مقاله پژوهشی
سیف الله آقاجانی؛ علی کرمانی؛ متینه عبادی؛ علی سلمانی
چکیده
ناسازگاریها و اخـتلالات رفتـاری در بزرگسالی و نوجـوانی اغلب از بیتوجهی به مسائل و مشکلات عاطفی- رفتاری کودک ناشی میشود. از اینرو، هدف پژوهش حاضر برازش مدل علی مبتنی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده بر اساس کارکردهای اجرایی مغز با نقش میانجی مهارتهای اجتماعی در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی ...
بیشتر
ناسازگاریها و اخـتلالات رفتـاری در بزرگسالی و نوجـوانی اغلب از بیتوجهی به مسائل و مشکلات عاطفی- رفتاری کودک ناشی میشود. از اینرو، هدف پژوهش حاضر برازش مدل علی مبتنی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده بر اساس کارکردهای اجرایی مغز با نقش میانجی مهارتهای اجتماعی در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی انجام شد. این مطالعه ازنظر هدف، کاربردی و از پژوهشهای توصیفی-همبستگی محسوب میشود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام دانشآموزان دوره ابتدایی شهر مشهد در سال تحصیلی 1401- 1400 بودند که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند 209، دانشآموز بهعنوان گروه نمونه انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه سنجش اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی کانرز- فرم معلم، سیاههی رفتاری کودک آخنباخ - نسخه والدین، پرسشنامه رتبهبندی رفتاری کارکردهای اجرائی و پرسشنامه مهارتهای اجتماعی (نسخه والدین) استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل علّی رابطه بین کارکردهای اجرایی، مهارتهای اجتماعی و اختلالات رفتاری برونیسازی شده در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی بر اساس شاخصهای مختلف برازش تأیید شد، کارکردهای اجرایی مغز و مهارتهای اجتماعی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده اثر مستقیم دارند؛ علاوه بر این کارکردهای اجرایی از طریق مهارتهای اجتماعی بر اختلالات رفتاری برونیسازی شده تأثیر غیرمستقیم دارد؛ بنابراین کارکردهای اجرایی و مهارتهای اجتماعی نقش مهمی در اختلالات رفتاری برونیسازی شده در دانشآموزان با اختلال نارسایی توجه/ بیشفعالی دارند و هدف قراردادن این دو مؤلفه در درمانهای روانشناختی، میتواند در کاهش اختلالات رفتاری مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
شرمین اسمعیلی انور؛ رضا قربان جهرمی؛ امین رفیعیپور؛ مهرداد ثابت
چکیده
چکیده پژوهش حاضر به شرح زیر می باشدچکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مولفههای کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیکهای روانشناسی شهر تهران در ...
بیشتر
چکیده پژوهش حاضر به شرح زیر می باشدچکیده: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر مولفههای کارکردهای اجرایی و ادراک دیداری در کودکان با اختلال یادگیری خاص بود. روش پژوهش آزمایشی با طرح پیشآزمون-پسآزمون به همراه گروه گواه بود. از میان کودکان مقطع ابتدایی از 7 تا 12 سال که در کلینیکهای روانشناسی شهر تهران در سال 1399 تشخیص اختلال یادگیری خاص گرفته بودند، به صورت غیرتصادفی در دسترس، ۳۰ نفر انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفره آزمایش و گواه جایگزین شدند. برای جمعآوری دادهها از آزمون دست برتری ادینبرگ، جدول عصبی-رشدی دلاکاتو، آزمون ادراک دیداری TVPS-R و پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف استفاده شد. نتایج نشان داد که بسته آموزشی تقویت غلبه طرفی بر کارکردهای اجرایی (01/0p< و 47/8=F) و ادراک دیداری )01/0p<و 20/10(F= کودکان با اختلال یادگیری خاص تاثیر داشته است. واژههای کلیدی: اختلالات یادگیری خاص، غلبه طرفی، کارکردهای اجرایی، ادراک دیداری، کودکان.
