان نابینا انجام شد.روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس آزمون با مرحله پیگیری با گروه کنترل بود.از بین نوجوان 12 تا 16 ساله نابینا که در مدارس ویژه نابینایان شهر اصفهان مشغول به تحصیل بودند با نمونه گیری هدفمند 30 نوجوان دارای آسیب دیداری به همراه والدین شان که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب شدند و با تخصیص تصادفی در دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. ا در گروه آزمایش والدین نوجوانان نابینا مداخله فرزندپروری مبتنی بر طرحواره را دریافت کردند. گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. خودتنظیمی هیجانی و ادراک طردوالدینی توسط نوجوانان نابینا در هر دو گروه در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و دوماه بعد سنجیده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که در مرحله پس آزمون در مقایسه با پیش آزمون در متغیرهای خودتنظیمی هیجانی روندی افزایشی و در ادراک طردوالدینی روندی کاهشی را در بین نوجوانان نابینا در گروه آزمایش داشته است و این اثربخشی در مرحله پیگیری ثبات داشته است. بنابراین از برنامه فرزندپروری مبتنی بر طرحواره می‌توان برای تقویت خودتنظیمی هیجانی و بهبود ادراک طرد والدینی نوجوانان نابینا استفاده کرد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی اختلالات اعتیادی ناشنوایان و کم‌شنوایان : یک مرور سیستماتیک

علی بهشتی مطلق؛ محمد نریمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.76214.2623

چکیده

در جامعه ناشنوایان و کم‌شنوایان باتوجه‌به محدودیت‌های ارتباطی، احتمال ابتلا به اختلالات سلامت روان بیشتر است، ‌ این محدودیت ارتباطی انزوا و به طبع آن احتمال ابتلا به اختلالات اعتیادی را بیشتر می‌کند، همچنین منابع پژوهشی اختلالات اعتیادی در ناشنوایان و کم‌شنوایان بسیار محدود و کمبود آن احساس می‌شود؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش ... بیشتر در جامعه ناشنوایان و کم‌شنوایان باتوجه‌به محدودیت‌های ارتباطی، احتمال ابتلا به اختلالات سلامت روان بیشتر است، ‌ این محدودیت ارتباطی انزوا و به طبع آن احتمال ابتلا به اختلالات اعتیادی را بیشتر می‌کند، همچنین منابع پژوهشی اختلالات اعتیادی در ناشنوایان و کم‌شنوایان بسیار محدود و کمبود آن احساس می‌شود؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش بررسی مرور سیستماتیک انواع اختلالات اعتیادی در جامعه کم‌شنوایان و ناشنوایان بود. جامعه آماری، انواع اختلالات اعتیادی در کم‌شنوایان و ناشنوایان که طی 11 سال اخیر (1390-1401) در منابع فارسی و 18 سال اخیر (2005-2023) در منابع انگلیسی، در قالب مقالات چاپ شده در مجلات علمی - پژوهشی انجام شد. به‌منظور یافتن مقالات فارسی جستجوی اینترنتی کلیدواژه‌های : اعتیاد و ناشنوایان، الکل و ناشنوایان، مصرف مواد و ناشنوایان، سیگار و ناشنوایان، شبکه‌های اجتماعی و ناشنوایان در پایگاه‌های داخلی: بانک اطلاعات نشریات کشور مگ‌ایران، سیلویکا، پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران، صورت گرفت. برای مقالات انگلیسی پایگاه‌های خارجی، ساینس دایرکت، IEEE PubMed، Springer، PsychInfo و Web of Science مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی مقالات 100 مقاله انگلیسی و فارسی انتخاب شد. نتایج بررسی نشان داد، بیشترین فراوانی اختلالات اعتیادی در ناشنوایان و کم‌شنوایان مربوط به مصرف مواد (66/41درصد)، مصرف سیگار (25درصد) و مصرف الکل (83/20درصد) است. دراین‌بین اعتیاد به شبکه‌های مجازی (5/12 درصد) کمترین فراوانی به خود اختصاص داده است. باتوجه‌به نتایج این پژوهش ضرورت پیشگیری و آموزش فراگیر مهارت‌های ارتباطی برای جامعه ناشنوایان و کم‌شنوایان ضروری است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر نقص توجه و تکانشگری دانش آموزان مبتلا به نقص توجه بیش فعالی

فاطمه نورکجوری؛ نرگس پورطالب؛ الناز موسی نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.73705.2573

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر میزان نقص‌توجه و تکانشگری دانش‌آموزان دارای ADHD بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر 8 تا 10 ساله دارای اختلال بیش‌فعالی- نقص‌توجه در شهر تبریز، در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. نمونه ... بیشتر هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی بر میزان نقص‌توجه و تکانشگری دانش‌آموزان دارای ADHD بود. روش پژوهش شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پسر 8 تا 10 ساله دارای اختلال بیش‌فعالی- نقص‌توجه در شهر تبریز، در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. نمونه آماری شامل 30 دانش‌آموز دارای اختلال بیش‌فعالی- نقص‌توجه بود که به وسیله معرفی مشاور مدرسه و ارزیابی با پرسشنامه علائم مرضی کودکان- ویرایش چهارم (CSI-4) شناسایی شدند و با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرارگرفتند. هر دو گروه در دو مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون با نسخه نرم-افزاری آزمون واژه- رنگ استروپ (SCWT) و نسخه نرم‌افزاری آزمون برو- نرو مورد ارزیابی قرارگرفتند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه، 60 دقیقه‌ای یک روز در هفته، بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی گروهی را اجرا کردند. داده‌های حاصل از پژوهش از طریق تجزیه و تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) مورد بررسی قرارگرفت. سطح معنی‌داری در کلیه آزمون‌ها 05/0 در نظر گرفته‌شد. یافته‌ها نشان‌داد، در متغیر نقص‌توجه تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و کنترل وجود داشت. اما در متغیر تکانشگری این تفاوت معنادار نبود. با توجه به نتایج به‌دست آمده در این پژوهش، بازی‌درمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی و ارائه مداخلات متمرکز بر ارتقای کارکردهای اجرایی در کودکان دارای اختلال بیش‌فعالی- نقص‌توجه می‌تواند تا حد زیادی مشکلات نقص‌توجه این کودکان را بهبود بخشد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی نقش واسطه‌ای انگیزش پیشرفت در رابطة خوشبینی و تاب‌آوری با خودکارآمدی در مبتلایان به معلولیت‌های جسمی-حرکتی

محمد هادی صافی؛ حسن مالدار حسن آبادی؛ یاسر رضاپور میرصالح؛ حمید خاکباز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.78383.2679

چکیده

معلولیت یک پدیده جهانی است که در همه اعصار و در تمام جوامع، بوده و هست. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه‌ای انگیزش پیشرفت در رابطه خوشبینی و تاب‌آوری با خودکارآمدی در مبتلایان به معلولیت جسمی-حرکتی شهر مشهد بوده است. جامعة آماری این پژوهش تمامی مبتلایان به معلولیت جسمی-حرکتی شهر مشهد بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

اثربخشی برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی بر بهبود مهارت‌های پیشاریاضی و حافظه فعال دیداری-فضایی در کودکان پیش دبستانی

مبینا غفوری؛ سعید رضایی؛ مهدی دستجردی کاظمی؛ زهرا رحیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 مهر 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.77699.2678