مقاله پژوهشی
فرهاد غدیری؛ کریم عبدالمحمدی؛ عسگر علیمحمدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانشآموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهشهای علی- مقایسهای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشآموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونهگیری هدفمند، نمونهای ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر مقایسه انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی در دانشآموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و عادی بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع پژوهشهای علی- مقایسهای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشآموزان با ناتوانی یادگیری و عادی شهر ارومیه در سال تحصیلی 1402-1401 بود. که از این جامعه با استفاده از نمونهگیری هدفمند، نمونهای با حجم 34 نفر (17 دانشآموز مبتلا به ناتوانی یادگیری خاص و 17 دانشآموز عادی) برای هر گروه انتخاب شدند. گروه دانشآموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری توسط معلم و توسط یک متخصص روانشناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص تشخیص دریافت کردند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه ارزیابی انزوای اجتماعی آشر و همکاران (1984) و پرسشنامهی بهزیستی کودکان استرلینگ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها آزمون تحلیل کواریانس به کار گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص و دانشآموزان عادی تفاوت معنیدار دارد (05/0P<).بنابراین میتوان گفت دانشآموزان دارای ناتوانی یادگیری خاص نیازمند دریافت مداخلات موثر جهت بهبود انزوای اجتماعی و بهزیستی روانی میباشند.
مقاله پژوهشی
احمد ناصری؛ مهناز خسروجاوید؛ سید موسی کافی ماسوله
چکیده
اختلال اضطراب جدایی از شایعترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی میشود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر رواندرمانی پویشی فشرده کوتاهمدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسمهای دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع تجربی با طرح پیشآزمون _ پسآزمون و گروه کنترل ...
بیشتر
اختلال اضطراب جدایی از شایعترین اختلال روانی در نوجوانان است که موجب اختلالات شدید جسمانی و روانی میشود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر رواندرمانی پویشی فشرده کوتاهمدت دوانلویی بر کیفیت روابط موضوعی و مکانیسمهای دفاعی در نوجوانان با اختلال اضطراب جدایی انجام شد. این پژوهش از نوع تجربی با طرح پیشآزمون _ پسآزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را کلیه دانشآموزان پسر دوره متوسطه دوم دارای اختلال اضطراب جدایی شهرستان خلخال در سال تحصیلی 1400-1401 تشکیل دادند. از این میان تعداد 30 دانشآموز دارای اختلال اضطراب جدایی بر اساس پرسشنامه اضطراب جدایی مارچ و همکاران (1997) و مصاحبه بالینی ساختار یافته و سایر ملاک های ورود به پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایدهی شدند. گروه آزمایش در 10 جلسه 60 دقیقهای تحت برنامه روان درمانی پویشی کوتاه مدت دوانلویی قرار گرفتند. برای هر دو گروه در مرحله پیش و پس آزمون از پرسشنامه های روابط موضوعی بل (1995) و مکانیسمهای دفاعی آندروز و همکاران (1993) استفاده شد. دادههای پژوهش با تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که رواندرمانی پویشی فشرده کوتاهمدت میتواند بهطور معناداری موجب بهبود کیفیت روابط موضوعی و کاهش مکانیسمهای دفاعی ناسازگار در نوجوانان شود. بر این اساس استفاده از رواندرمانی پویشی کوتاهمدت فشرده دوانلویی می تواند به دانش آموزان دارای اختلال اضطراب جدایی در کاهش مشکلات روان شناختی و افزایش کیفیت روابط کمک کند
مقاله پژوهشی
شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ محمد ارشد طالشمکاییل
چکیده
هدف این پژوهش بررسی نظامند و ارائه فراترکیبی از پژوهش های مرتبط با مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری ویژه بود. پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب با رویکردی سنتز پژوهانه بود. داده های مورد نیاز از طریق جستجوی واژگان کلیدی یادگیری اجتماعی هیجانی، اختلال یادگیری ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی نظامند و ارائه فراترکیبی از پژوهش های مرتبط با مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی برای دانش آموزان مقطع ابتدایی دارای اختلال یادگیری ویژه بود. پژوهش از نوع کیفی با استفاده از راهبرد فراترکیب با رویکردی سنتز پژوهانه بود. داده های مورد نیاز از طریق جستجوی واژگان کلیدی یادگیری اجتماعی هیجانی، اختلال یادگیری ویژه، اختلال عصب تحولی در منابع کتابخانهای، پایاننامهها و مقالات موجود در پایگاه های اطلاعاتی ERIC،GoogleSchoolar ، PubMed، Science Direct، Scopus، springer Magiran، Irandoc در بین سال های 1990 تا 2021 جمعآوری شد. به منظور جستجو در پایگاههای اطلاعاتی داخلی و خارجی به صورت جداگانه و ترکیبی استفاده شد. پایه های نظری و مضامین اصلی و ترکیبی استخراج، تحلیل مضمون و طبقه بندی شدند. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل مطالعات و پژوهشهای انجام شده نشان داد که برنامه مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی در حوزههای مشکلات و اختلالات روانشناختی اثربخش بوده است. یافتههای این پژوهش با مشخص نمودن ماهیت برنامه مداخله از نوع سوم یادگیری اجتماعی هیجانی نشان میدهد که با توجه به پیشینه نظری و تجربی موجود، این ایده به عنوان یک بسته آموزشی برای دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ویژه قابل طرح است.
مقاله پژوهشی
شهروز نعمتی؛ رحیم بدری گرگری؛ شهرام واحدی؛ نیلوفر برومندزاده
چکیده
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سالهای اخیر از منظر روانشناسی مثبتمحور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازههای روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافتههای پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازههای روانشناسی ...
بیشتر
اختلال یادگیری ویژه شامل اختلالی عصب-تحولی است که در سالهای اخیر از منظر روانشناسی مثبتمحور مورد توجه قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر ترسیم نقشه مفهومی سازههای روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه بود. طرح پژوهش از نوع مطالعه مروری نظامند بود. از طریق الگوی پریسما یافتههای پژوهشی مرتبط با متغیرهای سازههای روانشناسی مثبت محور در حوزه اختلال یادگیری ویژه مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، با استفاده از کلیدواژههای تخصصی سازههای روانشناسی مثبت و اختلال یادگیری ویژه(شامل اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ریاضی)، به جستجو در پایگاههای اطلاعاتی از جملهPubmed, Eric, Scopus , Sid, Irandoc ,Noormags Ebsco ,Science Direct ,ProQuest , Springer پرداخته شد و مقالات و اطلاعات مرتبط با عنوان پژوهش حاضر، مورد واکاوی قرار گرفت. یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که سازههای روانشناسی مثبت شامل متغیرهای بهزیستی روانی، تاب آوری، خوش بینی، سلامت روان، کیفیت زندگی، شادکامی، امید، رضایت از زندگی، سپاسگزاری و معنویت تأثیرگذارترین کلمات کلیدی در شبکه همرخدادی هستند و پژوهشهای روانشناسی مثبت محور بر سازههای ذکر شده تأکید دارند. شواهد پژوهشی بیانگر این است که تقویت و بهبود سازههای روانشناسی مثبت میتواند برای دانشآموزان با اختلال یادگیری ویژه بسیار مفید واقع شود. این مطالعه نشاندهندهی اهمیت سازههای روانشناسی مثبت در حوزهی اختلالات یادگیری ویژه بود، لذا برای دستیابی به نتایج مطلوب در حوزه اختلال یادگیری ویژه ادغام فعالیتهای شواهدمحور و پژوهشی با فعالیتهای بالینی و مداخلهای پیشنهاد میگردد.
مقاله پژوهشی
زکیه نجاریان؛ شهرام واحدی؛ تورج هاشمی؛ رحیم بدری گرگری
چکیده
هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیشآزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر و پسر دارای اختلال ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر طراحی بسته اموزشی مبتنی بر حافظه فعال عاطفی و بررسی اثربخشی این بسته بر بهبود ابعاد شناختی- عاطفی یادگیری دانشآموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی بود. پژوهش حاضر یک طرح نیمه آزمایشی با یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل با پیشآزمون و پس-آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشآموزان دختر و پسر دارای اختلال یادگیری ریاضی دوره ابتدایی مراکز اختلالات یادگیری شهر اصفهان بود که در سال تحصیلی 1400-1401 به این مراکز مراجعه نمودهاند. در این راستا 30 نفر از دانشآموزان به روش هدفمند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش 14 جلسه به مدت 60 دقیقه مداخلهی توانبخشی عاطفی مبتنی بر حافظه کاری را دریافت کردند. آزمودنیهای قبل و بعد از آموزش، به پرسشنامههای حلمسأله محقق ساخته، آزمون استروپ عددی جان رایدلی (1935)، نگرش به ریاضی آیکن (1971) و اضطراب ریاضی چیو و هنری (1990) پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد که آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر افزایش مهارت حلمسأله، کاهش بازداری شناختی، افزایش نگرش به ریاضی و کاهش اضطراب ریاضی (در سطح 01/0) اثربخش و معنادار بود. بر اساس اثربخش بودن آموزش مبتنی بر حافظه فعال عاطفی بر متغیرهای شناختی- عاطفی دانشآموزان دارای اختلال ریاضی، این مداخله میتواند به بهبود مهارتهای شناختی و عاطفی دانشآموزان با اختلال یادگیری کمک نموده و زمینهساز شرایط بهتری در یادگیری درس ریاضی باشد.