چکیده

چکیده هدف از پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی و اثربخشی آن بر بهبود مهارت های پیشاریاضی و حافظه فعال دیداری-فضایی در کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود و از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوۀ جمع آوری داده ها در طبقۀ تحقیقات ترکیبی (کیفی-کمی) قرار ... بیشتر چکیده هدف از پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی و اثربخشی آن بر بهبود مهارت های پیشاریاضی و حافظه فعال دیداری-فضایی در کودکان پیش دبستانی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود و از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوۀ جمع آوری داده ها در طبقۀ تحقیقات ترکیبی (کیفی-کمی) قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان کودکان 5 تا 7 ساله در مراکز پیش دبستانی شهر تهران در سال تحصیلی 1402-1403 بود که از بین آنها، نمونه‌ای به حجم 30 نفر (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه) با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله‌ای انتخاب و به صورت تصادفی گمارش شد. در مرحلۀ بعد دو آزمونِ مهارت های پایه ریاضی (کهن صدق، 1376) و خرده آزمون حافظه فعال دیداری-فضایی (حافظۀ مازها و یادآوری مکعب) از مجموعه آزمون حافظه فعال برای کودکان (ارجمندنیا، 1388) به عنوان پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد برنامۀ توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی بر بهبود مهارت های پیشاریاضی در حیطه های اعداد و عملیات، اندازه گیری، محاسبات اولیه و هندسه و همچنین حافظه حافظه فعال دیداری-فضایی اثرگذار است. بر این اساس می توان گفت برنامه توانمندسازی شناختی با رویکرد بدنمندی به دلیل تکیه بر تجربیات مستقیمِ بدنی و حرکتی، سیستم عصبی، حسی، حرکتی و شناختی را همزمان درگیر می کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تدوین و اثربخشی درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی بر شاخص‌های تحولی و علائم کودکان با اختلال طیف اُتیسم

سارا روحانی؛ محمد نریمانی؛ نادر حاجلو؛ رضا فرضی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.77376.2661

چکیده

تدوین مدل درمانی مبتنی بر تحول عصب محور جهت درمان حداکثری اختلالات عصب-تحولی ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف تدوین و بررسی اثربخشی روش نوآورانه‌ی درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی بر شاخص‌های تحولی و علائم کودکان با اختلال طیف اُتیسم انجام شده است. روش پژوهش از نوع کیفی و کمی است. در بخش پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع ... بیشتر تدوین مدل درمانی مبتنی بر تحول عصب محور جهت درمان حداکثری اختلالات عصب-تحولی ضروری به نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف تدوین و بررسی اثربخشی روش نوآورانه‌ی درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی بر شاخص‌های تحولی و علائم کودکان با اختلال طیف اُتیسم انجام شده است. روش پژوهش از نوع کیفی و کمی است. در بخش پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی و سپس روش دلفی برای طراحی مبانی نظری و طرح عملیاتی درمان استفاده شد. پس از آن با استفاده از روش آزمایشی با طرح پیش‌آزمون‌-پس‌آزمون‌ با گروه کنترل، تعداد 30 آزمودنی ۳ تا ۵ سال دارای اختلال طیف اُتیسم از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل جای دهی شدند. مداخله به میزان 36 جلسه، طی 3 ماه و در قالب جلسات 45 دقیقهای اجرا شد. ابزار سنجش آزمون گارس3 و ASQ II بود. داده‌ها با روش مانکووا تحلیل شد. یافته‌ها حاکی از نتایج مثبت در حیطه‌ی حلمسئله؛ حرکات درشت؛ برقراری ارتباط و علائم اتیستیک (0.01>P) بود، اما این تغییرات در متغیرهای حرکات ظریف و رفتارهای شخصی- اجتماعی؛ دیده نشد. این چنین استنباط می‌شود که روش درمان مبتنی بر تکثیر انبوه عصبی موجب رشد و گسترش کارکردهای رشد محور و پایه‌ای (کلان) می‌شود، اما تاثیر مستقیم آن در بازه‌ی زمانی 3 ماهه بر کارکردهای خرد که غالباً نیازمند آموختن از محیط هستند قابل مشاهده نیست.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