مقاله پژوهشی
الهام محمدی بلبان آباد؛ مهدی قدرتی میرکوهی؛ امین فرجی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارتهای روانشناسی مثبت نگری بر خودکارآمدی، تابآوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیشآزمون-پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونهای به حجم 20 نفر از مادران دارای کودک کمتوان ذهنی به روش هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارتهای روانشناسی مثبت نگری بر خودکارآمدی، تابآوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی بود. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع طرح پیشآزمون-پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. نمونهای به حجم 20 نفر از مادران دارای کودک کمتوان ذهنی به روش هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام 10 نفر) گمارده شدند. اطلاعات موردنیاز از طریق سه پرسشنامهی خودکارآمدی عمومی شرر، امید اشنایدر و همکاران و تابآوری کانر و دیوید سون، جمعآوری شد. افراد قبل از انجام مداخله مورد ارزیابی قرار گرفتند، سپس آموزش روانشناسی مثبت برای گروه آزمایش در 6 جلسه اجرا شد و ارزیابی مجدد در مرحلهی پسآزمون و پیگیری انجام گرفت. دادهها با تحلیل واریانس اندازهگیری مکرر بررسی شدند. نتایج نشان داد که مداخله روانشناسی مثبت باعث ارتقای خودکارآمدی، تابآوری و امید به زندگی در مادران کودکان با ناتوانی هوشی شد. بنابراین، پیشنهاد میشود از این مداخله برای ارتقای خودکارآمدی، تابآوری و امید به زندگی مادران کودکان با ناتوانی هوشی استفاده شود.
مقاله پژوهشی
محمدرضا نوروزی همایون؛ نادر حیدری رضی آباد؛ علی رضایی شریف،؛ علی شیخ الاسلامی؛ مهدی جعفری مرادلو
چکیده
هدف از انجام این تحقیق طراحی و اعتباریابی الگوی بهبود نقص توجه و بیشفعالی در دانشآموزان دوره ابتدایی شهر اردبیل بود. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت دادهها آمیخته و از نظر شیوه اجرا اکتشافی بود. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمهساختاریافته و نظریه دادهبنیاد استفاده شده است. جامعه آماری بخش کیفی اساتید دانشگاهی و صاحبنظران ...
بیشتر
هدف از انجام این تحقیق طراحی و اعتباریابی الگوی بهبود نقص توجه و بیشفعالی در دانشآموزان دوره ابتدایی شهر اردبیل بود. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت دادهها آمیخته و از نظر شیوه اجرا اکتشافی بود. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمهساختاریافته و نظریه دادهبنیاد استفاده شده است. جامعه آماری بخش کیفی اساتید دانشگاهی و صاحبنظران حوزه مشاوره مدرسه و علومتربیتی بودند که تعداد 15 نفر از آنها بر اساس اصل اشباع نظر به صورت نظری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی نیز کلیه آموزگاران دوره ابتدایی شهر اردبیل به تعداد 2600 نفر بودند که مطابق جدول مورگان 335 نفر از آنها بر اساس روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محققساخته منتج از مفاهیم پالایششده به دست آمده از کدهای اولیه بودند. یافتههای پژوهش نشان میدهد الگوی بهبود نقص توجه و بیشفعالی در دانشآموزان دوره ابتدایی شهر اردبیل تحت مقولات ویژگیهای فردی و روانشناختی، مهارتهای حرکتی، مهارتهای اجتماعی، اختلال نقص توجه، راهبردهای آموزشی در سطح فردی، راهبردهای آموزشی در سطح بین فردی و ارتباطی، مداخلات دارویی و تغذیهای، مداخلات فیزیولوژیکی و رفتاری، کنترل روانشناختی، تقویت تواناییهای حرکتی و جسمانی، رشد روانشناختی و مشارکت اجتماعی دستهبندی و از نظر اعتباریابی برازش شدند (p<0.05). درنهایت پیشنهاد میشود از نتایج یافتههای این پژوهش بهعنوان یک راهنما و مسیر کلی برای بهبود نقص توجه و بیشفعالی توسط متخصصان در مدارس و نیز در سایر مراکز همچون مراکز خدمات روانشناختی، کلینیکهای مشاوره و ... متناسب با موقعیتها و زمینههای موجود استفاده شود.