اثربخشی بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانه‌ای بر درگیری تحصیلی و هنجار‌گریزی تحصیلی در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص ریاضی

حمزه میرزائی؛ سالار فرامرزی؛ مجتبی جهانی فر؛ امیر مثنوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آبان 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.81352.2727

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانه‌ای بر درگیری تحصیلی و هنجار‌گریزی تحصیلی در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص ریاضی بود. این پژوهش از نوع ‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماه بود. جامعه آماری شامل تمامی‌کودکان با اختلالات یادگیری خاص ریاضی در مقطع تحصیلی ... بیشتر هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانه‌ای بر درگیری تحصیلی و هنجار‌گریزی تحصیلی در دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص ریاضی بود. این پژوهش از نوع ‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری دوماه بود. جامعه آماری شامل تمامی‌کودکان با اختلالات یادگیری خاص ریاضی در مقطع تحصیلی سوم و چهارم دبستان در شهر اصفهان سال تحصیلی 1401-1402 بود که از این میان آن‌ها 30 نفر به‌ شیوه در دسترس انتخاب و درنهایت به‌صورت تصادفی دو گروه 15 نفری (آزمایش و گواه) تقسیم شدند. شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه هنجار‌گریزی تحصیلی کلارک و همکاران (2015) و پرسش‌نامه درگیری تحصیلی ریوه (2013) را برای پیش‌آزمون تکمیل کردند. در ادامه برای گروه آزمایش به‌مدت ۸ جلسه و هر جلسه 45 تا60 دقیقه به‌صورت حضوری بسته آموزشی موردنظر، اجرا شد. در حالی‌که گروه گواه آموزشی دریافت نکرد. در پایان دو گروه آزمایش و گواه، پرسش‌نامه هنجار‌گریزی تحصیلی و پرسش‌نامه هنجار‌گریزی تحصیلی را به‌عنوان پس‌آزمون تکمیل نمودند.تحلیل داده‌های پژوهش نشان داد که بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانه‌ای به‌طور معنی‌داری منجر به بهبود درگیری تحصیلی و هنجار‌گریزی تحصیلی شده است (001/0>p). بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بسته آموزشی الگوی محیط یادگیری چندرسانه‌ای در افزایش درگیری تحصیلی و کاهش هنجار‌گریزی تحصیلی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی مؤثر بوده و ماندگاری آن بعد از دوماه پابرجا مانده است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل انگیزش خواندن و آموزش روش فنوگرافیکس بر کارکردهای اجرایی و عملکرد خواندن در دانش‌آموزان دارای مشکلات خواندن

حمیده اداوی؛ عزت اله قدم پور؛ محمد عباسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 آبان 1403

https://doi.org/10.22054/jpe.2024.74327.2590

چکیده

هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مبتنی بر مدل انگیزش خواندن و آموزش روش فنوگرافیکس بر کارکردهای اجرایی و عملکرد خواندن در دانش‌آموزان دارای مشکلات خواندن بود. روش پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه‌ی آماری شامل کلیه دانش‌آموزان (دختر و پسر) پایه‌های چهارم و پنجم دوره ابتدایی دارای ... بیشتر

مشاهده مقاله

تعداد مشاهده مقاله	822,183
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	683,097
نسبت مشاهده بر مقاله	1795.16
نسبت دریافت فایل بر مقاله	1491.48
تعداد مقالات ارسال شده	1,756
تعداد مقالات رد شده	1,178
درصد عدم پذیرش	67
تعداد مقالات پذیرفته شده	297
درصد پذیرش	17

دوره 14 (1403)

دوره 13 (1402)

دوره 12 (1401)

دوره 11 (1400)

دوره 10 (1399)

دوره 9 (1398)

دوره 8 (1397)

دوره 7 (1396)

دوره 6 (1395)

دوره 5 (1394)

دوره 4 (1393)

دوره 3 (1392)

دوره 2 (1391)

دوره 1 (1390)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان